Ermenistan: Darbe tehdidi ile otoriterleşme sinyali arasında

Şerif KARATAŞ
İstanbul

Ermenistan’da Dağlık Karabağ yenilgisinden sonra derinleşen iktidar kavgası, ordunun Başbakan Nikol Paşinyan’a istifa çağrısı yaptığı muhtırayla derinleşti. Hem Paşinyan’ı destekleyen kesimler hem de orduya destek veren muhalefet çevreleri başkentte mitingler gerçekleştirdi. Muhalefetin önemli bir kısmı erken seçim önerisini kabul etmeyerek tek şart olarak Paşinyan’ın iktidarı devretmesini dayatmayı sürdürüyor. Paşinyan ise muhalefete karşı sertleşme tehdidinde bulunuyor. 

Beykoz Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Sayan, Ermenistan’daki gelişmeleri Evrensel'e değerlendirdi. Dr. Pınar Sayan, siyasi kriz hangi yöne evrilirse evrilsin Ermenistan için zorlu bir sürecin yaşanacağına dikkat çekerek, halkın, demokratik yollarla iktidara geri dönmesi mümkün görünmeyen muhalefet ile otoriterleşme sinyali veren iktidar politikaları arasında kalabileceğine dikkat çekti. 

13 YIL SONRA ORDUDAN MÜDAHALE

Bir halk hareketi sonucunda iktidara gelen Nikol Paşinyan’ın, Eylül 2020’de gerçekleyen “İkinci Dağlık Karabağ Savaşı”nın Ermenistan aleyhine sona ermesinden beri muhalefetin eski rejimi destekleyen kanadının istifa baskısı altında olduğunu hatırlatarak söze başlayan Sayan, “Paşinyan hükümeti erken seçim önermişti ama bu konuda anlaşamıyorlar. Muhalefet, savaşın sonucundan Paşinyan hükümetini sorumlu tutarken, Paşinyan da eski rejimin yolsuzluk sebebiyle orduyu güçsüz bıraktığını belirtiyordu.” 

Son dönemde tartışmaların Rusya’dan alınan İskender füzeleri üzerinden devam ettiğini belirten Dr. Sayan sürecin bugüne nasıl geldiğini özetledi: “Hükümet, Rusya’dan alınan İskender füzelerinin çalışmadığını öne sürdü. Genelkurmay İkinci Başkanı’nı görevden aldı. Bunun üzerine ordunun açıklaması geldi. 1 Mart 2008 yılındaki gösterilerden beri ordunun siyasete en büyük müdahalesi diyebiliriz bu açıklamaya. Dolayısıyla da Paşinyan bu açıklamayı darbe girişimi olarak nitelendirdi ve destekçilerini Cumhuriyet Meydanı’na çağırdı. Muhalefet destekçileri ise Özgürlük Meydanı’nda toplandı. Paşinyan burada ordunun siyasetten uzak kalması için açık bir mesaj verdi ve kendisini iktidara getiren Kadife Devrim’e istinaden ‘Artık kadifelik bitti’ diyerek muhalefeti uyardı.” 

PAŞİNYAN’A HALK DESTEĞİ HÂLÂ YÜKSEK

Paşinyan’ın Genelkurmay Başkanı Onnik Gasparyan’ın görevden alınması kararının hala Cumhurbaşkanı Sarkisyan’ın önünde, imza beklediğine de değinen Sayan, “Sarkisyan üç gün süresi olduğunu söyledi imzalamak için. Bu da bence ilginç bir husus, Sarkisyan’ın duruma göre karar vereceğini gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu. 

Her şeye rağmen Paşinyan’a halk desteğinin yüksek olduğunu söyleyen Sayan, bunun en büyük sebebini ise “Muhalefete halkın güvenmemesi ve sorunlarını çözebileceklerine inanmaması” olarak açıkladı. Sayan, “Neticede Paşinyan öncesi dönemde iktidarı ellerinde tutuyorlardı ve o dönemlerde de aslında halk desteği yüksek olmamıştı. Nitekim de bir halk hareketi ile iktidarları sonlandı” dedi. 

MUHALEFETİN DEMOKRATİK YOLLARLA İKTİDARA GELMESİ ZOR GÖRÜNÜYOR

Sayan, kriz hangi yöne evrilirse evrilsin, Ermenistan için her hâlükârda önümüzdeki dönemin zor geçeceğine dikkat çekti: “Eski ve yeni rejim arasındaki iktidar mücadelesi ve kaybedilen savaşın sorumluluğu meselesi kolay kolay çözülmeyecek. Muhalefetin demokratik yollarla tekrar iktidara gelmesi çok zor görünüyor fakat demokratik olmayan yollarla tekrar iktidara gelmesi durumunda, halk desteği ve dolayısıyla meşruiyetleri düşük olacak ve muhtemelen ülkedeki demokratik çevrelere ve sivil topluma önemli bir darbe vuracaklar. Diğer taraftan Paşinyan’ın kendisinin de konuşmasında belirttiği gibi, iktidarda kaldığı sürece muhalefete karşı daha sert davranmaya başlayacak ve bu da otoriterleşme konusunda bir tehlike ortaya çıkarabilir.”

Ermenistan’da darbe girişimi: Ordu, hükümetin istifasını istedi

Ermenistan'da darbe girişimi ardından iktidar ve muhalefet kanadı mitingler düzenledi

İhsan Çaralan

Azerbaycan-Ermenistan savaşında kim kazandı kim kaybetti?