Bir yıldır işsiz olan mülteci işçi Velo: Geçinemiyoruz, iş istiyorum
Civan Velo Suriyeli bir mülteci. Bir yıldır işsiz olduğunu söylüyor. Sosyal güvencesi de olmayan Velo, “Çocuğum hastalandığında 93 liralık ilacı alamadım. Geçinemiyoruz, iş istiyorum” diyor.
Fotoğraf: Eda Aktaş
Eda AKTAŞ
İzmir
Artan işsizlik ve derinleşen ekonomik krizin üzerine, yapılan zamlarla birlikte birçok insan geçim sıkıntısı yaşıyor. Özellikle zorunlu sebeplerden dolayı ülkelerini terk edip Türkiye’ye gelen mülteciler ise bu dönemde daha çok zorlukla karşı karşıya.
8 yıl önce Suriye Halep’ten Türkiye’ye gelen mülteci İşçi Civan Velo da bu zorlukları yaşayanlardan biri. 33 yaşında olan Velo eşi ve üç aylık çocuğu ile İzmir’in Basmane bölgesinde yaşıyor. Yaklaşık bir yıldır işsiz olduğunu söyleyen Velo, “Basmane bölgesinde bulunan küçük tekstil atölyelerinde iş bulursam çalışıyorum. Pandemiden dolayı küçük atölyeler iş yapamıyor, biz de işsiz kaldık. Çevremdeki herkes işsiz. Arada 1-2 gün iş çıkarsa öyle çalışıyorum. İş sıkıntısı var, iş talep ediyoruz” diyor.
‘HAKLARIMIZI ALAMIYORUZ’
Türkiye’ye ilk geldikleri zaman her şeyin daha ucuz olduğunu ve geçinebildiklerini anlatan Velo, “Şu an çalışsak bile aldığımız ücretlerle geçinemiyoruz. Aylık asgari ücrete anlaşıyoruz ama her gün iş olmadığı için aldığımız ücret düşüyor. Bazen iş bulup çalışıyoruz ama işyeri ‘Ödeme alamadık’ diyerek bize maaşımızı vermiyor ya da eksik veriyor. Bu sorunları da çok yaşıyoruz. İş bulursak en az 11 saat çalışıyoruz. Ama şu an iş olmadığı için çalışmıyoruz. Bazen aylarca paramızı alamıyoruz. Kimseye şikayet de edemiyoruz. Çalıştığımızın kanıtı olmadığı için dava da açamıyoruz. Hakkımızı alamıyoruz” diyor.
‘MASRAFLARI KARŞILAMAKTA ZORLANIYORUM’
8 yıldır hep sigortasız çalıştığını aktaran Velo, “Sigorta için de para kesilse hiç geçinemeyiz” diyor. Aylık 500 lira ev kirası, 120 lira su faturası, 90-100 lira arası da elektrik faturası geldiğini söyleyen Velo, yeme, içme ve çocuğun masrafları olmadan aylık 700-800 lira masraf çıktığını anlatıyor. İşsiz olduğu için bu masrafları ödemekte zorluk yaşadığını ifade eden Velo, “Üç ay ev kirasını ödeyemedim, ev sahibi de kirasını istiyor. Kirayı ödemek için borç alacağım. Ödeyemezsek evden çıkaracak. Masraflar için ya borç alıyorum ya da komşular, tanıdıklar ve dernekler yardımcı oluyor. Özellikle bebek bezinin masrafını bu şekilde karşılıyoruz” diyor.
‘EVİ HER YAĞMURDA SU BASIYOR’
Oturduğu evin rutubetli ve soğuk olduğunu, fazla yağmur yağdığı zaman evi su bastığını söyleyen Velo şöyle devam ediyor: “Havalar soğuk, kömür satın alıyorum. Devletten hiçbir yardım gelmiyor. Kaç kez kaymakamlığa gittik, yardım ve kömür için ama ‘Siz iki kişisiniz size çıkmaz’ dediler. Ev soğuk oluyor, zaten rutubet var. Depremde de çatlaklar olmaya başladı. Gelip kontrol ettiler ‘Size yardım ederiz, ev tamir edilir’ dendi ama sonradan kimse gelip gitmedi. Yağmurlarda su basıyor evi. Son İzmir selinde bizim evimizi su bastı, bir gün evin temizliği ile uğraştık. Belediyenin büyük aracı sokağa giremeyince müdahale edilemedi, ben de kendi kendime suyu bahçeye çıkardım. Geçen yine yağmur yağınca mutfağı su bastı. Her yağmurda bu oluyor.”
‘ÇOCUĞUMA İLAÇ ALAMADIM’
“Çocuk bezi, sütü falan çok pahalı, gıda ürünlerinin hepsi çok pahalı. Geçen çocuk hastalanınca hastaneye götürdük bir ilaç verdiler. İlacı almak için eczaneye gittim. 93 lira ilaç parası istediler ama param olmadığı için alamadım. Çocuğun iyileşmesini bekledik. Şimdi durumu daha iyi. Çocuğuma bir ilaç bile alamıyorum. Her şey çok pahalı. Her şey zamlandı” diyen Velo iş bulmak istediğini söylüyor.
