HDP, motokuryelerin sorunları ve çalışma şartları için Meclis araştırması istedi
HDP, motokuryelerin sorunları ve çalışma şartları için Meclise soru önergesi vererek, Mecliste araştırma komisyonu kurulmasını istedi.
Fotoğraf: Burçak Bozkuş/DHA
Kovid-19 pandemisi ile internetten alışveriş ve siparişlerin rekor düzeyde artması ile birlikte kargo görevlileri ve kuryelerin daha uzun saatler çalışması, meydana gelen kazalar, yaralanmalar, can kayıpları ve çalışma şartlarının araştırılması ve gerekli tedbirlerin alınması talebiyle HDP, Meclise soru önergesi vererek, Mecliste araştırma komisyonu kurulmasını istedi.
HDP Grup Başkan Vekilleri Meral Danış Beştaş ve Saruhan Oluç, Covid-19 pandemisi ile internetten alışveriş ve siparişlerin rekor düzeyde artması ile birlikte kargo görevlileri ve kuryelerin daha uzun saatler çalışması, meydana gelen kazalar, yaralanmalar, can kayıpları ve çalışma şartlarının araştırılması ve gerekli tedbirlerin alınması talebiyle Meclise soru önergesi verdi.
Tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de de etkisini yoğun bir biçimde hissettiği Covid-19, insanların hayatlarında birçok değişiklere sebep olmuş ve olmaya devam ettiği belirtilen soru önergesinde, en büyük değişikliğin alışverişte yaşandığı belirterek, “Hemen hemen bütün ülkelerde getirilen sokağa çıkma yasakları, kısıtlamalar, tamamen kapanma vb. tedbirler, insanları online alışverişe yöneltmektedir” denildi.
“SOSYAL GÜVENCESİZ, ÇOK AZ ÜCRETLE ÇALIŞMAK ZORUNDALAR”
Türkiye’de de pandemi ile beraber online alışveriş ve yemek siparişi taleplerinin artması nedeniyle kargo faaliyetlerini ve motosikletle kuryelik hizmetini rekor düzeye getirdiğine vurgu yapılan önergede şunlar belirtildi: “Kargo emekçisi ve motokurye sayısında özellikle pandemi sürecinde duyulan ihtiyaçtan kaynaklı, işsizliğin de etkisiyle ciddi bir artış olmuştur. Aralarında ataması yapılmamış öğretmen, KHK’li ve daha birçok farklı meslek alanlarından gelen yurttaşlar bulunmaktadır. Ancak bu emekçiler sosyal güvencesiz, çok az ücretle çalışmak zorunda kalan, büyük çoğunluğu sendikasız ve sendikalaşmaya çalıştıklarında ise işten atılma tehdidi ile karşı karşıya kalmaktadır. Sayıları 978 bini bulan motosikletli kuryenin yalnızca 15 bini büyük firmalarda çalışmakta geri kalan büyük çoğunluğun çalışma şartları ise belirsizdir. Çalışan kurye sayısı ortalama 18 bin 500 ile en fazla İstanbul’da bulunmaktadır. Diğer yandan sayıları 100 binin üzerinde olduğu belirtilen kargo emekçileri de belirsiz çalışma saatleri ile fiziki olarak yıpratıcı şartlar altında çalışmaya devam etmektedirler. Düşük ücretle çalıştırılma, kayıt dışı çalıştırılma, sigorta primlerinin gerçek maaş üzerinden yatırılmaması gibi sorunların yanı sıra özellikle Türkiye’de faaliyet gösteren ulusal ve uluslararası yemek firmalarının ve online ticaret firmalarının erken teslimat rekabetine girmesinin yarattığı zaman baskısı motosikletli kuryeler ve kargo emekçilerinin kendi güvenliklerini ve hayatlarını riske atma pahasına trafik kurallarını ihlal etmelerine neden olmaktadır. Ayrıca, yağmurlu ve soğuk havalarda iş riskleri daha da artmaktadır. Süre sıkıntısı, kayıt dışılık, trafikte zorbalık ve mobbing gibi birçok sıkıntı yaşayan motokuryeler ve kargo emekçileri her gün yüzlerce insanla temas etmek zorunda kalmalarına ve yüksek risk grubunda olmalarına rağmen hala aşılanma önceliğine de sahip değildirler.”
MART 2020’DEN BU YANA YAKLAŞIK 63 BİN MOTORKURYE KAZA YAPTI
Tüm Anadolu Motorsikletli Kuryeler Federasyonu’na (TAMKF) göre ilk koronavirüs vakasının görüldüğü Mart 2020’den bu yana motokuryeler yaklaşık 63 bin kaza yaptığı, bu kazalarda 190 motokurye ise yaşamını yitirdiği belirtilen önergede, “Pandemiden önceki sene 19 motokurye trafik kazalarında hayatını kaybetmişti” denildi.
Motokuryelerin Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından az tehlikeli meslekler grubuna yer aldığını ifade edilen soru önergesi, “Yaşanan kazalarda da sigorta ödemeleri ona göre olmaktadır. “Hızlı sür” denilerek can kayıplı ya da ağır yaralanma ile sonuçlanan kazalara maruz kalan ve sipariş geciktiğinde işten çıkarılma tehdidi altında çalışan motokuryelerin yaşamlarının zorluklarına ilişkin çarpıcı bir örnekte geçtiğimiz haftalarda basında yer aldı. Muğla'nın Menteşe ilçesinde direksiyon hakimiyetini kaybederek kaza yapan motosikletli kurye, siparişi yetiştirmesi için kendisi gibi kurye olan kardeşini arayarak siparişi teslim etmesini istedi. Yaralı motokurye daha sonra hastaneye kaldırıldı” şeklinde ifade edildi.
Kargo emekçileri de salgın öncesi günlük kargo sayısının 200-220 arasında olduğunu salgınla birlikte bu sayının günlük 600’e kadar ulaştığı belirttiği ifade edilen soru önergesinde, “Bir kargo şubesi emekçisinin bir günde en az 400 kapı çaldığını ve bir paketin en az 10 farklı kişiye temas ettikten sonra sahibine ulaştırıldığını belirten kargo emekçileri salgına karşı hiçbir önlemin kendileri açısından alınmadığını ifade etmektedirler” denildi.
HDP Grup Başkan vekilleri soru önergesinde, kargo ve motokurye emekçilerinin artan sorunları, hız zorunluluğundan kaynaklı artan kaza, yaralama ve ölümleri başta olmak üzere yaşadıkları hak ihlallerine etkin çözümlerin tespit edilmesi ve bunların uygulanması noktasında öncüllük etmek amacıyla bir araştırma komisyonu kurulması elzem olduğunu ifade ettiler. (İstanbulEVRENSEL)