Af Örgütü: Aşıda patentin askıya alınması için daha fazla ülke harekete geçmeli
ABD’nin Kovid-19 aşıları için fikri mülkiyet güvencelerinin askıya alınmasını desteklemesiyle ilgili açıklama yapan Uluslararası Af Örgütü, diğer ülkeleri de bu konuda harekete geçmeye çağırdı.
Fotoğraf: Alachua County/Flickr
ABD’nin koronavirüs (Kovid-19) aşılarının üretim kapasitesini artırmak için patentlerin askıya alınmasını desteklediklerini açıklamasının yankıları sürüyor. Uluslararası Af Örgütü, ABD’nin bu açıklamasının ardından bu konuda daha fazla ülkenin harekete geçmesi gerektiğini belirtti.
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard, ABD’nin cesur bir adım attığını belirterek “Biden yönetimi COVID-19 aşıları için fikri mülkiyet güvencelerinden feragat anlaşmasını destekleyerek dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca insanın hayatını birkaç ilaç devinin ve paydaşlarının kârlarından önde tuttuğunu göstermiştir” açıklaması yaptı.
“SALGINA SON VERMENİN YOLU İNSANLARI KÂRDAN ÖNDE TUTMAKTIR”
Avustralya, Brezilya, AB ve Birleşik Krallık gibi diğer varlıklı ülkelerin de aynısını yapması gerektiğini belirten Callamard, “Yalnızca bilgi ve teknoloji paylaşımı, aşıları olabildiğince çok kişiye mümkün olan en kısa sürede ulaştırmak için üretimi hızlandırabilir. Bu pandemiye son vermenin tek yolu ona küresel çapta son vermektir. Küresel çapta son vermenin tek yolu ise insanları kârdan önde tutmaktır” dedi.
Halkın Aşı Birliği’nin yayımladığı anketin, ABD halkının yüzde 69’unun anlaşmayı desteklediğini gösterdiğini belirten Af Örgütü, uluslararası insan hakları standartları ve ticaret kurallarının, fikri mülkiyetin katiyen halk sağlığına mâl olmaması gerektiğini açıkça ortaya koyduğuna vurgu yaptı.
NE OLMUŞTU?
Ekim 2020’de, Hindistan ve Güney Afrika, küresel çapta sürü bağışıklığına ulaşıncaya kadar ülkelerin Kovid-19’la ilgili ürünler için patent ve belli başlı diğer fikri mülkiyet hakları vermesine veya uygulamasına izin vermeyecek bir feragat anlaşması talep etmişti.
Kabul edildiği takdirde anlaşma, ecza ürünlerindeki patentler gibi bazı fikri mülkiyet haklarının yürürlüğe konulmasını, uygulanmasını ve zorunlu kılınmasını askıya alacak ve COVID-19 tanı, tedavi ve aşılarının daha düşük maliyetle daha fazla geliştirilmesini ve üretimini kolaylaştıracak.
60 ülke feragat teklifini ortak bir şekilde finanse ediyor ve Dünya Ticaret Örgütü’ne üye 164 ülke arasından 100’den fazlası teklifi destekliyor. Buna karşılık Avustralya, Brezilya, AB, Japonya, Norveç, İsviçre, ve Birleşik Krallık dahil olmak üzere varlıklı ülkelerin önemli bir kısmı teklife hâlâ itiraz ederken Kanada gibi diğerleri ise tarafsız duruyor.
Son olarak ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai, Kovid-19 aşılarının üretim kapasitesini artırmak için fikri mülkiyetin kaldırılmasını desteklediklerini, Dünya Ticaret Örgütünde gerekli müzakerelere katılacaklarını bildirmişti. (DIŞ HABERLER)
