Esnafın hayatı yoksullukla geçiyor
Pandemide esnaf dükkanını ya kapattı ya da kapatmanın eşiğine geldi. Devletten destek alamadığını söyleyen esnaf, “Devletin verdiği tek destek borçlanmayı kolaylaştırmak oldu” dedi.
Fotoğraflar: Evrensel
Deniz TEPE
Eskişehir
Pandemi nedeniyle uzun süre dükkanları kapatılan esnaf dükkanını ya kapattı ya da kapatmanın eşiğine geldi. Kira desteği gibi sözlerin sadece lafta kaldığını, pandemi döneminin doğru yönetilmediğini söyleyen Eskişehir Gültepe Mahallesi’ndeki kıraathaneciler, “Devletin verdiği tek destek borçlanmayı kolaylaştırmak oldu” dedi.
Kıraathanesinin kapalı kaldığı dönemde devletten herhangi bir yardım alamadığını söyleyen Necmi Erbil, “Uzun süre kapalı kaldık. Bu süre zarfında iş yerimiz kapalı ama kira ve vergi devam ediyor. Bu da yetmezmiş gibi her şey pahalandı, yaşamak zorlaştı. Yoksulluk içinde 6 ay geçti. Sadece bankadan kredi çekerek borçlanma kolaylaştı. Ve bu kredi de herkese verilmedi. Bu süreci çocuklarım sayesinde geçirebildim, devletten hiçbir yardım görmedik” dedi.
Devletin gerekli maddi desteği sağlamada yetersiz kaldığını belirten Erbil, “1 seneden uzun süredir pandemi koşullarında yaşamaya çalışıyoruz. 1 maske bile devletten yardım alamadık. Her şeyin üstesinden kendimiz geldik. İlk pandemi başladığında işlerimiz yarı yarıya düşmüştü zaten. Geçen ay kıraathaneyi açtığımızda ise yine düştü. Bugün sattığımızı yerine koyamıyoruz. Sadece bir tepki olduğundan açmak için açtılar” diye konuştu.
“ESNAF KAPALI, AVM’LER AÇIK, KONGRELER AĞZINA KADAR DOLU”
Türkiye’de resmen açıklanan ilk koronavirüs vakasından 1 hafta önce kıraathane işletmeye başlayan Hasan Uçan, “Kıraathane işletmeye başladıktan 15 gün sonra kıraathanemiz kapatıldı. Ve kapatıldığı süreçte başka hiçbir maddi gelirim olmadığından dolayı, 25 bin lira esnaf kredisi çektim. Bu para ile ancak kiramı ödeyebildim. 1 aydır açığız ama oyun oynamaya izin vermedikleri için şu anda kahveler boş, masalar bomboş, cepten ödüyoruz. Çok sıkıntılı durumdayız. Hatta birkaç kahveci arkadaşım iflas etti. Devletten, kapalı kaldığımız süre boyunca toplam 2 bin lira para alabildim” dedi.
Yaklaşık bir aydır kıraathanelerin açık olduğunu ama masrafını bile çıkaramadığından yakınan Uçan, “Ekonomi paketi açıkladılar. Kim yararlandı bundan, işçi-emekçiler değil. Bizi düşünen yok, onlar için görünmez olduk. Kahveyi açtım, 3 bin lira kira veriyorum, elektrik, doğal gaz, vergiler derken bak bir etrafına bir tane müşterim yok. Esnaf kapalı kaldı, AVM’ler açık, kongreler ağzına kadar dolu. Oralarda virüs bulaşmıyor mu? Aşı dediler, aşı da yok. Özetle pandemi dönemi hiç iyi yönetilmedi” diye konuştu.
YEVMİYE BİLE ÇIKMADI
Kıraathanelerin kapalı olduğu dönemde, kira ödememesine rağmen zor durumlardan geçtiğini söyleyen Bayram Özaydın, “Süreç iyi yönetilmediği gibi halka da yardım edilmediğinden belirsizliklere kaldık. Mesela 1 aydır açığız, yarıdan az müşteri var. Günlük 150 lira para çıkıyor bunun 150’si masraf, yevmiye bile çıkmıyor. Sattığımı yerine koyamıyorum. Eskişehir içinde 800 tane çay ocağı, kahve battı, dilekçelerini verdiler. Devlet, esnafa halka yeterli desteği vermedi. Kısaca bu süreç doğru yönetilmedi” dedi.
Kıraathanesinin kapalı olduğu dönemi ise Özaydın, “Kahve kapalıyken eşim çalıyordu, köyde bağ bahçe işleri vardı onla uğraştım. Bir de kredi ile ev aldık, ev kirası yoktu bizim. Olanların vay haline bu dönemde” diye konuştu.
