Sendikalaştıkları için ücretsiz izine çıkartılan Sinbo işçileri Meclis gündeminde
Sinbo işçilerini Meclis gündemine taşıyan HDP Milletvekili Habip Eksik, Bakan Selçuk'a "Sendikalı oldukları için ücretsiz izne çıkartıldıkları ve mobinge maruz kaldıkları iddiası doğru mu" diye sordu.
Fotoğraf: MA
HDP Iğdır Milletvekili Habip Eksik, Kod 29 gerekçesi öne sürülerek işten atılmaları Meclis gündemine taşıdı. Eksik, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’a “Sinbo fabrikasında emekçilerin sendikalı oldukları için ücretsiz izne çıkartıldıkları ve mobinge maruz kaldıkları iddiası doğru mudur? Ayrıca emekçilerin keyfi bir şekilde ücretsiz izne zorlandıkları ve adreslerine 'ücretsiz izne ayrıldıkları' bilgisi gönderildiği doğru mudur?" diye sordu.
Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un yanıtlaması talebiyle Meclise soru önergesi veren HDP Iğdır Milletvekili ve Meclis Sağlık, Aile Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Üyesi Dr. Habip Eksik, “İktidarın sözde işten çıkarma yasağına bir istisna getirdi. Adına Kod 29 denilen uygulamayla patronlar istedikleri emekçiyi işten çıkartabildiler. Aslında bu uygulama yeni değil. Eskiden de patronlar bununla emekçiler üzerinde baskı kuruyordu. Ama pandemiyle birlikte Kod 29 uygulaması oldukça yaygınlaşmış ve çığ gibi büyüyerek ciddi hak gaspına sebep olmuştur. Sendikaların yaptığı açıklamalara göre, son süreçte işten çıkarılan emekçilerin yüzde 74’ü Kod 29’dan işten çıkarıldı” ifadelerini kullandı.
İstanbul Haramidere’de bulunan Sinbo firmasına ait fabrika çalışanlarına yönelik firma yetkilileri tarafından baskı, mobing ve insani olmayan şartlarda çalışma koşulları dayatılmış uzun süre gündemde kaldığı, bu durumun milletvekilleri tarafından da Meclis gündemine taşındığını hatırlatan Eksik şunları belirtti:
"Bakanlığınızın görevlendirdiği Çalışma Bölge Müfettişliği fabrikaya gelerek denetim yapmıştır. Denetimin ardından Sinbo yönetiminin ücretsiz izni sendikal faaliyeti engellemek adına kullandığını tespit etmiş aynı gün geriye dönük hak kayıpları giderilerek iş başı yapılmasına karar verilmiştir. Bu aşamalardan sonra tarafımıza yansıyan ve gündemde olan iş başı yapılan günden itibaren Sinbo yönetiminin mobbing (hakaret ve tehdit) uygulayarak emekçilerin anayasal hakkı olan sendikal faaliyetlerini engellemeye çalıştığının devam ettiği kanısı mevcuttur. Sinbo yönetimine durum bildirilmesine rağmen hukuki hiçbir dayanak olmamasına rağmen Dilbent Türker 25/2 (Kod 29) maddesi kullanılarak işten çıkarılmıştır. 25 /2 (Kod 29) özellikle pandemi süresinde 7244 nolu yasa ile işten atma yasağını işverenler 25/2 maddesi ile delmiş olup birçok iş yerinde kötü koşulların düzeltilmesini isteyen ve sendikalaşan emekçilere dönük hukuksuzca kullanmaya da devam etmekte oldukları anlaşılmaktadır. İşverenlerin gerek yasalara uymayarak gerek ucu açık yasalara sırtını dayayarak sendikalaşmaya engel olduğu özellikte pandemi süresince 25/2 maddesi (Kod 29) sık sık haksız ve hukuksuz bir şekilde sendikalaşan emekçilere dönük kullanıldığı kamuoyuna sık sık yansımakta ve ciddi mağduriyetlere sebep olmaktadır."
BAKANA SORULAR
Eksik, Bakan Selçuk’a şu soruları yöneltti:
- "Anayasa ile tanımlanmış sendikalaşma ve örgütlenme hakkı Sinbo firması yöneticileri tarafından niçin kısıtlanmaktadır?
- Sinbo firmasına Emekçilere yönelik mobing, psikolojik baskı, işten atma suçları işlenmektedir. Sömürü ve kölelik koşullarının yaşatıldığı Sinbo firmasına yönelik bakanlığınız tarafından açılmış bir soruşturma mevcut mudur? Olacak mıdır?
- 7244 sayılı yasa hak gaspına sebep olmaktadır, emekçi aleyhine olan bu yasa iptal edilecek midir?
- Sinbo fabrikasında emekçilerin sendikalı oldukları için ücretsiz izne çıkartıldıkları ve mobinge maruz kaldıkları iddiası doğru mudur? Ayrıca emekçilerin keyfi bir şekilde ücretsiz izne zorlandıkları ve adreslerine 'ücretsiz izne ayrıldıkları' bilgisi gönderildiği doğru mudur?
- Fabrikalarda Koronavirus tanısı konulan emekçilerin çalıştığı bölümler başta olmak üzere tüm fabrikada genel karantina önlemlerinin alınması ve emekçilerin ücretli izne çıkarılması sağlanacak mıdır?"
- Türkiye genelinde pandemi döneminde Kod 29 gerekçesi ile işten çıkarılan çalışan sayısı kaçtır? Bu sayının aylara, cinsiyete göre dağılımı nasıldır?
- Çalışan şikayetleri dikkate alınarak işverenler hakkında başlatılan herhangi bir soruşturma var mıdır? 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 yıllarında Kod 29 gerekçesi ile işten çıkartılan çalışanların toplam itiraz sayısı kaçtır?
- Asıl çıkarma gerekçesinin farklı olduğunun anlaşıldığı durumlarda, bu işlemi yaptığı tespit edilen işverenler hakkında cezai işlem uygulanmakta mıdır? Cezai işlemler nelerdir? Cezai işlem uygulanan işyeri ve işveren sayısı kaçtır?
- Kamuoyuna yansıyan ve toplu işten çıkartmaların olduğu işyerleri hakkında herhangi bir denetim yapılmış mıdır?
- Toplu işten çıkartmaların olduğu işyerleri ile ilgili basın açıklaması, yürüyüş ya da grev yapmak isteyen emekçilere onlarca defa polis müdahalesinin olduğu basına yansımıştır. Çalışanların yasal haklarını kullanması yasak mıdır?
- Kod29'un kullanılması ile işten çıkarma yapan firmalar incelenmiş midir? İncelendiyse Kod 29 için haklı gerekçe kullanılma oranı nedir? Haksız uygulamanın tespiti halinde ilgili iş yerlerini uygulanan, uygulanacak cezai işlemler nelerdir? Uygulanacak mıdır?
- Kod 29 gerekçesi ile haksız işten çıkarıldığı tespit edilen Dilbent Türker gibi emekçilerin mağduriyetlerinin giderilmesi, haklarının iadesi için Bakanlığınızın bir çalışması mevcut mudur? Olacak mıdır?"
(İstanbul/EVRENSEL)
