HDP'li Eksik: Kod 29'la hakları gasbedilen Çınartaş işçilerinin hakları iade edilmeli
HDP'li Habip Eksik, Muğla'da Kömürcüoğlu Gruba ait Çınartaş’ta işçilerin sendikalı oldukları için ücretsiz izne çıkartıldıkları ve mobbinge maruz kalmalarını Meclis gündemine taşıdı.
Fotoğraf: MA
Muğla Milas’ta Kömürcüoğlu Gruba ait Çınartaş’ta çalışmaktan kaçınma hakkını kullandıkları için işten atılan işçiler sendikalı şekilde işe geri dönmek için direnişine geçti. Direnişi Meclis gündemine taşıyan HDP Iğdır Milletvekili Dr. Habip Eksik, “Kod 29 ile hakları gasbedilen bütün emekçilerin hakları derhal iade edilmelidir” dedi.
Hak gasbına karşı direnen emekçilerin durumunu Meclis gündemine taşıyan HDP Iğdır Milletvekili Dr. Habip Eksik, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un yanıtlaması talebiyle Meclise soru önergesi verdi.
Türkiye’yi de etkisi altına alan Kovid 19 salgını ile pandemi tedbiri olarak 17 Nisan’da işverenlere işten çıkarma yasağı ve sınırsız ücretsiz izin hakkı getirildiğini belirten Eksik şunları ifade etti: “Bu kapsamda 7244 sayılı Kanun ile 4857 İş Kanuna Geçici 10. Madde eklenerek salgın süresince iş sözleşmesinin fesihleri yasaklanmıştır. Bunun tek istisnası olarak 4857 Sayılı İş Kanunun 25. Maddesinde yer alan " ahlak ve iyi niyete uymayan nedenler” kabul edilmiştir. Çalışanlar bu kodla işten çıkarıldıklarında işsizlik maaşından mahrum bırakılmakta ve ahlaksızlıkla töhmet altında kalmaktadırlar. Salgın döneminde ortaya çıkan bu durum telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurmaya devam etmekte ve her gün yenileri eklenmektedir. Kamuoyunda uzun süredir yer alan, DİSK’e bağlı Nakliyat İş sendikasına üye oldukları içinde işten çıkarılan Muğla Milas’ta Kömürcüoğlu Grubun işletmelerinden Çınartaş Endüstri Mineral Enerji İnş. Taah. Taş. Hafriyat Gıda Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş’de çalışan emekçiler çalışma koşullarının ağırlığı, ücretlerin düşüklüğü, işçi sağlığı ve iş güvenliği kurallarının uygulanmadığı gerekçesiyle, çalışmaktan kaçınma hakkını kullanarak 328 gündür uğradıkları hak gaspına karşı direniştedirler"
“KOD-29 SERMAYENİN, PATRONUN KEYFİDİR”
İşverenlerin Kod-29 ile sendikalaşan emekçileri işten çıkardığına dikkat çeken Eksik, “Kod-29 sermayenin, patronun keyfidir ve temel olarak işçilerin haklarının baskı altına alınması ve örgütlenmesinin engellenmesinin bir ifadesidir. Kod-29 ile hakları gasbedilen bütün emekçilerin hakları derhal iade edilmelidir” dedi.
BAKAN SELÇUK’A 14 SORU
Eksik, Bakan Selçuk’a şu soruları yöneltti:
- Anayasa ile tanımlanmış sendikalaşma ve örgütlenme hakkı Çınartaş Endüstri Mineral Enerji İnş. Taah. Taş. Hafriyat Gıda Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş’de yöneticileri tarafından niçin kısıtlanmaktadır?
- Çınartaş Endüstri Mineral Enerji İnş. Taah. Taş. Hafriyat Gıda Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş’de tarafından emekçilere yönelik mobing, işten atma suçları işlenmektedir. Sömürü ve kölelik koşullarının, hak gaspının açık yaşatıldığı ilgili firmaya yönelik Bakanlığınız tarafından açılmış bir soruşturma mevcut mudur? Olacak mıdır?
- 4857 Sayılı İş Kanunun 25. Maddesi (KOD 29) hak gaspına sebep olmaktadır, emekçi aleyhine olan bu madde iptal edilecek midir?
- Çınartaş Endüstri Mineral Enerji İnş. Taah. Taş. Hafriyat Gıda Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş’de emekçilerin sendikalı oldukları için ücretsiz izne çıkartıldıkları ve mobinge maruz kaldıkları iddiası doğru mudur? Ayrıca emekçilerin keyfi bir şekilde ücretsiz izne zorlandıkları ve adreslerine “ücretsiz izne ayrıldıkları” bilgisi gönderildiği doğru mudur?
- Çınartaş Endüstri Mineral Enerji İnş. Taah. Taş. Hafriyat Gıda Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş’de genel karantina önlemleri neden alınmamıştır ve emekçilerin ücretli izne çıkarılması neden sağlanmamıştır? Araştırılacak mıdır?
- Çınartaş Endüstri Mineral Enerji İnş. Taah. Taş. Hafriyat Gıda Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş emekçilerinin sendikal haklarından yararlanmalarından dolayı sürgün edilmesi ve fiilen işten çıkartılmaları iddiaları incelenmekte midir?
- Türkiye genelinde pandemi döneminde KOD 29 gerekçesi ile işten çıkarılan çalışan sayısı kaçtır? Bu sayının aylara, cinsiyete göre dağılımı nasıldır?
- Bakanlığınız, emekçilerin sendika hakkını, toplu iş sözleşme hakkını, grev hakkını güvence altına almak, sendikal hak ve özgürlükleri genişletmek üzere yasalarda ve uygulamada düzenlemeler yapmayı planlamakta mıdır?
- Çalışan şikâyetleri dikkate alınarak işverenler hakkında başlatılan herhangi bir soruşturma var mıdır? 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 yıllarında KOD 29 gerekçesi ile işten çıkartılan çalışanların toplam itiraz sayısı kaçtır?
- Asıl çıkarma gerekçesinin farklı olduğunun anlaşıldığı durumlarda, bu işlemi yaptığı tespit edilen işverenler hakkında cezai işlem uygulanmakta mıdır? Cezai işlemler nelerdir? Cezai işlem uygulanan işyeri ve işveren sayısı kaçtır?
- Kamuoyuna yansıyan ve toplu işten çıkartmaların olduğu işyerleri hakkında herhangi bir denetim yapılmış mıdır?
- Toplu işten çıkartmaların olduğu işyerleri ile ilgili basın açıklaması, yürüyüş ya da grev yapmak isteyen emekçilere onlarca defa polis müdahalesinin olduğu basına yansımıştır. Çalışanların yasal haklarını kullanması yasak mıdır?
- KOD 29'un kullanılması ile işten çıkarma yapan firmalar incelenmiş midir? İncelendiyse kod29 için haklı gerekçe kullanılma oranı nedir? Haksız uygulamanın tespiti halinde ilgili iş yerlerini uygulanan, uygulanacak cezai işlemler nelerdir? Uygulanacak mıdır?
- KOD 29 gerekçesi ile haksız işten çıkarılan Çınartaş Endüstri Mineral Enerji İnş. Taah. Taş. Hafriyat Gıda Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş emekçileri gibi direnişte olan haklarını geri almak ve insani koşullarda çalışmak isteyen tüm emekçilerin mağduriyetlerinin giderilmesi, haklarının iadesi için Bakanlığınızın bir çalışması mevcut mudur? Olacak mıdır? (İŞÇİ-SENDİKA SERVİSİ)
