17 Mart 2021 00:55

Kepenk açıldı esnaf umutsuz: Virüs küçük esnaftan mı yayılıyor?

İstanbul’da esnaf, mekanların saat 19.00’dan sonra kapatılmasına tepkili. Borç içinde yüzden esnaf içinde ayakta kalabilmek için düğün parasını harcayan da var, ek borç alan da...

Sadam Ergün, Ulaş Kozan, Taner Polat (Soldan sağa) Fotoğraf: Evrensel

EKONOMİ

Paylaş

Eylem NAZLIER
İstanbul

Pandemi kısıtlamaları kapsamında iktidar tarafından uzun süre işyerleri kapatılan esnaf, 15 gündür yarım kapasite ile tekrar faaliyete geçti. İstanbul’da esnaf, mekanların saat 19.00’dan sonra kapatılmasına ise tepkili. İşlerin akşam 19.00’dan sonra başladığına dikkat çeken esnaf, “Tam iş yapacağız kapatıyoruz, ne olacağımız belli değil. Tekrar kapatılmayla yüz yüzeyiz” dedi. Yeni döneme yüklü bir borç yığınıyla girdiğini söyleyen esnaf, AKP’nin ‘lebalep’ dolu kongrelerini de eleştirdi. “Sanki virüsü biz yayıyoruz” diyen esnaf, “AKP’liye virüs bulaşmıyor mu?” diye soruyor.

"TAM İŞ YAPACAĞIMIZ SAATTE KAPATIYORUZ"

İlk durağımız üniversite öğrencilerinin uğrak yeri Avcılar’da bulunan Baykuş Kafe... Öğle sonrası gittiğimiz kafede müşteri yok denecek kadar az. Sadece bir masa dolu. Bunun sebebini Kafe Sahibi Sadam Ergün’e soruyoruz ve o da anlatıyor: “Yüzde 50 kapasite, akşam 7’den sonra kapalı olma, pazar günü kısıtlamaları gibi sıkıntılarımız var. Bir de şu an durumu da bilmiyoruz. Her an kapatılabilirler. İstanbul kırmızıya döndü. Önümüzü görmüyoruz. Ürün almakta sıkıntı yaşıyoruz, toplu ürün almıyoruz, kapanacağız diyerek. Kafelerin yüzde 20’si açılmadı çünkü kiralarını ödeyemediler, çalışanların ücretini ödeyemediler, ürün alamadılar. Avcılar yoğun olarak üniversite öğrencilerinin hem de çalışanların olduğu bir ilçe. Okullar kapalı olduğu için öğrenciler de şu an yok. Çalışanlar da işten 18.00-18.30 gibi çıkıyor. İşler akşam 19.00’dan sonra başlar. Akşam müşterimiz gelmiyor. Ama biz tam o saatte kapatıyoruz. Avcılar’da sırf bu yüzden cafelerin yarısı açmadı. Biz açtık ama işler bizde de çok iyi gitmiyor. Tam iş yapacağız kapatıyoruz, pazar günü kısıtlamanın olması ciddi sıkıntılar doğuruyor. Ne olacağımız belli değil. Tekrar kapatılmayla yüz yüzeyiz.”

"DÜĞÜN PARASINI KAFENİN KİRASINA HARCADIK"

Ergün, “Bir yıllık süreçte devlet bize hiçbir destek sunmadı. Fahiş kiralar, sigortalar, BAĞ-KUR gideri ve vergiler var. Bunların hiçbirini devlet karşılamıyor. Biz bu yaz evlenmeyi düşünüyorduk. Düğün parasını kafeye harcadık, kiraları, faturaları ödedik. Düğünü bir yıl daha erteledik. Ya işyerimizi kapatacak ya düğünü erteleyecektik. Düğünü ertelemeye karar verdik. Yoksa bu durumda ayakta kalmamız imkansız. Eskiden 2 tam zamanlı çalışan 3 tane de part-time çalışan arkadaşım vardı. Şimdi ben tekim, akşama kadar oturuyorum. Bir iş yaptığım yok. Sanki virüsü biz yayıyoruz. Öyle bir algı oluşturuldu. Minibüsler, metrobüsler, işyerleri, fabrikalar, kongreler lebaleb dolu. Ama burada günah keçisi hizmet sektörü oldu. Herkes şu an devlete borçlu. Devlet bizi kendine borçlandırdı. Tam açılma olsa bile biz en az iki yıl devlete çalışacağız” dedi.

"ÇALIŞANLAR DA BİZ DE ÇOK TEDİRGİNİZ"

Başka bir kafe-bar sahibi de, “Sağlık için bizi kapattılarsa o kongreler neden yapıldı? Bu sektörde binlerce insan çalışıyor. Bu süreçte eve ekmek götüremedi insanlar. Bu mekanda 20-25 kişi çalıştırıyorduk 8 kişiye düşürdük. Onlarda kısıtlı çalışıyor. Belirsiz bir süreç söz konusu. Çok iş başvurusu geliyor, iş başvurularını bile değerlendiremiyoruz. Çalışanlar da biz de çok tedirginiz. Artık ürün almaya korkuyoruz, kısıtlı alıyoruz. Çünkü önümüzü göremiyoruz. İlk kapatıldığımızda birden kapatıldığı için elimizde bir sürü ürün kaldı, iade edemedik, kullanamadığımız ürünler oldu. Zarar ettik” ifadelerini kullandı.

"BORÇLA AYAKTAYIZ"

Avcılarda bulunan Kitap Kafe’ye gidiyoruz. Eskiye nazaran çok az sayıda müşteri var. Kafe İşletmecisi Ulaş Kozan kafelerin sabah 07.00-19.00 arasında açık olmasına tepki gösteriyor. Kafelerin akşam saatlerinde müşterisi olduğuna dikkat çeken Kozan, “İnsanlar işten çıkacak nasıl gelecekler? Tam iş yapacağımız sıra kapanıyoruz. Bu bizim için çok büyük bir gelir kaybı. Devletin bir desteği de olmadı. Dezefenktan, çay, şeker alırken bile çok zorlandık. Borç harç ayakta duruyoruz. Kazandığımız bir şey yok” diyor.

"BİTTİK"

Başka bir kafeye uğruyoruz. Tafra Cafe... Pandemi öncesi canlı müzik ve okeyin oynandığı cafe şimdilerde bomboş. Kafe Sahibi Taner Polat şu sözlerle yaşadıklarını özetliyor: “Bittik. 4 aydır kiramı ödeyemedim. Kafeleri sözde açtılar. Bizim müşterimiz gelse gelse 17.00-18.00 gibi gelir. Yani bu açılmanın bizim için bir anlamı yok. Kongrelerden sonra milletin gazını almak için açıldı. Bizi düşündükleri için değil. Sadece bu yıl değil geçen yılında hasarı var. Bir belirsizlik de söz konusu. Yarın öbür gün kapatmayacaklarını bilmiyoruz. Devredebilirsek devredeceğiz yoksa kapatıp gideceğiz.”

"YARIN ÖBÜR GÜN TEKRAR KAPANSA BİTERİZ"

“Evime ekmek götüremedim” diyen bir meyhane sahibi de, “Sonuçta meyhane işletiyorsun 19.00’da kapatıp nasıl ayakta kalacaksın? Ben zaten bu saatlerde iş yapıyorum, o saatlerde kazanıyorum. Geçtiğimiz haftalarda televizyonda izledik AKP kongreleri tıka basa doluydu. AKP’liye virüs bulaşmıyor mu? Yoksa virüs sadece içkili mekanlarda mı bulaşıyor? Bilim Kurulu bizi bilgilendirsin bu konuda. Sırf kongrelere gösterilen tepkileri azaltmak için bizi açtılar. Yarın öbür gün tekrar kapansa biteriz” diyor.