DİSK-AR raporu: Pandemi nedeniyle her üç kişiden biri işsiz

TÜİK’in 2020 yıllık Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçlarını açıkladığı belirtilen açıklamada, 2020 verilerinin Covid-19'un işgücü piyasasında yarattığı tahribatı gözler önüne serdiği, İstihdam ve işsizlikteki vahim tablonun sürdüğünü gösterdiği belirtilen açıklamada; “TÜİK 2020 yıllık Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçlarını 22 Mart 2021'de açıkladı. HİA'nın 2020 verileri Covid-19 salgınının ve ekonomik krizin olumsuz etkilerinin devam ettiğini gösteriyor. TÜİK'e göre dar tanımlı işsizlik oranı (standart işsizlik oranı) 0,5 puanlık azalış ile yüzde 13,2 seviyesinde gerçekleşti. Yine TÜİK'e göre Türkiye genelinde işsiz sayısı son 1 yılda (2019-2020) 408 bin kişi azalarak 4 milyon 469 binden 4 milyon 61 bine geriledi” denildi.

"TÜİK'İN VERİLERİ PERDELENMİŞ VERİLERDİR"

TÜİK’in 10 Mart 2021 tarihinde açıklanan HİA ile metodolojisini değiştirdiğine dikkat çekilen açıklamada şöyle denildi; “Bu değişiklik çerçevesinde TÜİK Mart 2021 velilerinde geniş tanımlı işsizlik oranlarına da yer verdi. Ancak TÜİK 2020 HİA yıllık verilerini eski metodolojiye göre açıkladı. TÜİK, açıkladığı 2020 yıllık verileri ile Covid-19'un istihdam üzerinde yarattığı tahribatı yansıtmıyor, tersine saklıyor. Nisan 2020'de uygulanmaya başlanan işten çıkarma yasağı nedeniyle TÜİK'in dar tanımlı/standart işsizlik verileri işgücü piyasalarındaki gerçek tabloyu yansıtmıyor. TÜİK'in verileri perdelenmiş verilerdir.”

GENİŞ TANIMLI İŞSİZ VE İŞ KAYBI SAYISI 12 MİLYON 115 BİN

DİS-AR’ın ILO metodolojisinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre Covid-19 nedeniyle meydana gelen eşdeğer iş kaybı 3 milyon 728 bin olarak gerçekleşti. 2020’de revize edilmiş geniş tanımlı işsiz ve iş kaybı sayısı (tam zamanlı istihdam kaybı dahil) 12 milyon 115 bin olarak hesaplandı. 35 milyon 199 bin olarak hesaplanan geniş işgücüne göre revize edilmiş geniş tanımlı işsizlik (istihdam kaybı dahil) oranı ise yüzde 34,4 olarak hesaplandı 

Rapora göre, İşgücüne katılım oranında büyük düşüş yaşanmaya devam etti. 2019’da yüzde 53 olan işgücüne katılma oranı son bir yılda 3,6 puan gerileyerek yüzde 49,3’e düştü. 

Kadın işgücü son bir yılda 918 bin kişi azalarak 9 milyon 768 bin ve erkek işgücü ise 758 bin azalarak 21 milyon 105 bine geriledi. Böylece son bir yılda toplam işgücü yüzde 5,1, erkek işgücü yüzde 2,5 ve kadın işgücü yüzde 8,2 azaldı 

ÜCRETSİZ İZİN UYGULAMASI İŞ BAŞINDA OLANLARIN SAYISINI AZALTTI

Ücretsiz izin uygulamalarının başlamasıyla beklendiği üzere işbaşında olanların sayısında ciddi düşüşler meydana geldi. Buna göre işbaşında olanların oranı kadınlarda ciddi bir biçimde azalmaya devam ediyor. İşbaşında olanların toplam sayısı son bir yılda yüzde 10,3, erkeklerin sayısı yüzde 6,5 ve kadınların sayısı yüzde 11,5 azaldı 

Rapora göre, kısa çalışmanın ve ücretsiz izin uygulamalarının yaygınlaşmasıyla birlikte çalışma saatlerinde de bir düşüş meydana geldi. 2019’da 44,8 saat olan işbaşında olanların haftalık ortalama çalışma süresi, 2020’de 43’e geriledi 

GENİŞTANIMLI TOPLAM İŞSİZLİK ORANI 2020’DE YÜZDE 27,4’E YÜKSELDİ

DİSK-AR tarafından düzenli olarak hesaplanan ve İşsizlik ve İstihdamın Görünümü raporlarında yer alan geniş̧tanımlı işsizlik metoduna göre 2019’da yüzde 20,7 olan geniş̧tanımlı toplam işsizlik oranı 2020’de yüzde 27,4’e yükseldi. Erkeklerde 2019’da yüzde 17,1 olan geniş̧tanımlı işsizlik oranı yüzde 23,5’e ve kadınlarda ise 2019’da yüzde 27,3 olan geniş̧tanımlı işsizlik oranı yüzde 34,8’e yükseldi.

2020’de dar tanımlı toplam işsiz sayısı 4 milyon 61 bin, kadınlarda 1 milyon 458 bin ve erkeklerde 2 milyon 547 bin olarak açıklandı. Covid-19 etkisiyle revize geniş tanımlı işsiz ve iş kaybı ise 2020’de toplamda 12 milyon 115 bin, kadınlarda 5 milyon 433 bin ve erkeklerde 6 milyon 411 bin olarak gerçekleşti 

GENÇLERDE GERÇEK İŞSİZLİK YÜZDE 41,1, KADINLARDA YÜZDE 46,9!

Rapora göre, Covid-19 döneminin işgücü piyasalarında yarattığı tahribattan gençler daha fazla etkileniyor. Covid19 salgınından önce 2019 yılı sonu itibarıyla küresel düzeyde genç işsizliği (15-24 yaş) yüzde 13,6 seviyesindeydi. Ancak Covid-19 salgını nedeniyle dünya genelinde her 6 gençten biri işsiz kaldı. Türkiye, Covid-19 nedeniyle genç işsizliğinin arttığı ülkelerden biri. TÜİK genç işsizliğini son 1 yılda 0,1 puan azalışla yüzde 25,3 olarak açıkladı. Ancak TÜİK verileri genelde olduğu gibi gençlerde de gerçek durumu yansıtmaktan uzak.

2019 yılında yüzde 33,4 olan geniş tanımlı genç işsizliği Covid-19 salgınından en fazla etkilenen gruplar arasındadır. 2020’de geniş tanımlı genç işsizliği 2019’a göre 7,6 puan artarak yüzde 41,1’e yükseldi. Gençlerde gerçek işsiz sayısı ise son bir yılda 360 bin artarak 2 milyon 275 bin oldu 

Genç kadınlarda gerçek işsizlik ise daha da vahim durumda. TÜİK HİA verilerine göre 2019 yılında 743 bin olan işsiz genç erkeklerin sayısı son bir yılda 66 bin azalarak 677 bine geriledi ve işsiz genç kadınların sayısı ise 95 binlik bir azalışla 574 binde 479 bine düştü. Ayrıca TÜİK tarafından genç erkeklerde işsizlik oranı 3,6 puan artışla yüzde 26,1, genç kadınlarda işsizlik oranı ise 0,3 puanlık azalışla yüzde 30,3 olarak açıklandı 

Gençlerde işsizlik oranı gerçekte çok daha vahim durumda. Gerçek genç erkek işsiz sayısı son bir yılda 311 bin kişi artarak 1 milyon 341 bine yükseldi. Gerçek genç kadın işsiz sayısı ise son bir yılda 59 bin artarak 934 bine yükseldi. Böylece gerçek genç işsizliği toplamda yüzde 18,8, erkeklerde yüzde 30,2 ve kadınlarda yüzde 5,5 yükseldi. 2020 yılında erkeklerde gerçek genç işsizliği oranı yüzde 37,8 ve gerçek genç kadın işsizliği yüzde 46,9 oldu 

Geniş tanımlı genç kadın işsizliği tüm işsizlik türleri arasında en yüksek oranda iken geniş tanımlı genç işsizliği yüzde 41,1 ile ikinci sırada yer alıyor. Tarım dışı genç kadın işsizliği ise son bir yılda 0,4 puan artarak yüzde 36,1 düzeyine yükseldi ve 2020 yılında üçüncü en yüksek işsizlik türü oldu 

Geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 34,8, geniş tanımlı işsizlik yüzde 27,4 ve dar tanımlı genç işsizliği yüzde 25,3 ile diğer işsizlik türlerini takip ediyor. 2020 yılında tarım dışı kadın işsizliği yüzde 18,4, tarım dışı işsizlik yüzde 15,3 ve dar tanımlı işsizlik ise yüzde 13,2 olarak açıklandı.

İŞTEN ÇIKARMA YASAĞINA RAĞMEN İSTİHDAM 1 MİLYON 268 BİN AZALDI!

Rapora göre, Ağustos 2018’den itibaren istihdamın düşme eğilimiyle birlikte Türkiye ekonomisi uzun bir süredir istihdam yaratma kapasitesini kaybetmeye devam etmektedir. Covid-19 salgını etkisiyle istihdam kaybı hızlanmaya devam ediyor. 2019’da 28 milyon 80 bin olan toplam istihdam son bir yılda 1 milyon 268 bin kişi azalarak 26 milyon 812 bine geriledi. Böylece son bir yılda istihdam yüzde 4,5 azaldı

KADIN İŞGÜCÜNÜN DURUMU

Bütün veriler kadın işgücünün erkeklere göre Covid-19’dan daha olumsuz etkilendiğini gösteriyor. Kadınlar Covid-19 döneminde ücretli istihdamdan daha fazla çekilmek zorunda kaldılar. Bütün veriler kadın işgücünün erkeklere göre Covid-19’dan daha olumsuz etkilendiğini gösteriyor.

Kadınlar Covid-19 döneminde ücretli istihdamdan daha fazla çekilmek zorunda kaldılar. Covid-19 bakım emeğine (hasta bakımı, çocuk bakımı, yaşlı bakımı, ev hijyeni gibi) olan ihtiyacı artırdı. Bu duruma çözüm üretilemediği için kadınlar daha fazla istihdam dışına çıkıyor. Öte yandan işletmelerde yaşanan zorluklar da kadınların Covid-19 döneminde erkeklere göre daha fazla istihdamdan ayrılmasına yol açıyor. Sonuç olarak Covid-19 döneminde kadınların ev içi iş yükü çok daha fazla arttı. 2019’da kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 34,9 iken 2020’de bu oran yüzde 30,9’a düştü. 2019’da yüzde 71,6 olan erkeklerin işgücüne katılma oranı 2020’de yüzde 68,4’e geriledi  2019’da toplam istihdam oranı yüzde 45,7 iken 2020’de 2,9 puan azalarak yüzde 42,8’e geriledi. 2019’da yüzde 63,3 olan erkeklerin istihdam oranı 3,1 puan gerileyerek 2020’de yüzde 60,2’ye geriledi. 2019’da yüzde 28,3 olan kadınların istihdam oranı 2,3 puan gerileyerek 2020’de yüzde 26’ya geriledi. Toplam istihdam son bir yılda yüzde 3,9 azalmışken kadınlarda yüzde 6,5 ve erkeklerde yüzde 2,7 azalmıştır (Tablo 1, Tablo 2, Grafik 6). Böylece erkeklere göre oldukça düşük olan kadınların işgücüne katılım ve istihdam oranları daha da gerilemiş̧ oldu.

İŞBAŞINDA OLANLAR SON BİR YILDA 2,7 MİLYON AZALDI

TÜİK’in işbaşında olanlara ilişkin verisi istihdamda olup referans döneminde en az bir saat çalışmış olanları kapsamaktadır. İstihdamda olup işbaşında olanların sayısında salgının etkisiyle 2020’de bir düşüş yaşandı. 2019’da 26 milyon 847 bin kişi işbaşında iken, 2020’de bu sayı 2 milyon 7 bin kişi azalarak 24 milyon 69 bine geriledi. İstihdamda olup işbaşında olmayanlar özellikle kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin kullandırılan işçilerin durumunu göstermesi açısından önemlidir. İşbaşında olanların sayısındaki azalmayı ILO’nun kullandığı tam zamanlı eşdeğer iş kaybı hesaplamasında dikkate aldık.

SON 1 YILDA İŞ ARAMAYIP ÇALIŞMAYA HAZIR OLANLAR 1 MİLYON 663 BİN ARTTI!

İşgücüne dahil olmama nedenleri kategorisinde yer alan ve son dönemlerde artış eğiliminde olan ümitsiz işsizler ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanların (diğer) sayısı Covid-19 nedeniyle artmaya devam ediyor. Son bir yılda ümitsiz işsizlerin sayısı 742 bin kişi artarak 1 milyon 369 bine ulaştı. İş aramayıp çalışmaya hazır olanların toplamı ise 3 milyon 949 bine yükseldi. Bu durum iş arama eğiliminin azalmasına işaret etmektedir. Dar tanımlı işsizliğin düşük görünmesinin önemli nedenlerinden biri işsizlerin iş bulamayacaklarını veya iş olmadığını düşünerek iş arama eğiliminde olmamalarıdır. 

İşgücüne dahil olmayanlar kategorisinde olan iş aramayıp çalışmaya hazır olanların ve ümitsizlerin sayısında patlama yaşanmaya devam ediyor. İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar son bir yılda 1 milyon 191 bin artarken, ümitsizler 742 bin arttı. Kadın ümitsizlerin oranında vahim bir artış yaşandığı görülüyor. Ümitsiz işsizlerin sayısı genelde yüzde 134,1, erkeklerde yüzde 107,9, kadınlarda yüzde 171 arttı. (HABER MERKEZİ)