08 Mayıs 2021 00:19

Soğan üreticileri: Tarımda üretim planlı olmalı

Çukurova’da çiftçiler dert içinde. Çiftçi artan maliyet karşısında düşük fiyatlar nedeniyle kimi ürünleri hasat etmiyor. Çiftçi planlı üretim yapmak istiyor.

Fotoğraf: Volkan Pekal | Evrensel

Paylaş

Volkan PEKAL
Adana

Kilogram maliyeti 1 lirayı bulan soğanda fiyat tarlada 50 kuruşa kadar düştü. Hasat maliyetini de göze alamayan çiftçiler çareyi tarlayı sürmekte buldu. İhracat kısıtıyla üretici fiyatlarını düşürmenin çözüm olmadığını söyleyen çiftçi, üretimin planlı olması gerektiğini belirtti.

Çukurova’da çiftçiler dert içinde. Çiftçi artan maliyet karşısında düşük fiyatlar nedeniyle kimi ürünleri hasat etmiyor. Pandemi nedeni ile geçen yıldan beri uzun süreler kapalı kalan bu yıl kapanan lokantalar, okullar, yurtlar, şimdi de pazarlar soğan ve patates arzında artışa neden oldu. Tonlarca patates ve soğan depolarda çürüdü. Ardından hükümet çürümeye yüz tutan soğan ve patates için alım kararı verdi.

Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından alınıp tam da hasat zamanı dağıtılması da üretici fiyatlarını baskıladı.

Fiyatlar düşerken üretici maliyeti arttı. Bu sene tohum fiyatlarının yüzde 55-60 oranında arttığını ifade eden çiftçiler, tarla kiralarının arttığını, gübre maliyetinin ise yüzde 90 arttığını söyledi. Geçen sene 1 dönüm soğanı 2 bin 500 liraya mal ettiklerini dile getiren çiftçi, “200-300 dönüme soğan ektik. Soğanın dönüm maliyeti bu sene 3 bin 500 liraları buldu. Çuvallama maliyetleri de yükseldi. Çuval fiyatları ham maddeye zam geldiği için yüzde 50 zamlandı. Çuvala girmesi, yetişmesinin bize 80 kuruş ila 1 lira arası bir maliyeti var” dedi.

"SATILABİLEN SOĞAN 50 KURUŞA GİDİYOR"

Görüştüğümüz çiftçiler, turfanda soğanda dönümüne yaklaşık 5 ton ürün aldıklarını ifade ederek “Hepsini satsak dahi 2 bin 500 lira yapıyor. Ama hepsini satamıyoruz. Soğan 3 boy. İri ve kavurmalığı çuvala koyuyoruz ama satamadık. Çünkü pazarlar kapalı tutuldu. Hallerde hiç hareket yok. Lokantalar kapalı olduğu için takoz, büyük soğan tüketilmiyor. Bir tek marketlere orta boy soğan gönderiyoruz. Onda da fiyat 50-55 kuruş” dedi.

"ÜRÜN TARLADA KALDI, İŞÇİ DE KENDİNİ KURTARAMIYOR"

Çiftçiler, “50 kişilik lokantaya 25 kişi gidiyor onu oturtmuyorsun. Paket servis var ama her yer kapalı. Bunlar bizi de sıkıntıya sokuyor. Önceden piyasaya, pazara günlük 6-7 araba mal hazırlıyorduk. Şimdi günlük 1-2 arabaya düştük, bazen o bile olmuyor. Tarlada işçi çalışıyor ama ürün tarlada kaldığı için onların da çalıştığı kendisini kurtarmıyor” dedi.

"GEÇEN YIL YASAKTAN, BU YIL MALİYETTEN İHRACAT YAPAMADIK"

Devletin tam da hasat zamanı depodaki malı alıp dağıtmasının zamanlamasının yanlış olduğunu ifade eden çiftçiler, “Bunu bir iki ay öncesinden yapması gerekiyordu. Ürünler zaten çürümeye yakındı. Onlar dağıtıldı. Bizden, tarladan ürün alınmadı” dedi.

Ürünün fiyatını düşürmek için ihracatın yasaklandığını da hatırlatan üreticiler, “Patates fiyatı artınca ithalat yapıldı, ihracat yapmamız yasaklandı. Bu süreçte zarar gördük. Şimdi üretim maliyetlerimiz arttı. Yüksek maliyetli ürünü ihraç etmemiz de zorlaştı. Maliyetlerimiz artınca daha ucuza ürün mal eden ülkeler bizim ihracattaki payımızı da aldılar. İçeride de her yer kapalı olunca çiftçi sıkıntıya girdi. Geçen sene zarar ettik. Bu sene üretimi azalttık. Seneye daha da azaltacağız. Bu böyle devam ederse bu sene bedava dağıtılan patatesi vatandaş seneye fahiş fiyatlarla almak zoruna kalacak. Bir ürün iyi para ederse seneye herkes onu ekiyor. Devlet fiyatların yükselmemesi için çiftçiyi desteklemeli, fazla ürünün oluşmaması için planlama yapmalı” dedi.