Dünya Eşit İşe Eşit Ücret Günü: Azalan eşitsizlik değil, ücretler
Bugün dünyada “Equal Pay Day”, “Eşit işe eşit ücret günü” olarak anılıyor. Eşit Ücret Günü grafiği, Almanya’da cinsiyetler arası ücret farkının ne durumda olduğunu ortaya koydu.
Fotoğraf: Eylem Nazlıer/Evrensel
Semra ÇELİK
Köln
Bugün dünyada “Equal Pay Day” yani “Eşit işe eşit ücret günü” olarak anılıyor. Equal Pay Day’de aynı işi ya da aynı değerde iş yapan kadın ve erkek arasındaki gelir farkı gözler önüne seriliyor ve bu eşitsizliğin değiştirilmesi talep ediliyor.
Almanya’da da aylık gelir farkı oldukça fazla. Korona pandemisi koşullarına bağlı olarak erkeklerin gelirleri azaldığı için fark azalmış gibi görünse de değişen bir şey yok. İki Almanya’nın birleşmesi öncesi devletin çocuk bakımıyla ilgili tavrı nedeniyle meslek yaşamına ‘boşluksuz’ devam edilen Doğu eyaletlerinde erkekle kadın arasındaki maaş farkı yüzde 6’da kalırken, Batı’da bu fark yüzde 20 civarında.
Kadınlarla erkekler arasındaki aylık kazanç farkı küçülüyor, ancak Almanya’daki kadınlar geçen yıl da ortalamada erkeklerden önemli ölçüde daha az kazandı. Eşit Ücret Günü grafiği, Almanya’da cinsiyetler arası ücret farkının ne durumda olduğunu gösteriyor.
Federal İstatistik Dairesi’nin salı günü açıkladığı gibi, kadınlar 2020’de erkeklerden ortalama yüzde 18 daha az kazandılar. Bu sözde düzeltilmemiş cinsiyet aylık açığı, bu nedenle 2019’dakinden yüzde bir puan daha düşüktü. Ancak istatistikçiler, bunda kadınların maaşlarının artmasını değil korona krizi nedeniyle kısa çalışmanın bir sonucu olarak erkeklerin maaşlarının azalmasını belirleyici görüyorlar.
Kadınlar ve erkekler için Uluslararası Eşit Ücret Günü’nde yapılan açıklamaya göre 2020’de kadınlar erkeklerden 4,16 avro daha az (erkekler 22,78 avro) yani ortalama 18,62 avro kazandılar. 2019’da ücretler ve maaşlar arasındaki fark 4,28 avroydu. Daha önce olduğu gibi, 2020’de Doğu Almanya’da yüzde 6 olan düzeltilmemiş cinsiyetler arası ücret farkı, batıdakinden (yüzde 20) önemli ölçüde daha düşüktü.
Cinsiyete göre ücret farkı, ortalama brüt saatlik kazançlar arasındaki farktır. Genellikle tüm çalışanların ortalama kazancını karşılaştırır. İstatistikçilere göre, kazançlardaki farkın yaklaşık yüzde 70’i “yapısal faktörlere” dayanıyor. Örneğin, kadınların daha düşük ücretli sektörlerde ve mesleklerde daha sık çalışması ve yönetim pozisyonlarına ulaşma olasılıklarının daha düşük olması gerçeği belirleyici oluyor. “Ayrıca yarı zamanlı ve mini işlerde erkeklerden daha sık çalışıyorlar ve bu nedenle ortalama olarak saat başına daha az kazanıyorlar.”
Ancak korona krizinde kısa çalışmak bu gelişmeyi aldatıcı şekilde güçlendirdi. Örneğin, daha yüksek bir ücret grubundaki erkekler kısa çalışmaya devam ederse erkeklerin ortalama brüt saatlik kazançları nispeten daha düşük olduğu için bu, cinsiyete dayalı ücret açığını azalmış gibi gösterdi.
Sendikalar, Sol Parti ve Yeşiller gelir eşitliğinin salyangoz hızıyla ilerlediği eleştirisini getirirken hükümet partileri CDU/CSU ve SPD, tekel yönetimlerinde kadınlara getirilen kota ve gönüllülüğe bırakılmış bordro karşılaştırma uygulamalarıyla başarılı adımlar atıldığını iddia ediyorlar.
