Araştırmacı-Yazar Necat Ayaz: Kürtçe geriliyor, bu suça ortaksınız

Fırat TOPAL
Diyarbakır

21 Şubat Dünya Anadil Günü öncesi Türkiye’de Kürtçenin durumuna dair Evrensel’e konuşan Araştırmacı, Yazar Necat Ayaz, Kürtçenin gerilediğini belirterek, “Devletin küçük reformunu reddediyor ve karşısına Kürtçeye dair bir hareket başlatamıyorsanız o zaman siz de bu suça ortaksınız” dedi.

KÜRTÇEYE DAİR MEVZUAT HAZIRLANDI

Ayaz, Türkiye’nin Kürtçeye yönelik diğer ülkelerin azınlıklara karşı uyguladıkları asimilasyon politikasından farklı bir politika uyguladığını söyledi. 2005’te iktidarın AB süreciyle bir reform süreci başlattığını belirten Ayaz, “Kürtçeye dair mevzuat hazırlandı. Orta okullarda Kürtçeye hak tanındı. Kürtçe özel okullar açma izni verildi. Artuklu’da Kürdoloji bölümü açıldı, TRT Şeş açıldı. Bunları hesaba kattığımızda 2005’te devletin total asimilasyon politikasının yumuşadığını kabul etmemiz gerekiyor” dedi.

DEVLETİN VERDİĞİ HAKLAR KULLANILMADI

Bunun yeterli olmadığını ancak Kürt siyasetinin, sendikaların, yerel yönetimlerin bunu kullanmadığını dile getiren Ayaz, “Elbette bu reform olarak adlandırdığım durum Kürt mücadelesiyle kazanılan bir durumdu. Devlet bu noktada çok gergindi, bu hakkın aslında kullanılmasını istemiyordu. Kürtler bu hakkı kullanmayıp bir antipropaganda haline getirdiler. Ortaokullarda verilen Kürtçe seçmeli ders olayında devlet bütün Türkiye’de sadece 20 bin kişinin başvurduğunu açıklayarak, bu noktada kara propaganda yaptı” dedi.

PASİF OLARAK KABULLENİLDİ

Hem iktidarın hem Kürtlerin Kürtçeye dair çalışmalarının göstermelik olduğunu ifade eden Ayaz, Kürtçenin toplumun her alanında giderek gerilediğini söyledi.

Ayaz, “Kürtçe bir halkın dili ama bununla ilgili tek bir anket dahi yapılmamış. Bu dilin ne kadar konuşulduğuna dair bir veri yok. Bu hem devlet hem akademi hem Kürtler için bir utançtır. Ama çok açık kentlerde Kürtçe çok hızlı bir şekilde geriliyor, bu sadece lokal bir şey değil. Bu Diyarbakır’dan Yüksekova’ya kadar bütün illerde hatta köylere varana kadar. Bu sadece bir Kürtlerin orta ve elit sınıfıyla ilgili değil, köylerde bile hızlı bir gerileme var. Burada alarm verilmeli. Bunun nedeni devletin total asimilasyonu devletin küçük reform adımlarını reddeden ‘Ana dilde eğitimden başka bir şey istemeyiz’ diyen radikalist tutumun da en az devlet kadar sorumlu olduğunu düşünüyorum. Devletin küçük reformunu reddediyor ve karşısına Kürtçeye dair bir hareket başlatamıyorsanız o zaman siz de bu suça ortaksınız. Bu olay pasif kabulleniştir. Bunun içinde Bölge’deki sendikalar, yurtseverler, belediyeler, hepimiz vardık” dedi.

İKİNCİ İRLANDALILAŞMA SÜRECİ YAŞANIYOR

Kürtçenin, Kürt toplumu içerisinde gerilemesinin endişe verici olduğunu söyleyen Ayaz, “Eğer bir dil kentlerden çekilmişse, sokaklardan çekilmişse devlet dahi kursanız o dili diriltemezsiniz. Bakın İrlanda yüz yıldır bağımsız bir ülke ama ne oldu kendi dillerini diriltemediler. Devlet, milyonlarca lira para yatırmasına rağmen o dil diriltemedi. Demek bir dil toplumdan çekiliyorsa devlet de olsanız siz o dili diriltemezsiniz. Ondan dolayı ben Bölge’de 2. İrlandalılaşma süreci yaşandığını iddia ediyorum. Çünkü İrlanda siyasal kimliğini kazandı, etnik kimliğinde bir hasar olmadı ama dili İngilizce. Türkiye’de de durum böyle. Kürt hareketi, Kürtlere etnik bilinç aşıladı, çok güçlü bir siyasal hareket oluşturdu ama maalesef bu Kürt toplumunun Türkçeleşmesiyle at başı gitti” dedi.

HAKKIN KULLANILMASI İÇİN ÖRGÜTLENEBİLİNİRDİ

“Diyarbakır’da yüzlerce okul var, Eğitim Sen’in binlerce üyesi var. Gidip velileri örgütlesinler, o hakkı kullansınlar. Bu konuda samimi değiliz” diyen Ayaz, “Bu işte rol alan Kürt entelektüellerinin, Kürt siyasetçileri ve sendikalar da başta olmak üzere bu konuda  öz eleştiri vermeli. Buradan Kürt aydınlara, yurtseverlere gidin seçmeli ders hakkını kullanın velileri örgütleyin. Her okul için bir komite kurun. Franco diktatörlüğü döneminde Basklar yer altı okulları açtılar, daha sonra yer üstüne çıktılar. Siz bunları oluşturamıyorsanız bari her okul için veli komitesi kurun, velileri bu işin içine koyun. İtibarsız hale gelmiş açıklamaların karşılık bulacağını düşünmüyorum” dedi.