15 yıllık bekleyişin ardından Filistin seçimleri, yeni engellerle karşı karşıya

Adam KHALİL*
Gazze

Filistinli gruplar, 15 yıl sonra ilk defa yapılacak seçimlerle ilgili görüşmeler yapmak için Kahire’ye seyahat etmeye hazırlanırken, Başkan Mahmud Abbas’ın, uzmanların kendisini istenmeyen sonuçlardan koruyabileceğini söylediği yasa değişiklikleri ile yeni engeller ortaya çıktı.

Kahire diyaloğunun şubatın ilk haftasında (8 Şubat'ta olması bekleniyor) Mısır’ın başkentinde gerçekleşeceği bildirildi. Seçimlerden önce birliği engelleyen konuları tartışmak için farklı Filistinli gruplar bir araya gelecek.

Filistin’in başlıca siyasi hareketleri olan el Fetih ve Hamas, esas olarak İsrail ile dört Arap ülkesi arasındaki normalleşme anlaşmalarının ardından birleşik bir cephe oluşturma çabalarını son aylarda yeniden canlandırdı. Uzmanlara göre her iki hareket de seçimlerde, bölgedeki değişen iklimle karşılaştıkları zorluklardan kendilerini korumanın uygun bir yolunu gördü.

SEÇİMLER MAYIS, TEMMUZ VE AĞUSTOS’TA

Abbas’ın ofisinden 15 Ocak’ta yayımlanan bir kararnameye göre, işgal altındaki Batı Şeria’da sınırlı özerkliğe sahip olan Filistin Yönetimi, 22 Mayıs’ta yasama seçimleri, 31 Temmuz’da başkanlık seçimleri ve 31 Ağustos’ta Ulusal Konsey seçimlerini gerçekleştirecek.

Abluka altındaki Gazze Şeridi’ni yöneten Hamas, eş zamanlı olarak değil art arda yapılacak seçimlere katılmayı kabul ederken, cumhurbaşkanının yargısal ve yasal değişiklikler getirme hamleleri, Filistin sivil toplumu ve siyasi güçleri arasında, bunların hedefleri ve seçimler üzerindeki potansiyel etkileri hakkında şüpheye yol açtı.

Değişikliklerin bir kısmı, yasama ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapıldığı dönem ve kimlerin sandık başına gitme niteliklerine sahip olduğu ile ilgili. Ek olarak, orijinal yasada “Filistin Yönetimi”ne yapılan tüm atıflar “Filistin Devleti” ile değiştiriliyor.

Alınan diğer kararlar, yeni asli mahkemelerin kurulmasını, iki seviyede bağımsız bir idari yargı kurulmasını, Yargı İdaresi Kanunu’nda değişiklik yapılmasını ve altı hakimi erken emekliliğe yönlendirirken bir dizi hakimin de terfi ettirilmesini öngörmektedir.

ABBAS HAKİMİYETİ

Uzmanlara göre bu değişiklikler, yargıyı “Abbas’ın hakimiyeti”ne soktu ve bunlar aracılığıyla Filistin Devlet Başkanı, sandıklardan istediği sonuçların çıkmaması ihtimaline yönelik kendisini güçlendirme hazırlığı yaptı.

Bir Hamas yetkilisine göre, verdiği kararlar, yaklaşan Kahire diyaloğunu “altüst edebilir”, çünkü güvenlik, seçim sürecinin denetimi ve kamu özgürlükleriyle ilgili bir dizi acil meselenin de tartışılması gerekiyor.

Ancak, el Fetih’in Hareket ve Örgütlenme Komisyonunun Medya Ofisi Şefi Münir Yakub, bu değişikliklerde Kahire diyaloğunun ve seçimlerin başarısına bir engel görmüyor. Middle East Eye’a verdiği demeçte Yakub, “Başkan Abbas, kararları (Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail) Haniye’nin Hamas’ın seçimleri onayladığını duyurduğu mektubundan önce çıkardı ve değişiklikleri yaptı” dedi: “Yargı, Kahire’de tartışılacak dosyalardan biridir ve el Fetih, 2007’deki bölünmeden bu yana sürüncemede olan mevcut durumdan bir çıkış yolu olarak seçimleri gerçekleştirmekte kararlıdır.”

Hamas ise 2 Ocak’ta Abbas’a bir uzlaşı mektubu gönderen Haniye’nin yolunu açan Arap ve Rus garantörlüğüne rağmen özgür ve adil seçimlerin yapılıp yapılmayacağı konusundaki endişelerini gizlemiyor. Hamas’taki bir resmi kaynak MEE’ye, hareketin eş zamanlı seçim şartından feragat etmediğini, ancak kararın, özellikle normalleşme anlaşmaları ışığında, baskıların ve bölgesel gelişmelerin bir sonucu olduğunu söyledi. İşgal altındaki Batı Şeria’da bir Hamas yetkilisi olan Wasfi Qabha, Hamas’ın uzun süredir karşı karşıya olduğu kısıtlamalardan, özellikle de Batı Şeria’da Filistin yönetimi ve İsrail yönetiminin kendisini hedef alan güvenlik zulmünden bir çıkış yolu olarak seçimlere katılacağını söyledi. Hamas’ın seçimleri reddetme seçeneği yok. Qabha, hareketin Filistin halkına ve diğer herkese “Ulusal projenin koruyucusu olduğunu ve direniş alanında olduğu kadar siyaset alanında da var olduğunu” kanıtlamak istediğini söyledi.

Qabha, Abbas’ın yargı alanında yaptığı değişikliklerin, Hamas’ın halihazırda sahip olduğu korkuları artırdığını kabul etti. “Bu değişiklikler, Abbas’ın ilan edilmemiş pozisyonunun güçlendirilmesidir” dedi ve değişiklikler uyarınca Filistin yönetiminin, istediği gibi sonuçlanmadığı takdirde seçim sonuçlarına itiraz ya da onları iptal etmek için mahkemeye gidebileceğini de sözlerine ekledi.

İSRAİL İLE NORMALLEŞME ETKİSİ

Siyasi Analist Hani Habib, Fetih ve Hamas’ın farklı “ikilemler” tarafından motive edilerek birbirlerine yaklaştıklarına ve her ikisinin de seçimlerde “bir çıkış” bulduğuna inanıyor. Habib’e göre, seçimlerle ilgili mevcut gelişmelere yol açan birçok faktör var, bunlardan en tehlikelisi İsrail’le Arap normalleşmesi ve yeni yönetimiyle birlikte Washington’da değişen siyasi sahneye ek olarak Katar’ın da nihayetinde bu çembere girme olasılığı.

Habib MEE’ye verdiği demeçte, “Hamas, bölgenin başkentlerinden gelecek olası bir sıkıştırma beklentisiyle seçim süreci aracılığıyla Filistin’in içinde kendisi için bir hayat alanı arıyor” dedi: “Bu arada el Fetih önderliğindeki Filistin yönetimi, Biden Yönetiminin İsrail ile barış sürecini canlandırmaya karar vermesi durumunda bir atmosfer yaratmak için seçimleri gerekli görüyor.”

Habib’e göre, her iki taraf da varılan uzlaşmayı baltalayabilir ve sonuçlar kendi lehlerine görünmezse seçimleri engelleyebilir.

*Middle East Eye’dan kısaltılarak çevrilmiştir

Çeviri: Evrensel Dış Haberler Servisi

Biden yönetimi, Trump'ın askıya aldığı Filistin'e yardımları yeniden başlatıyor