Hapishanelerde koronavirüs raporu: Koğuşlar kalabalık, önlemler yetersiz

Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) 01-28.02.2021 tarihleri arasında danışma hattından gelen şikayetler üzerinden hazırladığı rapora göre, mahpuslar koğuşlar kalabalık, yataklar birbirlerine yakın mesafede olduğu için uyumak zorunda kaldıkları, sosyal mesafeyi koyamadıkları, açık hapishanelerde farklı koğuşlarda kalan mahpusların ortak alanlarda ve yemekhanelerde bir araya gelmek zorunda kaldıkları aktarıldı.

Koronavirüs salgınından güncel rapor tarihine kadar 132 farklı hapishaneden başvuru üzerine hazırlanan rapor şöyle;

HAPİSHANELERİN GENEL DURUMU VE HİJYEN ÖNLEMLERİ

• Salgın başlangıcında hapishaneler belli aralıklarla ve düzenli şekilde dezenfekte edilirken son dönemde bu sıklığın azaldığı,
• Bazı hapishanelerde bazı koğuşların karantina koğuşuna çevrilmesi sebebiyle diğer koğuşların kalabalıklaştığı, kalabalık sebebiyle koğuşlarda temiz hava akışının sağlanamadığı,
• Bazı kapalı hapishanelerde koğuş pencerelerinin küçük olması sebebiyle yeterince havalandırılamadığı,
• Bazı hapishanelerde kaloriferlerin yeterince yanmadığı,
• Bazı hapishanelerde infaz koruma memurlarının sosyal mesafe kurallarına uymadan üst araması yaptıkları yatak, kişisel malzemeler ve çöpleri aynı eldivenleri kullanarak koğuş araması yaptıkları, bu aramalar sırasında mahpuslara maske verilmediği, mahpusların kişisel eşyalarına el konulduğu,
• Bazı hapishanelerde infaz koruma memurlarının koğuş aramalarında gerekli hijyen önlemlerini almaması, koğuşlarda kalan risk grubunda ve kronik hastalıkları olan mahpusları kaygılandırdığı,
• Bazı hapishanelerde infaz koruma memurlarının sayım sırasında sosyal mesafeye uymadığı ve maske takmadıkları belirtilmiştir.

MAHPUSLARIN HİJYENİ

• Bazı hapishane idareleri koğuşlara sabun, çamaşır suyu ve dezenfektanı ücretsiz dağıtırken bazı hapishanelerde bu malzemelerin ücretsiz dağıtılmadığı,
• Ücretsiz dağıtılan malzemelerin sınırlı ve ihtiyacı karşılama konusunda yetersiz olduğu, ücretini ödeyemeyen, maddi durumu iyi olmayan mahpuslara da yeterli malzeme sağlanmadığı,
• Bazı hapishanelerde telefon görüşmesi yapan mahpuslara maske verildiği, bazı hapishanelerde ise mahpuslar talep etmelerine rağmen telefon görüşmesi veya koğuştan çıktıkları diğer alanlarda maske verilmediği,
• Birçok hapishanede tuvaletlere temizlik ve hijyen malzemelerinin konulmadığı,  
• Banyoların kirli olduğu ve kalabalık koğuşlarda banyo kullanımı ve saatlerin kısıtlandığı, 
• Tuvalet ve lavabo sayısının az olduğu, 
• Bazı hapishanelerde suların kirli ve kullanılamaz olduğu, suların sık sık kesildiği, sıcak suyun sınırlı ve belirli zamanlarda verildiği, 
• Kişisel hijyenin sağlanmasında sorunlar yaşandığı belirtilmiştir.

BESLENME

• Bazı kapalı hapishanelerde verilen yemeklerin kalitesiz olduğu, hijyenik olmadığı ve yemeklerin soğuk verildiği,
• Yemeklerin tüm mahpusların ihtiyacını karşılamada yetersiz olduğu, akşam yemeklerinin yetersizliği sebebiyle mahpusların aç uyuduğu,
• Tüm bu sorunlar sebebiyle hapishanelerde dağıtılan yemekleri yiyemeyen mahpusların beslenme ihtiyaçlarını kantinden karşılamak zorunda bırakıldıkları,
• Yemeklerle birlikte dağıtılan ekmeklerin sayısının azaldığı, gramajı ve kalitesinin düştüğü, 
• Hapishanelerde dağıtılan yemeklerde et ve karbonhidrat dengesi sağlanırken  artık ağırlıklı olarak pilav ve makarna verildiği, 
• Kantindeki ürünlerin pahalı ve ürün çeşitliliğinin az  olduğu,
• Bazı açık hapishanelerde kantinin keyfi açılıp kapandığı, bu nedenle kantinin önünde sıra olduğu ve mesafenin azaldığı,
• Vitamin ve bağışıklık güçlendirici takviyelerin sağlanmadığı belirtilmiştir.

 SAĞLIK HAKKINA ERİŞİM

• Hasta, yaşlı ve risk grubuna giren mahpuslar için önlemler alınmadığı, temizlik malzemesinin dağıtılmadığı, mahpusların önlemlerini kendileri aldığı,
• Bazı hapishanelerde doktorun revire gelmediği veya düzenli gelmediği, mahpusların İl Sağlık Müdürlüğü ve Sağlık Bakanlığı’na revir talepleri için dilekçe yazdıkları fakat cevap alamadıkları, 
• Bazı mahpusların uzun zamandır revir doktorunu görmedikleri, durumlarına sağlıkçı olduğunu söyleyen kişilerin karar verdiği, mahpuslar şikayetlerini dilekçe yazarak aktardıkları ve bu dilekçelerdeki ifadeler doğrultusunda ilaç temini yapıldığı,  
• Bazı mahpusların revire çıksalar da tüm ilaçlara erişemedikleri, raporlu ilaçlarını alamadıkları  ve tahlillerinin yapılmadığı, 
• Bazı hapishanelerde hasta mahpuslara ilaçlarının zamanında verilmediği,
• Bazı mahpusların kendilerinde Kovid-19 belirtileri olduğunu düşündükleri, bu sebeple test olmayı talep ettikleri ve  test taleplerinin karşılanmadığı,
• Birçok hapishanede hastane sevklerinin ve düzenli tedavi görme olanaklarının olmadığı,
• Bazı hapishanelerde sınırlı sayıda hastane sevki yapıldığı, bazı hapishanelerde hastane randevularının iptal edildiği, ameliyat tarihi gelen mahpusların randevularının da hastane sevklerinin yapılmaması sebebiyle ertelendiği, 
• Heyet raporu gerektiren ilaçların revirde ve ilçe hastanelerinde yazılamadığı durumlarda, daha büyük ve heyet bulunan hastanelerde yazılması gerektiği, bazı hastanelerin pandemi hastanesi olması nedeniyle mahpusların heyete çıkarılamadığı ve ilaca erişirken sorunlar yaşadığı,
• Birden çok hastalığı olan mahpusların sadece bir hastalığı için hastaneye sevk edildiği, diğer hastalıkları için sevk edilmedikleri, tedavi olamadıkları ve diğer hastalıkları için tekrar sevk edilmeyi bekledikleri, Birçok hapishanede diş ünitelerinin hizmet vermediği, hapishanelerdeki diş hekimlerinden hizmet alınamadığı, diş çekimi, dolgu vb. müdahaleler için gerekli ekipmanın bulunmadığı, yalnızca antibiyotik ve ağrı kesicilerle tedavilerinin yapıldığı, mahpusların hastane sevkleri yapılamadığı için dişten kaynaklı şikayetlerinin arttığı, 
• Revir doktorlarının mahpusların sağlık durumları sebebiyle hastaneye sevk edilmesinin gerekli olduğunu ifade ettikleri hallerde dahi hapishane idarelerinin hastane sevklerini gerçekleştirmediği, uzun zamandır hastane sevki yapılmayan durumu ağırlaşan hasta mahpuslar olduğu, 
• Sarılık ve verem gibi hastalıkları olan mahpusların tedavilerinin aksatıldığı, kalabalık koğuşlarda kalan verem hastası mahpusların temiz havaya erişemediği ve hastalıklarının bu durumdan etkilendiği,
• Kanser hastalığı başta olmak üzere düzenli takip edilmesi gereken hastalıkların takibinin yapılmadığı,
• Kronik hasta mahpusların hastane sevklerinin uzun zamandır yapılmamasının sağlık sorunlarının artmasına neden olduğu ve bunun durumlarını kritik aşamalara getirdiği,
• Birden fazla mahpusun ringlerde taşınmasının bulaş riskini arttırdığı,
• Mahpusların götürüldükleri hastanelerin bulundukları hapishanelerden uzak olması sebebiyle ringlerde kalma sürelerini ve hastalık riskinin arttığı,

 KARANTİNA KOĞUŞLARI

• Yeni açılan veya karantina koğuşu yeni yapılan hapishanelerde koğuşların toz, toprak ve kireç kaplı olduğu, bu nedenle koğuşların hijyenik olmadığı, bu alanların temizliğini mahpusların yapmak zorunda olduğunu ve farklı rahatsızlıklarına sebep olduğu,  
• Hastaneye gitmek zorunda kalan ağır hasta mahpusların hastaneden döndükten sonra karantinada tutulduğu ve ihtiyaçlarını tek başına karşılayamayan mahpusların birçok problem yaşadıkları,
• Gözlem altında tutulmaları ve tek başına kalamayacaklarına dair doktor raporları bulunan hasta mahpusların, karantina koğuşlarında tek tutulmaya devam edildiği, kendilerine hiçbir sağlık hizmetinin verilmediği ve düzenli olarak kontrollerinin yapılmadığı, 
• Bazı karantina koğuşunda kalan hasta mahpusların gerekli sağlık hizmetlerinden yeterince faydalanamadıklarını düşündükleri,  
• Bazı hapishanelerde karantina koğuşunda kalan mahpusların bu koğuşlara yeni alınan mahpuslar sebebiyle karantina sürelerinin arttığı, 15 günden çok daha uzun süreler boyunca karantina koğuşunda kalmak zorunda olan mahpuslar olduğu, 
• Bazı hapishanelerdeki karantina koğuşlarının hijyenik olmadığı ve yeterince havalandırılmadığı, 
• Bazı hapishanelerde karantinada tek tutulan mahpusların havalandırmaya çıkarılmadıkları veya havalandırma olmayan alanlarda tutuldukları, bu nedenle karantina koşullarının tecrit şeklinde uygulandığı,
• Bazı hapishanelerde karantina olarak kullanılan alanların koğuş şeklinde olduğu, mahpusların kalabalık gruplar halinde kaldıkları,  
• Bazı açık hapishanelerde karantina koğuşları ile diğer koğuşların aynı tuvalet ve banyoyu kullandıkları, 
• Bazı hapishanelerdeki karantina koğuşlarının kapasitesinin üstünde mahpus barındırdığı, mahpusların yerde yattığı, 
• Bazı hapishanelerin karantina bölümlerinde kalan mahpusların gazete, radyo, TV, kitap, semaver gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmadığı,  
• Bazı hapishanelerde mahpusların kurum kantininden ücret ödeyerek aldıkları radyolara el konulduğu, AM bandına erişimin engellenmesinin haber alma hakkını asgariye indirdiği,
• Bazı ağır hasta mahpusların karantina koşulların olumsuz etkileri sebebiyle sağlık  durumlarının daha da kötüleştiği  belirtilmiştir. (HABER MERKEZİ)