10 soruda "İkizdereliler neden direniyor?"

Özer AKDEMİR
İzmir

Rize’nin İkizdere ilçesinde bulunan İşkencedere Vadisi’nde Cengiz İnşaat tarafından yapılmak istenen taş ocağına karşı yöre halkının direnişi sürüyor. Peki yöre halkının pandemi demeden, jandarma müdahalesi demeden; jandarmanın kestiği yolları, ormanın içinden patikalardan aşarak yağmur çamur demeden iş makinelerini durdurmak için bu çabaları neden? Neden direniyorlar?  Süreci 10 soruda derledik.

Cengiz Holdinge bağlı Cengiz İnşaat tarafından Rize’nin İkizdere ilçesinde bulunan İşkencedere Vadisi’nde yapılmak istenen taş ocağına karşı yöre halkının direnişi 16. gününde. Peki yöre halkı, pandemi demeden, jandarma müdahalesi demeden; jandarmanın kestiği yolları, ormanın içinden patikalardan aşarak yağmur çamur demeden iş makinelerini durdurmak için bu çabaları neden? Neden direniyorlar?  Süreci 10 soruda derledik:

1. İKİZDERE’DE ÇEVRE KORUMA-EKOLOJİ MÜCADELESİ YENİ Mİ?

Hayır. İkizdere HES’lere ve taş ocaklarına karşı mücadelenin önemli bir geçmişi ve birikimi var. İkizdere’de, 2010 yılında 81 ilden gelen 300 katılımcı ile gerçekleştirilen üç günlük toplantılar sonrası kurulan “Su Meclis”i dere ve nehirler üzerinde yapılan HES; taş ocağı vs. faaliyetleri “dere soykırımı” olarak nitelemiştir. Burada açıklanan manifesto ilerleyen yıllarda gelişen HES mücadelelerinin temel argümanlarından birisi olmuştur.

2. ‘İKİZDERE’DE AÇILMASI İSTENİLEN TAŞ OCAĞINDAN ELDE EDİLECEK BAZALT MALZEME BÖLGEDE BAŞKA YERDE YOK’ İDDİASI DOĞRU MU?

Bu iddiayı yöre halkının direnişini kırmak için bölgeye giden AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ortaya attı. Yazıcı; “Kullanılacak malzemenin nitelikli bazalt olduğu ve deniz suyuna dayanıklı olacağı ve ağır olacağı bildirilmiş. Böyle taş yalnız İkizdere’deki bu vadide var” dedi. Oysa madenin ÇED raporunu inceleyen Jeofizik Mühendisi, Deprem Bilimi Doktoru Savaş Karabulut, bölgeden numune dahi alınmadığını, ülkemizde ve Rize bölgesinin başka alanlarında da benzer özellikte, dirençli, dayanımı yüksek ve blok boyutunda bazaltlar bulunduğunu” söyledi.

3. CEVİZLİK MADEN OCAĞI İYİDERE’DEKİ LOJİSTİK LİMANI İNŞAATI İÇİN GEREKLİ Mİ?

İyidere Lojistik liman Projesinin ÇED’inde limanın inşaat aşamasında kullanılacak olan dolgu malzemelerinin mevcut taş ocaklarından elde edileceği, bunun dışında başka bir malzeme ocağının kurulmasının planlanmadığı dile getiriliyor.

4. İKİZDERE’DEKİ TAŞ OCAĞI İHALE İLE Mİ CENGİZ İNŞAAT’A VERİLDİ?

Yanlış. Gürdere bazalt ocağının ÇED raporunda proje sahibi Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı görünürken, iletişim e-postası olarak Cengiz İnşaat’ta çalışan bir mühendisin bilgilerine yer verilmiş. Bu da taş ocağının ihalesinin dahi yapılmadan Cengiz İnşaata verildiğinin en önemli kanıtı durumunda.

5. BÖLGEDEKİ 3 TAŞ OCAĞININ TOPLAM KAPLADIĞI ALAN NE KADAR? YILLIK TOPLAM NE KADAR MALZEME ÜRETİLECEK?

Üç taş ocağının kapladığı toplam alan yaklaşık 300 hektar! Bir başka deyişle 420 futbol sahasına denk geliyor. Gürdere bazalt ocağında yıllık 15 milyon ton, Cevizlik bazalt ocağında yıllık 20 milyon ton, Şimşirli bazalt ocağında yıllık yaklaşık 16 milyon ton olmak üzere yörede yıllık toplam 50 milyon tonun üzerinde malzeme çıkartılacak.

6. TOPLAMDA KAÇ AĞAÇ KESİLECEK?

“Cevizlik Bazalt Ocağı Kapasite Artışı proje alanı Ordu-Trabzon-Rize-Giresun-Gümüşhane-Artvin İli 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planına göre Orman Alanı olarak sınıflandırılmış alanlar içerisinde kalmaktadır”. Yani alanın çok büyük bir kısmı tamamen ormanlarla kaplıdır. Eğer dört metrekarede bir ağaç olduğu varsayılırsa, toplamda 750 bin ağaç kesilecek. Onar metrekare arayla bir ağaç hesaplandığında 300 bin ağaç kesilmesi söz konusu.

7. BÖLGEDE İŞLETİLEN/İŞLETİLMEK İSTENEN TAŞ, MERMER, BAZALT OCAKLARININ ÖMÜRLERİ KAÇ YIL OLACAK?

ÇED raporlarına göre; Şimşirlik köyü sınırları içindeki bazalt ocağı 8 yıl, Cevizlik Bazalt Taş Ocağı 4.5 yıl.  Gürdere bazalt ocağı 5 yıl boyunca devam edecek. İkizdere Dernekler Federasyonunun açıklamasına göre; Şimşirlik köyü sınırları içindeki taş ocağı 35 yıl, Cevizlik köyü ve Gürdere sınırları içindeki mermer ocağı 75 yıl, Cevizlik Bazalt Taş Ocağı ise 4 yıl boyunca devam edecek

8. İŞLETİLMEK İSTENEN TAŞ OCAĞI YERLEŞİM YERLERİNE NE KADAR UZAKLIKTADIR?

Cevizlik Bazalt Ocağı kapasite artışı çed raporundan: “ÇED alanı Rize il merkezinin yaklaşık 23 kilometre güneyinde, İkizdere ilçe merkezinin yaklaşık 4.5 kilometre kuzeybatısında, Cevizlik köyü merkezinin yaklaşık 1.45 kilometre doğusunda yer almaktadır. En yakın hane/konut ise ÇED alanına yaklaşık 30 m mesafede yer almaktadır.”

9. HENÜZ İŞLETİLMEYE BAŞLANMAMIŞ BAZALT OCAĞI İÇİN KAPASİTE ARTIŞINA GİDİLDİĞİ DOĞRU MU?

Evet. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı İkizdere’de işletmek istediği taş ocağı ile ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığına 2 ay arayla 2 başvuru yaptı. İlk başvuruda faaliyet kapsamında ocak sahasından yılda 15 milyon 724 bin 800 ton üretim yapılması planlandığı ifade edilirken, 3 Mart 2021 tarihinde yapılan kapasite artışı başvurusunda ÇED alanı 37.02 hektara, üretilecek malzeme ise yıllık 20 milyon tona çıkarıldı.

10. PROJE ALANININ KORUNAN ALANLARA UZAKLIĞI NE KADARDIR?

Proje alanının;

• 11.50 kilometre kuzeydoğusunda Handüzü Tabiat Parkı
• 27.30 kilometre doğusunda Kaçkar Dağları Milli Parkı
• 31.22 kilometre güneydoğusunda Erzurum İspir Verçenik Dağı Yaban Hayatı Koruma ve Geliştirme Sahası
• 1.7 kilometre güneydoğusunda İkizdere Vadisi doğal sit alanı nitelikli koruma alanı
• 28.53 kilometre doğusunda 1. derece doğal sit alanı bulunmaktadır.

İkizdere'de taş gibi yalan!

İşkencedere Vadisi yok olurken Bakanlık "İkizdere'de endişeye gerek yok" diyor

İkizdere direniyor: Yaşam alanlarımıza girdiniz gidecek başka bir yerimiz yok

{{431928}}