Akdeniz Çivi fabrikasında saatler uzun, koşullar ağır

Aydın YİĞİT
Mersin

Mersin/Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulu Akdeniz Çivi’de (Serteltools) 700’e yakın işçi çalışıyor. Yıllar içerisinde giderek büyüyen ve çivi, vida, tel üretimi yapılan fabrika çivi ihracatında birinci sırada yer alıyor. İşçiler tarafından çalışma koşullarının ağır olarak belirtildiği fabrikada işçi sirkülasyonu da buna bağlı olarak bir hayli fazla. Akdeniz Çivi'de iş kazalarının da sık yaşandığını dile getiren işçiler bugüne kadar sendikalara üye olanlar ise işten atıldığını söylüyor.

GÜNDÜZ 10, GECE 12 SAAT ÇALIŞMA

Çalışma koşullarına ilişkin görüştüğümüz işçiler, gece 12 saat, gündüz ise 8.00-18.00 arası çalıştıklarını belirtti. Mesai ücretlerinin elden verildiğini söyleyen işçiler, yorgunluk ve önlemlerin alınmaması sebebiyle iş kazalarının hemen her gün yaşandığını dile getirdi. Fabrikada herkesin çalışma koşullarından şikayetçi olduğu söylenirken işsiz kalma korkusu işçiler üzerinde bir baskı oluşturuyor. Fabrikada ‘Dişini sıkabilen’ ise çalışmaya devam ediyor.

HER GÜN İŞ KAZASI

Fatih Uzun, sendikalaştığı için iki yıl önce işine son verilen işçilerden. 10-15 işçinin sendikaya üye olduğu için işten atıldığını belirten Uzun bu süreci şöyle anlatıyor: “Uzun, yorucu çalışma olunca iş kazaları doğal olarak zaten oluyor. Çoğu kez az uykuyla mesaiye başlamak zorunda kalıyorduk. Fabrikada çay molası dahi yok. Makine başında içmemiz söyleniyor, bir saat yemek molaları vardı sadece. Geceleri de çalışıyorduk ama gece vardiyaları görünmüyordu sistemde. Biz ise 2 hafta gece 2 hafta gündüz çalışıyorduk. Herkesin ayağına her gün çivi batabilirdi orada. Bir arkadaşımızın ise kolu koptu fabrikada.”

Uzun, fabrikada 4 yıl çalışmasına rağmen bu süre içerisinde ücretlerin asgari ücret tutarındaki kısmının bankaya yatarken kalan tutarları fabrikada elden aldıklarını söyledi. Sendikaya üye olmalarının patron tarafından duyulmasıyla kendisinin ve bir işçinin daha tazminatıyla beraber işten çıkarıldığını, diğerlerinin ise tazminatsız gönderildiğini ve mahkemelerinin hâlâ devam ettiğini söyleyen Uzun, şimdilerde ise fabrikadan kendisine 4 bin 275 liralık borç haciz belgesi geldiğini belirtti.

İŞÇİLER SENDİKALAŞTI, ŞİRKETİN ADI DEĞİŞTİ

Emrah Kara ise 2010 yılındaki sendikalaşma mücadelesi sonrası işten çıkarılan işçilerden. Şimdilerde Tarsus’ta Yeşil Mahallesi muhtarlığını yapan Kara, çalışma koşullarına itiraz etmek için DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikasına üye olduğunu anlatıyor: “O zamanlar 140 işçi çalışıyordu fabrikada. Ağır çalışma koşullarına karşı örgütlenmek için hangi işçiye gitsem ‘Bu işçilerden bir şey olmaz’ diyordu. Ama bunu herkes diyordu neredeyse. Ben de dedim herkes böyle düşünüyor, o zaman bir araya gelmemiz lazım. Benle beraber üç kişiyi işten çıkardılar ama fabrikada örgütlenme devam etti, kısa zamanda yüzde 70 oranında üye yaptık ve buna karşı patron fabrikayı kapattı ve şirket adını değiştirdi. Fabrika önünde direnişe başladık. Fabrikayı bugünkü yerine taşıdılar sonra makineleri çevik kuvvet eşliğinde götürdüler. Sonrasında işçilerin bir kısmı işe geri alındı sendikadan istifa etme şartıyla. Direnişimiz başarısız oldu o dönem. Bugüne kadar ise bildiğim kadarıyla bu uygulamalar hep devam etti, fabrika bayağı büyüdü.”

İŞÇİLER PATRONA SERVET KAZANDIRIYOR

Dönemindeki çalışma koşullarına da değinen Kara, “12 saat çalışırdık. Gece vardiyasında işçiler dışarı çıkmasın diye kapıyı üstümüze kilitlerlerdi. Paketleme bölümünde çalışıyordum. Kesik, yanma vb. her türlü iş kazası olurdu orada. İşçi sağlığı ve iş güvenliği eğitimleri zaten yoktu. Bazen tozdan, çalışma ortamından tükürüğümüz siyah gelirdi hatta. Bu ağır koşullar bize avantaj sağladı örgütlenme konusunda. ‘Bu şartlarda 12 saat çalışabilen adamı her fabrika zaten işe alır’ diye düşünmüştük o dönem.”

Ayrıca Akdeniz Çivi için halk arasında söylenen “Binlerce işçiye ekmek sağlıyor” söylemine de karşı çıkan Kara, “İşçi sınıfına bir lokma veriyorsa, işçi sınıfı da ona servet kazandırıyor” diyor.

İşçilerin anlattıklarıyla ilgili görüşmek istediğimiz şirketin yetkililerine ise ulaşamadık.