Trump'ın azil yargılaması başladı, Senato yargılamayı anayasal buldu

Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) 6 Ocak'taki kongre baskınında isyana teşvik suçlamasıyla Temsilciler Meclisi’nde hakkında ikinci defa alınan azil kararının ardından eski Başkan Donald Trump’ın Senato’da yargılanmasına başlandı.

Senato Genel Kurulu'nda yerel saatle 13.00'te dua ile açılan ilk oturum, Temsilciler Meclisi'nden gelen ve iddia makamı olarak görev yapan savcı vekillerin açılış konuşmalarıyla başladı.

Savcı vekillerin başkanlığını yapan Demokrat vekil Jamie Raskin, sunumunda 6 Ocak'taki Kongre baskınına ait görüntüler eşliğinde Trump'ın kalabalığı bilerek tahrik ettiğini ifade etti. Raskin, Trump'ın azline yetecek kadar delil bulunduğunu ve yapılacak oylamada Trump'ın azli yönünde karar alınmasının "anayasal bir görev olduğunu" söyledi.

YARGILAMANIN ANAYASAYA UYDUĞUNA KARAR VERİLDİ

Senato Genel Kurulu, ilk gün oturumlarını, görevi sona ermiş bir başkanın yargılanıp yargılanamayacağına ilişkin oylama ile tamamladı. Senato, eski Başkan Donald Trump'ın azil istemiyle yargılanmasının anayasal olup olmadığına ilişkin oylamada, yargılamanın anayasal olduğu sonucuna ulaştı. 

Oylamada 44 Cumhuriyetçi senatör Trump'ı yargılamanın anayasal olmadığı yönünde oy kullanırken, 56 senatör ise yargılamayı anayasal buldu. 50 Demokrat senatörün yanı sıra 6 Cumhuriyetçi senatörün de Trump aleyhinde oy kullanması dikkati çekti.

Trump'ın suçlu olup olmadığına karar verilecek nihai oylama için bir "turnusol kağıdı" olarak görülen oylamanın sonucu, Trump'ın Kongre baskınında halkı isyana teşvik suçlamasından aklanacağına işaret ediyor.

Amerikan medyası, Trump'ın suçlu bulunabilmesi için gereken 67 oya ulaşılmasının mevcut Senato aritmetiğinde pek mümkün olmadığı yorumlarını öne çıkardı.

Oylamanın ardından oturumlarına ara veren Senato Genel Kurulu, yerel saatle çarşamba öğlen yeniden bir araya gelecek.

SENATODAKİ SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?

ABD Anayasası, azil yargılamasına ilişkin usulleri Senatoya bıraktığı için bu süreçteki prosedür ve kuralları Senatodaki siyasi dengeler belirliyor.

Senatoda 50-50 şeklinde koltukları paylaşan Demokratlar ile Cumhuriyetçiler, dün, yargılama usulleri konusunda anlaştı. Senato Çoğunluk Lideri Demokrat Chuck Schumer ile Senato Azınlık Lideri Cumhuriyetçi Mitch McConnell arasında varılan anlaşmanın ana hatları, yargılamanın bir hafta içinde bitebileceğini öngörüyor.

Buna göre, bugün açılışı yapılacak oturumların ilkinde, Cumhuriyetçi Senatör Rand Paul'ün "görevi sona ermiş bir başkanın azil istemiyle yargılanmasının anayasal olmadığına" yönelik tasarısının tartışılıp oylanması bekleniyor.

Trump'a karşı iddia makamı olarak görev yapacak Demokrat savcı vekiller ile Trump'ın avukatlarının açılış sunumlarına çarşamba günü başlamaları bekleniyor.

Schumer ile McConnell arasındaki anlaşmaya göre, her iki tarafa da iddia ve delillerini ortaya koymaları için 16'şar saat verilecek.

Bu sürecin ardından tarafların varsa tanıklarını çağırmaları ve söz konusu tanıkların dinlenmelerine geçilecek. Trump'ın ifade vermeyeceği daha önce açıklanan davada, henüz dinlenecek tanık olmadığı kaydediliyor.

Cumhuriyetçiler kadar Demokratların da yargılamanın uzamaması için tanık çağırmamayı tercih edebilecekleri belirtiliyor.

Söz konusu sunumların ardından senatörlere her iki tarafa da sorularını yöneltebilmeleri için süre verilecek. Schumer ile McConnell, bu sürenin ne kadar olduğunu net olarak açıklamasalar da önceki azil duruşmalarında, bu sürenin 2 güne kadar uzayabildiği ifade ediliyor.

Senatörlerin soru-cevap bölümünün ardından son tartışma bölümü ve ardından Trump'ın suçlu olup olmadığına karar verilecek oylamanın yapılması bekleniyor.

Temsilciler Meclisi’nin azil yönetecileri olarak nitelenen 9 Demokrat üyesi yargılama sırasında savcı görevinde olacaklar. Demokrat üyeler ‘Trump’ın sözleri olmasaydı 6 Ocak’ta Kongre baskını yaşanmayacaktı’ görüşünü dile getirecek. Senatörler ise jüri konumunda olacak. Bu yargılama aslında öncekilerden biraz farklı. Senatörler aynı zamanda görgü tanığı olacak.

Donald Trump’ın yargılamada suçlu bulunabilmesi için 100 üyeli Senato’da 67 senatörün suçlu olduğu yönünde oy kullanması gerekiyor. Demokratlar’ın Trump’ı suçlu ilan edebilmesi için 17 Cumhuriyetçi senatörün de bu yönde oy kullanması gerekiyor. Senato'da yapılan bir oylamada 45 Cumhuriyetçi senatör yargılamanın anayasaya aykırı olduğu yönünde oy kullanmıştı. Donald Trump’ın avukatlarının da yargılamanın anayasaya aykırı olduğu yönünde savunma yapmaları bekleniyor. Avukatların Trump’ın artık başkan olmadığına vurgu yapacağı tahmin ediliyor.

Trump Senato’daki yargılamada suçlu bulunursa, ardından bir daha kamu görevinde çalışıp çalışmayacağıyla ilgili ayrı bir oylama da yapılacak. Söz konusu oylamada 51 senatör ‘kamu görevinde çalışamaz’ yönünde oy kullanırsa Trump’ın 4 yıl sonra başkan adayı olamayacak.

KONGRE BASKINI 

Trump 6 Ocak’ta Washington’da destekçilerine hitaben yaptığı konuşmada birlikte Kongre’ye yürüyeceklerini söylemiş, ‘sert savaşın yoksa ülkeniz bildiğiniz ülke olmayacak’ demişti. Bu sözlerin ardından da kalabalık Kongre binasının içine girmiş, Başkan Joe Biden’ın seçim galibiyetinin onaylanması bir süre ertelenmişti. Olaylarda 5 kişi yaşamını yitirmiş, Kongre üyeleri de saklanmak zorunda kalmışlardı.

AZİL YARGILAMA TAKVİMİ

Biri polis toplam 5 kişinin hayatını kaybettiği Kongre baskını konusunda Trump'ın "isyana teşvik" ile suçlandığı azil maddesi, 14 Ocak'ta Temsilciler Meclisinde 197 "hayır" oyuna karşılık, 232 "evet" oyuyla kabul edilmişti. Oylamada 10 Cumhuriyetçi vekil de Trump aleyhinde oy kullanmıştı. ABD Senatosu Çoğunluk Lideri Demokrat Chuck Schumer, Trump'ın Senatodaki yargı sürecinin 8 Şubat haftasında başlayacağını duyurmuştu.

TRUMP HAKKINDA HANGİ SUÇLAMALAR YER ALIYOR?

ABD eski başkanı Donald Trump'ı Senato'da yargılanmaya sevkeden bu süreçte iddia makamı konumundaki Demokratlar eski başkanın Kongre saldırısından şahsen sorumlu olduğunu ve cezalandırılması gerektiğini söylüyor. Yargı öncesi yaptıkları yazılı bilgilendirme notunda Demokratlar Trump'ın seçimin sonuçlarını kabul etmeyi defaatle reddetmesinin "korumak için yemin ettiği cumhuriyete karşı isyana teşvikin" yolunu açtığını ifade etmişlerdi. Trump'ın açıklamalarının 6 Ocak günü yapılan kontrolsüz gösteriyi her an patlamaya hazır bir barut fıçısına dönüştürdüğünü savunuyorlar. Demokratlar kalabalığın Trump tarafından çakılan bir kıvılcımla 'şiddete başvurmaya hazırlandığı' tezini bizzat eski başkanın açıklamalarında kullandığı sözler ve Kongre baskını sırasında çekilmiş görüntüler ile kanıtlamaya çalışacaklar. Kanıtların ortada olduğunu söyleyen Demokratlar "Başkanlık seçim sonuçlarını tersine çevirmeye yönelik diğer girişimler sonuç vermeyince Trump'ın, Kongre'ye yönelik bir saldırıyı kışkırttığını ifade ediyor. Demokratlar eski başkanın ayrıca ömür boyu kamu görevinden men edilmesini de istiyor.

TRUMP KENDİSİNİ NASIL SAVUNUYOR?

Öte yandan Donald Trump'ın avukatları eski başkanın artık görevde olmadığını, sade bir vatandaş olduğu için azledilmesinin de mümkün olmadığını, bu nedenle hakkında Senato'da yargılama yapılmasının anayasaya aykırı olduğunu söyleyecek ve davanın reddini isteyecek. Avukatların ikinci savunma hattı yaptıkları ön açıklamaya göre, eski başkanın yaptığı açıklamaların, taraftarlarını Kongre baskınına kışkırtmadığı yönünde olacağı tahmin ediliyor. Eski ABD başkanı Trump şu ana kadar yaptığı açıklamalarda kışkırtıcı konuşmalar yaptığını reddetmiş ve söylediklerinin normal olduğunu savunmuştu. 

2019'un sonunda Ukrayna soruşturması kapsamında Temsilciler Meclisinde azil istemiyle suçlanan Trump, Şubat 2020'de Senatoda Cumhuriyetçi senatörlerin oylarıyla aklanmıştı. (DIŞ HABERLER)

Fotoğraflarla, Donald Trump destekçilerinin ABD Kongre binası baskını

7 soruda, ABD’deki Kongre baskını | Neler yaşandı? Kim, ne dedi? Şimdi ne olacak?