Karaayıt köylülerinin merası madenci şirkete değil, köylülere kaldı

Özer AKDEMİR
İzmir

Balıkesir Ayvalık'ın Kaarayıt köyü yakınlarında işletilen demir zenginleştirme tesisinin köyün mera alanını atık deposu yapmasına İl Mera Komisyonundan onay çıkmadı. 9 Nisan 2021 tarihinde toplanan  İl Mera Komisyonu Ayvalık- Karaayıt Köyü merasında Bilfer Madencilik’in atık deposu olarak kullanmak istediği mera alanın Karaayıt Köyü’nün kullanımında kalmasına karar verdi.

MADEN İÇME SUYU BARAJINA 2.750 METRE!

Ayvalık ve çevresindeki köylerin en önemli su kaynağı olan Madra Barajı'na 3 km uzaklıktaki Karaayıt Köyü'nde yaklaşık 13 yıldır faaliyetini sürdüren Bilfer demir madeni yeni bir atık deposu yapmak için köyün mera alanının 90 bin metre karesinin kendilerine tahsis edilmesini istemişti. Yıllardır madenin yol açtığı kirlilik ve yaşam alanlarını daraltması nedeniyle birçok sorunla boğuştuklarını söyleyen köylüler ise meralarının maden şirketine verilmesine karşı mücadele ediyorlardı. 1950'li yıllardan kalan ruhsatıyla ÇED muafiyetinden yararlanan şirket, Madra Barajının 2.750 metre yakınındaki Ayazment Demir Madeni Ocağı’ndan çıkardığı cevheri işlemek üzere 2008 yılında Karaayıt köyü merasından 125 dönüm yer alarak demir zenginleştirme tesisini kurmuştu. Demir madenine karşı verilen hukuki mücadelede Karaayıt halkı ve Ayvalıklı yaşam savunucularının 1. ÇED iznini  iptal ettirmelerine rağmen şirket 2. ÇED iznini de alarak  çalışmaya devam etmişti. 

KÖYLÜLER ŞİRKETE TOPLANTI YAPTIRMADI

Son olarak köylülerin en önemli geçim kaynağı olan hayvancılık için yaşamsal önemdeki meralara göz diken şirket köy merasından 90.000 metrekarelik bir bölümün kendilerine atık depo alanı olarak tahsis edilmesi için başvuru yapmıştı. “Mera, yaylak ve kışlaklar; özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zaman aşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz” diyen 4342 sayılı Mera Kanununun 4. maddesine rağmen şirketin bu talibi sonrası köylüler 15 Ekim 2019 tarihinde köyde yapılmak istenen Halkın Katılım Toplantısını yaptırmayarak meralarının ellerinden alınmasına karşı kararlılıklarını ortaya koymuşlardı. 

Köylülerin direnişine rağmen Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yeni atık projesine ÇED olumlu kararı vermesine karşı sosyal medya üzerinden de seslerini duyurmaya çalışan Ayvalık Tabiat Platformunun “Karaayıt Köyü merası halkındır” diyerek başlattı kampanyada kısa sürede 2 bini aşkın imza toplanmıştı. Geçtiğimiz aylarda yoğun yağışların ardından şirketin atık deposundaki pasalar madenin yanından geçen dereye akmış sulara ağır metal kirliliği karıştığı iddialarına sebep olmuştu

MERALARIN GERÇEK SAHİBİ KÖYLÜLERDİR

İl Mera Komisyonunun madenci şirketin talebine karşı mera alanının köylünün kullanımında kalmasına karar vermesini değerlendiren Ayvalık Tabiat Platformu "Karaayıt  halkı mera tahsisi yazısında olumsuz oy kullanarak Bilfer’i köylerinde istemediklerini bir kez daha gösterdi. İl mera komisyonu da bu hassasiyetleri gözeterek aldığı kararla, köye ait meranın gerçek sahibinin köylü olduğunu göstermiş oldu. Bir kez daha “yaşam savunucuları” kazandığı için çok mutluyuz" açıklamasını yaptı.

KARAR DİĞER MERALAR İÇİNDE GEÇERLİ OLMALI

Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Ayvalık Temsilcisi Bülent Özgen de bu kararın Madra barajının içme ve kullanma suyu olacağı da dikkate alındığında son derece önemli olduğunu belirterek, kararın bölge de bulunan diğer mera vasfı taşıyan parseller içinde geçerli olacağı değerlendirildiğini dile getirdi.