Erzincan ve Kayseri'de Çiftay altın madeni işçileri hakları için şantiyeye kapandı

Cihan ÇELİK
İstanbul

Erzincan'ın İliç ilçesinde altın madeni faaliyeti yürüten Kanada merkezli Anagold şirketine bağlı taşeron Çiftay altın madeni işçileri ve Kayseri Demirli şantiyesi işçileri ücretlerinin düşürülmesine ve izin hakları için direniş başlattı. Taşeron olarak çalışan işçiler, şirketten dün 16.00-24.00 vardiyası işe çıkmayacak mesajı gelmesi ve şantiyedeki işçilerin de zorla ücretsiz izne gönderilmek istenmesi üzerine şantiyeye kapandı. İşçiler mesaili sistem nedeniyle düşen ücretlerinin artırılmasını, izin haklarının düzenlenmesini, sendika haklarının tanınmasını istiyor.

"AĞIR ŞARTLARDA ÇALIŞIYORUZ, DAYATILAN ÜCRET KABUL EDİLEMEZ"

İliç şantiyesinde çalışan Çiftay altın maden şirketinde operatör olarak çalışan Mehmet Ali Uysal, Evrensel'e yaşanan süreci ve taleplerini anlattı. Kayseri'de 400'e, İlyiç'te 600'e yakın işçinin çalıştığını belirten Mehmet Ali Uysal, 2 vardiya, sekiz saat ve mesai ile çalıştıklarını ancak 1 Nisan'da 3 vardiya sistemine geçilmesi sonucu mesai ücretlerinin kesildiğini ve gelirlerinin düştüğünü dile getirdi. Uysal, ağır çalışma koşulları altında çalışan işçilerin ücretlerinin 4 bin liraya düşürülmesinin kabul edilemeyeceğini ve şirketin şoförlere, operatörlere ve işçilere ayrı ayrı yaptığı zammın da yeterli olmadığını dile getirdi. Uysal, "Sürekli tozun içerisindeyiz, kimyasalın içindeyiz. Yarım saat yemek molası veriyorlar. Bir tas çorba veriyorlar. Maden işçilerine bir yoğurt verilir onu bile vermiyorlar. Dinlenme molamız yok. Sülfür yüklüyoruz, ağır şartlarda çalışıyoruz. Sülfürü yakan bir fabrika var burada. Biz bu kimyasalı, tozunu, dumanını soluyoruz. Bu kadar ağır şartlarda çalışmaya dayatılan bu ücret yeterli değil. Kabul etmiyoruz" diye belirtti.

April 5, 2021

İşçilerin bir diğer sorunu da izin hakları. Anagold Madencilik’te çalışan 600'e yakın işçinin yüzde 60'nın şehirdışından gelen işçilerin oluşturduğunu ve kendisinin de Çorum'dan geldiğini anlatan Uysal, haftalık izin nedeniyle mağdur olduklarını, işçilerin izinlerini biriktirip iki ayda bir ailesinin yanına memlekete gitmek için kullanmak istediğini belirtti. 

Türk-İş'e bağlı Maden-İş sendikasına üye olan işçiler, ana firma Anagol şirketinin sendikanın yetkisini tanımadığı işçi sözleşme imzalanamadığını belirtti. Sendikanın kendileri ile iletişime geçmemesine de tepkili olan işçiler, dün şirketten 16.00-24.00 vardiyası işe çıkmayacak mesajı gelmesi, şantiyedeki işçilerin de ücretsiz izne gönderilmek istenmesi üzerine direnişe başladı.

"YEMEK VE SU VERMEDEN AÇ SUSUZ BEKLETİYORLAR"

İlyiç'te 300'den fazla işçi, dünden beri kendini şantiyeye kapanmış durumda. Yemek ve su ihtiyaçlarını da karşılayamadıklarını belirten Uysal, "Yemek vermiyorlar, su bile vermiyorlar. Burada kalan suları içiyoruz. Çarşıdan yemek söyledik. Gelen yemeği de içeri almadılar. Bizi şu an aç susuz içeride tutuyorlar. Dışarı çıkmamızı bekliyorlar. Çıkarsak geri almayacaklar. Dün jandarmalar geldi. Pandemi nedeniyle bekleyemeyeceğimizi söylediler. Ancak burasının kamusal alan olmadığını söyledik. Anlayışla karşıladılar" dedi.

"BUGÜN SENDİKA BURADA OLMALIYDI"

Uysal, bekleyişlerini sürdüreceklerini belirterek sendikaya da seslendi: "Sendikanın varlığı yok burada. Burada faaliyet yürütemeyecekse, burada sayı çoğunluğunu bulup arkamızda duramayacaksa sendika da sorumlu artık. Bugün sendika burada olmalıydı. Ama yok." 

Konuya dair aradığımız Maden-İş Sendikasından görüş verecek bir yetkilinin olmadığı, bize dönüş yapacakları yanıtını aldık.

DİVRİĞİ'DE ÇALIŞMA KOŞULLARINA İTİRAZ EDEN İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARILDI

Öte yandan Çiftay’a bağlı Sivas Divriği Demir İşletmeleri madeninde 15 aydır görev yapan A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı da işçilerin çalışma koşullarına itiraz ettiği için ücretsiz izne çıkarıldı.

Evrensel’e bilgi veren İş Güvenliği Uzmanı, "635 kişi çalışıyor. Kamp alanında kalan için hafta tatili izin uygulaması kaldırıldı. Kamp alanında çalışanlar var evlerinden gelenler var. Kamp alanında kalanlar hafta tatilinde de çalışırlar sonra onu toplu bir arada kullanmak için iki ayda bir 10 gün 15 gün izne giderler, bu uygulamayı kaldırdılar. Sen hafta tatilinde çalışmayacaksın kamp alanında yatacaksın dediler. İzin parası yatacak dediler. Üç vardiyaya geçmekten dolayı bir saat olan yemek molası kaldırılıp yarım saate indirildi. O yarım saatte de çorbanızı içer devam edersiniz işinize denildi. Dağın başındayız verilen yemek parasını harcayacak yerimiz yok, dolayısıyla aç kalıyoruz. Günde ortalama 12- 13 saat aç kaldığımız zamanlar oluyor, bu zaman diliminde çalışırken kaza geçirir bu insanlar, çeşitli nedenlerden kaynaklı. Bu kazalar sonucunda da bu sorumlulukları kabul etmiyoruz. 'Bu sizin işiniz değil' dediler. Bu benim iş güvenliği olarak asıl görevim, işim bunu söylemek, 'o zaman biz seni ücretsiz izne çıkarıyoruz' dediler" dedi.

Çiftay şirketi, sözlü olarak ücretsiz izne çıkarılmak istenmesine itiraz eden uzmanı, "Pandemi koşulları ve iş gereklerinden dolayı 4857 sayılı iş kanunu geçiçi 10. Madde çerçevesinde ücretsiz izne ayrıldığınızı bildiririz" diyerek ücretsiz izne çıkardı. 

17 Mayıs’a kadar işten çıkarma yasağı olduğu için şirketin kendisini işten atamayacağını ancak o tarihten sonra çıkarılırsa hukuki süreci başlatacağını ifade eden uzman, “İşe iade davası ve kötü niyet tazminat davası açacağım” dedi.