Tam kapanma için ücretli izin
Tam kapanmaya ilişkin görüştüğümüz TEMSA işçileri bu süreçte tam kapanma için ücretli iznin gerekliliğine vurgu yaptı.
Ekran Görüntüsü: TEMSA tanıtım videosu
Adnan KARATAŞ
Adana
AKP İktidarının “Tam kapanma” diye açıkladığı ve işçileri kapsamayan kısıtlamaların üzerinden bir haftaya yakın bir zaman geçti. Bu sürede İçişleri Bakanlığı yasaklara çeşitli ürünlerin satışlarını eklerken, Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da “17 Mayıs itibariyle vakalar 5 binin altına inecek” dedi. DİSK-AR araştırmasına göre ise “Tam kapanma” denilen süreçte yasaklardan muaf tutulan 43 iş kolunda 16 milyon ücretli çalışan fabrika, atölye, işyerlerinde çalışmaya devam ediyor. Ancak bu sürede aşılamada gerekli adımlar atılamadı, işçilerin ‘ücretli izin’ talebi uygulanmadı.
Metal iş kolunda faaliyet gösteren Adana’daki otobüs üretimi yapan TEMSA fabrikası da üretime devam eden yerlerden biri. Tam kapanmaya ilişkin görüştüğümüz işçiler bu süreçte tam kapanma için ücretli iznin gerekliliğine vurgu yaptı.
TEMSA’da kısa çalışma ödeneğinin (KÇÖ) sonra ermesinin ardından ücret kesintileri yapılacağının gündeme geldiğini hatırlatan bir işçi, KÇÖ süresinin uzatılmasıyla ücret kesintilerinin rafa kalktığını dile getirdi. TEMSA işçisi, “Kara kara düşünüyorduk. Çalışılmayan günler için ücretsiz izinde olacaktık. Herkes ay sonu cebe girecek maaşı hesaplamaya, borçları düşünmeye başlamıştı. Biraz rahatlamış olduk” dedi. “Tam kapanma” sürecinde çalışmalarının doğru olmadığını belirten işçi, “Bana kalırsa kimsenin bu süreçte çalışmaması, ücretli izinli sayılması gerekirdi” diye konuştu.
Öte yandan bu sene ramazanda erzak kolisi verilmediğini, sadece sözleşmede yer alan market alışveriş çeki verildiğini söyleyen işçi, “Yasaklar yüzünden çekten alışveriş yapmaya bile gidemiyoruz. İşten eve, evden işe gidip geliyoruz sadece” dedi.
"HÜKÜMET SINIFTA KALDI”
Pandemi sürecine emekçilere destek verilmediğini “Tam kapanma” denilen kısıtlamalara da turizmin öncelenerek karar verildiğini vurgulayan bir işçi de “Diğer ülkelerin vatandaşlara ne kadar destek verdiğini okuyoruz. Maalesef kendi ülkemizde göremiyoruz. Emekçiye dağıtılacak haklar beşli çeteye dağıtılmış durumda. İnsanları suni gündemlerle oyalıyorlar” diye konuştu.
Son süreçteki gelişmeleri hatırlatan işçi, “Patates ve soğan dağıtacağız dediler, sınıfta kaldılar. Devlet kendi kendini gri pasaport olayından sonra uluslararası durumda kötü konuma düşürdü. Umudunu kesmiş vatandaşın elinde kalmış 3-5 kuruş vardı, onu da kripto paraya kaptırdılar. Sınav döneminde çocuklar mahvoldu. Bir nesil yok edildi resmen. Kapanma var ama ‘Cumayı kılarsak bayramı da kılarız’ diyor Diyanet. Olan mahalle esnafına oldu, mahalle esnafı kapanmanın en büyük ceremesini çekti. Bayram geliyor ama ben ilk kez bir bayramda annemi göremeyeceğim, sadece telefon etmek zorunda kalacağım. Böyle bir hüzün de var içimizde” dedi.
1 Mayıs’a da değinen işçi, “İşçiyi çalıştırıyorsan önlem alınarak 1 Mayıs da kutlanırdı. İşçi hâlâ eziliyor, patron kârına kâr katıyor. Sendikalar sahip çıkması gerekirken onlar da hükümet, patron yanlısı konumda” dedi.
FATURA HEP HALKA KESİLDİ
Gerçek anlamda tam kapanma olması için kimsenin işe gitmemesi, halka destek verilmesi gerektiğini ifade eden bir işçi de “Ekonomi yüzünden bu haldeyiz. Artık vergilere, fonlara göz dikildi. Yakında kıdem tazminatına da tekrar göz dikilmeyeceğinin garantisi yok. Salgınla ilgili Bilim Kurulunun önerileri de dikkate alınmıyor. Fatura hep halka kesildi. Sağlık çalışanları, esnaf kan ağlıyor bu süreçte” diye konuştu.
Günlük iki otobüs, altı midibüs üretimi yapılan fabrikada her sene verilen ramazan kolisinin bu sene verilmediğini aktaran işçi “Sözleşmede yok ama her sene verilen şey bu sene verilmedi. Sendika da verebilirdi bunu. Yani bir aylık sendika aidatını işçilere ramazan kolisi olarak verebilirlerdi” dedi. Hak-İş’in bu sene her ilde 30 Nisan günü şube başkanlarıyla birlikte yaptığı 1 Mayıs’ı da değerlendiren işçi, “İşçilerin taleplerinin, çoluğunun çocuğunun gelecek güvencesinin anlatıldığı bir açıklamayı tüm işçilere okutsalardı iyi olurdu” diye konuştu.
