Kripto para, emekçiye karşılıksız umut!

Zahide KİPER
İstanbul

İnsanca yaşam koşullarının azaldığı, sağlığa, eğitime, gıdaya erişimin daha da zorlaştığı bu pandemi günlerinde kripto paralar birçok işçinin ve emekçinin gündemine girdi. Esenyalı’da konuştuğumuz işçi ve emekçiler kripto paraya ‘bir umut’ gözüyle bakmış, ancak aradığını bulamamış. Borca batanlar, evini satanlar…

Tersanede beyaz yakalı olarak çalışan bir emekçi, “Aldığım maaşla faturaları ödedim. Neyse ki kira yok. Okul masrafı biraz daha azaldı. Sadece geçiniyoruz yarına bir kuruş yok. Bu sanal dünya insanı mutlu ediyor. Tekrar hayal kurabiliyorum. Biraz ‘artı’ para gelirse fena mı olur diye. Şu ana kadar gelen pek bir şey yok. Zaten eşim de istemiyor. ‘Kaybedersen yarına borçlu girmeyelim’ diyor. Bitcoin bu aralar fazlaca gündemimizde. Bunun sebebi pandemi yüzünden işsiz kalan gençler. Bir şekilde para bulmanın yollarından biri olarak bunu görüyorlar. Bir umut onlar için. Gençlere, çalışmayla başaramayacakları bir umut satılmakta. İş bulanın bile şanslı sayıldığı bu ülkede kulaktan kulağa dolaşan bu kolay para kazanma yöntemi neredeyse herkesi cezbediyor” diyor.

Bir fabrikada çalışan 8 yıllık evli 32 yaşında kadın işçi, ev alma hikayesinin hüsran ile sonuçlandığını anlatıyor. Eşinin de kendisinin de çalıştığını ve ücretlerin yetmediğini söyleyen kadın işçi, “Çocuklarımın başında durmayı isterdim ama koşullar zor. Boğazımdan kısıp kiradan kurtulmak için bir ev almak istedik. Kredi çektik fakat bize evi satan başkasına da satmış. Bu şekilde 40 bin liramız gitti. Zorlu pandemi günlerinde kısa çalışma ödeneği ile yaşamaya çalıştık. Sonra farkettim ki çalıştığım fabrikada herkes kripto para oynuyor. Ben de eşime bir sorayım dedim. O da ‘Biz zaten 40 bin lira kaybettik, bir kez daha kaybedersek altından kalkamayız’ dedi. Ama baktık çok ufak paralarla da giriliyor bu işe 1000, 2 bin bizim için bir şey değil. Bankadan 5 bin TL kredi çektik. 2 bin lirayı kripto paraya yatırdık orada birikiyor ve çekmiyorum. Çünkü pandemi günlerinde zenginleri gördük. Evde kal çağrısı parası olanlara yarıyordu onlar bir şey kaybetmedi. Benimki bir zenginlik hayali değil. Bu yüzden eşimle öğlen aralarında bile bunun piyasasını takıp ediyoruz nerede ne var diye.”

41 yaşında fabrikada çalışan başka bir kadın işçi pandemide işyeri iflas edince alacaklarını alamamış ve kripto paraya yönelmiş: “Tekstil işçisi olduğum için eve parça başı iş almaya başladım. Gece yarılarına kadar yapıyordum, eşim de bir fabrikada asgari ücretle çalışıyor. Yine de geçinmekte zorlanıyorduk. Sosyal medyada bazı yerlerde insanların kripto ile ev aldığını, araba aldığını söyleyenleri gördük. 2 bin lirayla başladık. Umutsuzluk işte bir deneyelim dedik.”

Ev emekçisi olan başka bir kadın da kripto paraya ilgi göstermiş fakat kısa sürede vazgeçmiş. “Çünkü” diyor, “Yakın bir akrabanmın başına neler geldi. Benim işçilik yapan akrabam bu yüzden borçlandı. Evini sattı, yetmedi arabasını sattı. O da yetmedi kredi çekti, şimdi evi geçindirmek için annesi ev temizliklerine gidiyor. Kumar gibi bir şey hiç bulaşmayın.”