Ev aletleri satışları arttı, işçinin çay molası kalktı
Pandemide evde daha fazla zaman harcanması nedeniyle elektrikli ev aleti satışlarının artması, bu sektörde çalışan işçiler üzerindeki üretim baskısını da artırdı.
Fotoğraf: DHA
İlayda BİLGEN
İrem Hazal KELLECİ
Ankara
Çay kahve makinesi, mutfak robotu gibi elektrikli ev aletleri üreten ERNA MAŞ fabrikası, artan üretim nedeniyle pandemi sürecinde cumartesi izni ve çay molalarını kaldırdı.
Ankara’nın Çubuk ilçesinde servis duraklarında bekleyen kadınlarla işyerlerinde yaşadıkları sorunları ve kadına yönelik şiddeti konuşmak istediğimizde, yanında eşi bulunan kadınlar çekimser davranıyor. Bir işçi kadın yanındaki eşini işaret ederek “Ben isterim ama o istemez” diyerek yanımızdan uzaklaşıyor. Aralarında erkek olmayan metal sektöründe çalışan bir grup işçinin anlattıkları ise salgında kadınların hem işyerinde hem de evde artan sorunlarını gözler önüne seriyor.
EV ALETLERİ SATIŞI ARTTI
Koronavirüs pandemisine karşı uygulanan kısıtlamalar nedeniyle evde geçirilen vakit artınca, mutfak harcamalarında artış yaşandı. Hatta Türkiye Ev Aletleri Derneği (Zukder) Başkanı Mesut Öksüz’ün yaptığı bir açıklamaya göre, Elektronik ekmek makineleri, saç kurutma makinesi, jilet, yoğurt makinesi ve tartı gibi elektrikli ev aletlerinin yurt içi satışlarında yüzde 300’lük bir artışa meydana geldi.
Çankırı’da elektrikli ev aletleri üreten ERNA MAŞ fabrikasında çalışan kadınlar salgınla birlikte artan üretim nedeniyle çalışma koşullarının nasıl zorlaştığını anlattı. Üretimle birlikte üzerlerindeki baskının da arttığını söyleyen işçiler, cumartesi günleri de işe çağrıldıklarını aktardı. Haftalık izinlerinin bir güne düşmesi ve pandemi koşulları nedeniyle sosyal yaşamlarının da daraldığını anlatan bir işçi, “Bir hafta sonu dışarı çıkalım, gezelim dedik. O gün de yağmur yağdı” diye sitem etti. İşçiler cumartesi çalışmayı kabul etmeyenlerin de fabrikadan çıkarıldığını söyledi.
USTABAŞI YEMEKTE BİLE RAHAT VERMİYOR
Aynı miktarda işi daha az kişinin yapmaya başladığını anlatan işçiler, fabrikada çalışırken izlenme ve denetlemenin de arttığına dikkat çekti. Bir işçi, “Mesela çay molamız vardı, o tamamıyla kaldırıldı. Sadece yemek molamız kaldı. İşyerinde o kadar baskı var ki; sadece bantta olduğumuzda değil. Ustabaşı yemekte bile yanımıza gelip ‘Hadi çabuk yiyin’ diyor. Biraz soluklanmak için kaçak göçek sigara içmeye çalıştığımızda peşimize takılıyor” dedi.
‘İŞTEYKEN AKLIM ÇOCUKTA KALIYOR’
Pandemi süreciyle birlikte kadın işçilerin evde geçirdikleri zaman da oldukça değişti. Bir yandan ailesiyle daha fazla vakit geçirebildiklerini söyleyen işçiler, öte yandan evdeki bakım yükünün arttığını söyledi. Uzaktan eğitim nedeniyle işe gidince çocuklarını bırakacak kimsesi olmayanlar ya büyük çocuğa kardeşini emanet ediyor ya da evde yalnız bırakmak durumunda kalıyor. Bu nedenle “İşteyken aklım evde kalıyor” diyen kadın işçiler, pandemi döneminde kaygı, endişe ve gerginliğin de arttığını söylüyor.
‘ŞİDDET ARTTI’
Bu yaşananların sonucunda işçiler kendilerini “Daha yorgun ve tükenmiş” hissettiklerini anlatıyor. Sosyal aktivitenin kalmamasıyla birlikte eve kapanmanın daha az uyumalarına neden olduğunu, aile içi sorunları arttırdığını anlatan işçilere “Şiddet görüyor musunuz veya arttığını düşünüyor musunuz?” diye sorduğumuzda “Çevremizdekilerden arttığını biliyoruz” diyor.
