Kovid-19 aşılarında patentin kaldırılması için müzakerelere başlanması DTÖ gündeminde

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşılarında patentin kaldırılmasını içeren öneri, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Genel Konsey Toplantısında görüşüldü. Bu ay içinde metin üzerinde müzakerelere başlanılması bekleniyor.

DTÖ'de, Hindistan ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin başını çektiği bazı ülkelerin Kovid-19 salgınının tedavisi, teşhisi ve yayılmasının önlenmesi için fikri mülkiyet haklarını düzenleyen Fikri Mülkiyet Haklarının Ticari Niteliklerine İlişkin Anlaşmanın (TRIPS) belli hükümlerinin rafa kaldırılmasını talep eden önerisi görüşüldü.

AA'nın aktardığına göre DTÖ Genel Direktörü Ngozi Okonjo-Iweala, toplantının ardından yaptığı açıklamada, ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai'nin Kovid-19 aşılarının üretim kapasitesini artırmak için fikri mülkiyetin geçici olarak kaldırılmasını destekleyen ülkelerle hareket etme arzusunu olumlu karşıladığını vurguladı.

Okonjo-Iweala, "Dünya seyrediyor, insanlar ölüyor" ifadesini kullandı.

Öneride revizyon hazırlığından memnuniyet duyduğunu belirten Okonjo-Iweala, "Metin bazlı müzakerelerin başlayabilmesi için bunu mümkün olan en kısa sürede masaya koymalarını tavsiye ediyorum" çağrısı yaptı. Okonjo-Iweala, bu konuda ülkeleri birlikte harekete etmeye davet etti.

ABD DESTEK VEREBİLECEĞİNİ AÇIKLADI

Genel Konsey toplantısı öncesinde, ilaç şirketlerinin fikri mülkiyet haklarının korunmasına yönelik katı tutumu ile bilinen ABD, aşılar için bu öneriye destek verebileceğini açıkladı.

ABD’yi bugün diğer bazı ülkeler de izledi. Ancak öneriye Almanya, Brezilya, İsviçre, Japonya ve bazı Latin Amerika ülkeleri dahil hâlâ karşı çıkan ülkeler bulunuyor.

DTÖ'de öneriyi sunan üye ülkelerin hazırladıkları öneriyi yeniden düzenlemesi ve bu ay içinde metin üzerinde müzakerelere başlanılması bekleniyor.

Müzakerelerde muafiyetin sadece aşılara yönelik olacak şekilde daraltılması, fikri mülkiyet hakkı sahiplerine uygun bir ücret ödenmesi ve uygulama süresinin belirli tutulması görüşülecek.

AB "TARTIŞMAYA HAZIRIZ" DEDİ

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen, Kovid-19 aşılarında fikri mülkiyet haklarının kaldırılmasını tartışmaya hazır olduklarını belirtmişti.

Von der Leyen, bununla beraber kısa vadede, aşı üreten tüm ülkeleri ihracata izin vermeye ve tedarik zincirlerini bozan önlemlerden kaçınmaya davet etmişti.

DSÖ OLUMLU KARŞILADI

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus da yaptığı yazılı açıklamada, salgını en kısa zamanda sona erdirmek için ABD Başkanı Joe Biden ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in Kovid-19 aşıları üzerindeki fikri mülkiyet hakkından geçici olarak feragat edilmesini destekleme taahhüdüne övgüyle karşılamıştı.

ABD yönetiminin açıklamasını "cesur bir hareket" olarak niteleyen Ghebreyesus, "Bu, Kovid-19 ile mücadelede muazzam bir an" ifadesini kullanmıştı.

RUSYA'DAN DESTEK AÇIKLAMASI

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de yaptığı açıklamada Kovid-19 aşılarının üretim kapasitesini artırmak için fikri mülkiyet hakkının kaldırılmasını desteklediklerini söylemişti.

Putin, "Pandemi de acil durum. Elbette Rusya modern koşullarda böyle bir yaklaşımı destekleyecektir" ifadesini kullanmıştı.

ALMANYA KARŞI OLDUĞUNU BİLDİRDİ

Almanya’nın, fikri mülkiyet haklarının kaldırılması teklifine karşı olduğu bildirilmişti.

Alman hükümet sözcüsü, Süddeutsche Zeitung gazetesine yaptığı açıklamada, aşı üretiminde sınırlayıcı faktörün patentlerin değil, üretim ve yüksek kalite standartların olduğunu iddia etmişti.

İLAÇ ŞİRKETLERİ KARŞI ÇIKIYOR

Cenevre merkezli Uluslararası İlaç Üreticileri ve Dernekleri Federasyonu (IFPMA) ise ABD'nin kararına tepki göstermişti.

Küresel ilaç ve aşı firmalarının pek çoğunu bünyesinde barından IFPMA, aşı üreten şirketlerden yana tavır sergilemişti.

IFPMA, ABD'nin Kovid-19 aşıları üzerindeki fikri mülkiyet hakkından geçici olarak feragat edilmesini destekleme taahhüdü, "hayal kırıklığı" olarak nitelendirerek, "Kovid-19 aşılarının patentlerinden feragat etmek, üretimi artırmayacak veya bu küresel sağlık kriziyle savaşmak için gereken pratik çözümleri sağlamayacaktır" iddiasını savunmuştu.

Alman ilaç firması BioNTech'in kurucularından Prof. Dr. Uğur Şahin de patentin kaldırılmasının doğru olmadığını iddia edip, bunun yerine üretim lisansları verilmesi gerektiğini savunmuştu.

KARARIN OY BİRLİĞİYLE ALINMASI GEREKİYOR

DTÖ'de kararlar uzlaşıyla alınıyor ve bir ülkenin dahi itiraz etmesi halinde karar kabul edilmiyor. (DIŞ HABERLER)

ABD'den Kovid-19 aşılarında fikri mülkiyet hakkı ve patentin askıya alınmasına destek

BioNTech'in kurucu ortağı Dr. Özlem Türeci, aşıda patentin olması gerektiğini savundu

Af Örgütü: Aşıda patentin askıya alınması için daha fazla ülke harekete geçmeli

Araştırma: Kovid-19 aşıları güvenli ve etkili

AB'de kullanılmayan yaklaşık 4 milyar avroluk Kovid-19 aşısı çöpe atıldı

Koronavirüsün yeni varyantı "BA.2.86" İsrail'de de tespit edildi

Pandemi döneminde 290 bin fazladan ölüm yaşandı | “Verileri gizleyerek üç yıl insanların ölümünü izlediler”