AYM: Dayanışma aidatıyla, geçmişe dönük de hak alınabilir
AYM, sendikaya üye olmayan işçilerin, yetki alma ve toplu iş sözleşmesinin pazarlık süreçlerinin devam ettiği dönemler için de TİS hükümlerinden yararlanmasının önünü açtı.
Fotoğraf: Mehmet Kaman/AA
Anayasa Mahkemesi, sendikaya üye olmayan işçilerin, yetki alma ve toplu iş sözleşmesinin hazırlık, müzakere ve pazarlık süreçlerinin devam ettiği dönemler için de TİS hükümlerinden yararlanmasının önünü açtı. Mevcut yasaya göre yetkili sendikaya üye olmayan işçiler sadece TİS imzalandıktan sonraki dönem için dayanışma aidatı ödeyerek TİS haklarından faydalanabiliyordu.
Başvuru kararında itiraz konusu kuralla, toplu iş sözleşmesinden faydalanmaya ilişkin talebin sendikaya üye olmayan işçiler bakımından geçerlilik tarihinin toplu iş sözleşmesinin imza tarihi olarak belirlendiği ve işçilerin toplu iş sözleşmesini akdeden sendikaya üye olmaya zorlandıkları ileri sürüldü.
Başvuruyu değerlendiren mahkemenin kararında “Toplu iş sözleşmesine taraf sendika üyesi olan işçi, talebi gerekmeksizin üye aidatı ödeyerek üye olmayan işçi ise talebi üzerine dayanışma aidatı ödemek suretiyle sözleşmenin parasal hükümlerinden yararlanmaktadır. Ancak yetki alma ve toplu iş sözleşmesinin hazırlık, müzakere ve pazarlık süreçlerinin devam ettiği dönemlerde sendika üyesi olmayan işçilerin dayanışma aidatı ödemesi itiraz konusu kuralla engellenmektedir. Kuralın toplu iş sözleşmesinin imzalandığı tarihte taraf sendika üyesi olan işçiler lehine bir sonuç doğurduğu, bu nedenle sendikalaşma yarışında taraf sendika lehine bir avantaj yarattığı açıktır. Bu durum ise sendikalar arasındaki yarışın ve dolayısıyla çoğulculuğun zedelenmesine neden olabilecektir. İtiraz konusu kuralla, taraf sendika üyesi olmayan işçilerin toplu iş sözleşmesinin toplu görüşme ve pazarlık sürecinin uzaması nedeniyle öngörülecek geçmişe yönelik parasal hükümlerden yararlanmaları engellenmek suretiyle güçlü sendika ile toplu iş sözleşmesi hakkı arasındaki denge bozulmuştur” dendi. Kararda, açıklanan kuralın Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verildiği bildirildi. (İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)
