"Adana Demirspor taraftarı 80 yıldır Süper Lig'deydi, takımını bekliyordu"

Özgür GÜLTEKİN
İstanbul

Adana Demirspor, 26 yıl aradan sonra Süper Lig'e yükseldi. Ligin son haftasında Menemenspor'u 4-1 mağlup ederek puanını 70'e yükselten Demirspor, en son 1994-1995 sezonunda mücadele ettiği Süper Lig'e geri dönmüş oldu.

Adana Demirspor'un şampiyonluğu ve Süper Lig'e yükselmesi hem kentte hem de ülke genelinde kutlandı. "Tam kapanma" adı verilen kısıtlama döneminde olunmasına rağmen şampiyonlukla birlikte Adana sokaklarına taşan binlerce insan, polisin bile müdahale etmediği hayli tartışmalı görüntüler oluşturdu. Beraberinde sosyal medya kutlamaları da gece boyu sürdü. Adanalılar ve Adana Demirsporluların dışında pek çok kişi de Demirspor'un şampiyonluğunu kutladı. Bu kutlama mesajlarının çoğunda da Demirspor'un "emekçi takımı", "halkın takımı" olduğu vurguları yer aldı. Bir kez daha Demirspor'un, taraftarı dışında ne kadar çok sempati besleyeni olduğunu da görmüş olduk.

Kulübün başkanlığına 2018 yılında yapılan olağanüstü kongreyle Sancak ailesinden Murat Sancak'ın geçmesi sonrası "emekçi" kimliği ile ilgili tartışmalar iyice ayyuka çıkmaya başladı. Herhangi bir spor kulübünün başkanının kim olduğu ya da yönetiminde kimlerin olduğu taraftarlara mal edilecek ya da o kulübe gönül verenler üzerinden değerlendirilecek bir şey değil elbette. Ancak "emekçi" ya da "muhalif" sıfatıyla en çok anılan kulüplerden olan Adana Demirspor için bu tartışmaların yapılması da gayet doğal.

Tüm bu tartışmaları ve soruları, Demirspor taraftar grubu Şimşekler'in içerisindeki 6. Bölge (Dev-ADS) oluşumundan Ferhat Kayaokay'la konuştuk. Ferhat Bey, bir yandan köyünde işleriyle uğraşırken bir yandan sorularımızı yanıtladığı için sohbetimize tavuk ve horoz seslerinin eşlik etmesi de ayrı bir güzellik oldu.

Adana Demirspor, taraftar grupları dolayısıyla çoğu insanın sempati beslediği bir kulüp. Bununla birlikte Demirspor, her Adanalı ve Çukurovalının da bir şekilde irtibatının bulunduğu bir kulüp. Adana Demirspor’un tarihine baktığımız zaman duyulan bu sempati nereden geliyor?

Aslında %49’u Adanalılık, %51’i de Adana Demisporluluktan geliyor. Adana halkı hep varoşlardan oluşan, çok göç almış, ezilen halklardan, demiryolu işçisinden tarım işçisine dek emekçilerden oluşur. Adanalılık dediğimiz şey bu temele ve başkaldırışa dayanıyor. %51’lik geri kalan ise Adana Demirspor taraftarının gerek sokaklarda gerek tribünde yıllardır vermiş olduğu mücadeledir. Adana Demirspor tribünü Türkiye’de muhalif duruşuyla bilinen, toplumsal olaylarda pankartlarla, bestelerle, basın açıklamalarıyla ya da her türlü yolu deneyerek halkın sesi olmaya çalışmış bir tribündür. Türkiye’de de ilk pankart yasağını alan tribündür. Ülkenin her yerinde pankartlar asılırken bizim pankartlarımızı yıllardır astırmadılar. İlk birinci lige çıktığımızda dolayısıyla maçlarımız TRT’de verilmeye başlandı ve Türkiye’nin her yerinden izleniyorduk. Pankartlarımız görünüyordu ve bundan rahatsız oldular. Yasağın gerekçesini bize alakasız bir şekilde “Seyirci maçı göremiyor” diyerek açıkladılar.

Yasaklanan pankartlar neydi?

Yakın zamandan örnek verirsek daha pandemiden önce biz, yıllardır maçlarda da kullandığımız “Venceremos” yazılı bir pankartı yine yaptık ve astık. Spor Şube, sanırım anlamadıkları için önce müdahale etmedi. Ancak 1 saat sonra bizi emniyetten “Bu pankartı kaldırın” diyerek aradılar. Nedenini sorduğumuzda ise “Bu pankart yabancı” yanıtını aldık. “Anlamı ne?​” diye sordular, “Kazanacağız anlamına geliyor” dedik, bu defa da “Türkçe yazın o zaman” dediler. Aralarından biri çıktı “Bunu devrimciler kullanıyor” dedi. “Yani yarın öbür gün devrimciler sizin kullandığınız bir ifadeyi kullanırsa siz ne yapacaksınız?​” diye sorduk, her zamanki gibi “Bize verilen emir bu” dediler.

Livorno ile yaptığımız maçta da astığmız, Ernesto’nun fotoğrafının olduğu ve “Hasta siempre” yazan bir pankartımız vardı. O maç, Türkiye’de komünist propaganda yapılan tek maçtır.

Şu anda Adana Demirspor’un en aktif taraftar grubu hangisi?

Bizde zaten bir tek Şimşekler var. Bizi diğer takımlardan ayıran özelliklerden biri de bu. Tek bir taraftar grubumuz var. Ben yine Şimşekler'in içerisindeki 6. Bölge adlı taraftar oluşumundayım.

Bize biraz Şimşekler grubundan bahsedebilir misiniz?

Bizim “Kozmopolit” yazılı bir pankartımız var. Yani tüm ırklardan, dinlerden, dillerden, siyasi görüşlerden insanları barındıran bir çatıdır Şimşekler. İçerisinde alt taraftar gruplarını da barındırır. Muhalif kimliğinden dolayı da sol yumruğu vardır ama içinde birçok kesimden insanı barındırır.

Bu muhaliflik nereden geliyor? Demiryolu emekçilerinin top koşturduğu bir kulüp olmasıyla bağlantısı var mı?

Eskiden beri işçiler ya da öğrenciler vardı bu grubun içerisinde, bunlardan farklı bir ürün çıkması da bekelenemezdi. Bahsettiğimiz pankartlar da hep sol görüşlü insanların yapmış olduğu pankartlardı. Türkiye’de de her şeye baktığınız zaman üreten insanlar solcu kimliğinden çıkmıştır. Grup Yorum’un şarkılarından yapılmış tezahüratlarımız var.

Adana Demirspor’un popüler bir tarafı var. Süper Lig’e yükselmesiyle beraber ünlü isimler de dahil olmak üzere pek çok insan sosyal medyada paylaşımlarda bulundu. Ancak aynı kentten çıkan futbol kulübü olarak bir de Adanaspor var?

Geçmişe baktığımızda Adanaspor’un bir Uzanlar dönemi var. Daha eskiye baktığımızda ise pamuk ağalarını görürüz. Ancak şunu da görmek lazım; Adanaspor’u pamuk ağaları kurmuş da olsa taraftarı bunun önüne geçebilirdi. Biz bunu yaptık. Adana Demirspor’un da bugüne dek bir tane komünist başkanı olmadı, bir tane solcu başkanı da olmadı ama taraftar buna rağmen öne geçebildi. Bu da mücadeleyle, örgütlenmeyle oldu. Okullara, liselere, ortaokullara inerek yaptık biz bunları. Bugün Adana Demirspor'un “işçi takımı” ya da “halkın takımı” olarak anılmasının sebebi futbolcusu, başkanı ya da kulübü değil taraftarıdır. İkinci ligdeyken de 10 bin kişiye oynuyorduk biz. Çok ayrı bir bağımız var Adana Demirspor’la, bütün taraftarı da böyle. Normal adam Demirsporlu olmaz. Bu kadar acıya, bu kadar başarısızlığa rağmen taraftarı artan Türkiye’de tek kulüp biziz, bu konuda hiç mütevazı olmayız.

Bizim oluşumumuz “6. Bölge” ya da “Dev-ADS” olarak bilinir. Biz, seçim sürecinde de hiçbir partinin yanında durmadık çünkü bizim partimiz Adana Demirspor. Halkın sesinin olduğu her yerde varız ama hiçbir seçimde de “Dev-ADS şu partinin yanında oldu” demezler yani. Siyaset kirli bir şey, bugün küfür ederler, yarın el sıkışırlar. E peki sen ne yapacaksın o zaman? Bir eylem olacaksa bunu biz yaparız, bu gücümüz de var zaten.

Bugün “profesyonel futbol” diye tabir edilen şeyi iktidar ve para ilişkilerinden bağımsız düşünemiyoruz. Adana Demirspor kulübünün başkanı da AKP iktidarına yakınlığıyla bilinen Sancak ailesinden Murat Sancak. Bu durumla ilgili ne düşünüyor 6. Bölge?

Endüstriyel futbol dediğimiz şey aldı başını götürdü. Başkanı zaten seçemiyoruz, öyle bir şey zaten yok, kongre kültürü yok Türkiye’de. Delegeler falan olur, onlar kimi isterse o seçilir. Biz de burada çok geri kaldığımız noktasında kendimizi eleştirmeliyiz taraftar olarak.

Taraftar ne yapabilirdi ki?

Taraftar sadece sokakta değil, kongre üyesi olup salonlarda da gücünü gösterebilirdi.

Peki bu, taraftarın yapamayacağı bir şey değil mi?

Bugün Türkiye’nin ekonomik durumunu hepimiz biliyoruz. Bugün kongre üyeliğinin bedeli 150-200 lira ve bunun maddi yükü çok fazla oldu. Bir de sadece kongre üyeliği değil ki, biz her hafta maça gidiyorduk. Deplasmana her hafta kapalı gişe gidiyorduk. Bugün normal bir insanın yola çıktığında cebinden çıkan parayı az çok tahmin edebilirsiniz. Biz bunu iki haftada bir yapıyorduk. Özel hayatımız yoktu. Demirspor nerede, deplasmanda mı; haydi deplasmana gidiyoruz… Bir de yolda yiyip içtiğimiz var. Çok zor dönemlerden de geçtik biz. Kendi otobüslerimizi ayarladığımız, otogardan bilet alıp gittiğimiz deplasmanlar oldu ve bunun maddi boyutu çok yüksek.

Türkiye’de bir güç var bugün ve sadece Adana Demirspor taraftarının değil siyasi partilerin bile yürüyemediği bir ortam var şu an. Siyasi parti kadar örgütlü hareket edemeyiz biz. Bugün Demirspor şampiyon oldu ama Demirspor taraftarından bir şey kaybetmedi, insanlar bunu kaçırıyor. Zaten futbol takımları şampiyon olmak, kupa kaldırmak için var. Adana Demirspor’a bakıyorsunuz bu yıl 27’nci yıl olacaktı Süper Lig görmediği. Bugün bütün ünlüler, siyasiler, Hakkari’deki ya da Edirne’deki insan Adana Demirspor’u konuşuyorsa bu, taraftarın büyüklüğüdür. Bugün “Ben takım tutmuyorum ama Demirsporluyum” cümlesini kurduran taraftardır. Yöneticileri ya da başkanları görüyoruz, birbirlerine sövmekten, birbirlerini kışkırtmaktan, başarısına gölge düşürmeye çalışmaktan başka ne yapıyorlar?

Taraftar grubunuzun çok farklı kimliklerdeki insanlardan oluştuğunu belirttiniz. Adana Demirspor özelinde düşünürsek bu kadar farklı insanın bir araya gelmesinde aynı memleketli olmanın payı vardır muhakkak ancak genel anlamda bir yere ait olmak istemek ya da kalabalık olmak istemekle bağı var mı taraftarlığın?

Kimse hatırlamaz nasıl Demirsporlu olduğunu ve nasıl bu kadar mücadelenin içine girdiğini. Aileni seçemiyorsun, anneni babanı, akrabalarını seçemiyorsun, bizimki böyle bir durum. Düğününüz oluyor, kuzeniniz evleniyor, sen kuzeninin mutlu gününe gitmiyorsun deplasmana gidiyorsun. Bunun bir açıklaması yok, kimse bunu edebiyata dökemez, kitaplara dökemez, bunu yaşarsın ancak.

Mevcut kulüp yönetimiyle düşündüğümüzde bundan sonrası için neler söylemek istersiniz?

Evet bugün Sancaklar başkan ama bu böyle gitmeyecek. Yarın Sancak gidecek Ali gelecek, o gidecek Veli gelecek… Şimdi “Adana Demirspor taraftarı hani solcuydu?​” deniyor. Evet, Demirspor taraftarı hâlâ öyle. Ağır eleştiriler de yapılıyor ama biz açlık grevine gittiğimizde siz neredeydiniz? Kulübü kapanmasın diye açlık grevine giden ilk taraftardır Demirspor taraftarı. Türkiye şartları altında bugün bunları konuşabiliyorsak bu da bizim mücadelemizin sonucudur. Biz sokaklardan tribüne geldik, o yüzden Demirspor şampiyon olmuş ya da olmamış, bizim için tek mesele bu değil. Bazı şeyler de elimizde değil, bir şey yapamıyoruz bugün ama sözümüz neyse onu da söyleriz, geri durmayız.

"2 YIL ÖNCEKİ HATAYSPOR MAÇINDAN DOLAYI HÂLÂ CEZA GELİYOR"

Futbol artık üzerinde çok büyük paraların döndüğü bir sektör. En son Avrupa Süper Ligi girişimi ve Manchester United taraftarlarının buna ve kulüp yönetimine tepkisini gördük. Buna karşı çıkabilmek mümkün mü sizce? Hatta şöyle sorayım, kapitalist sistem var olduğu sürece futbol ve taraftar makası bu şekilde açılmaya devam edecek mi?

Manchester taraftarının kapıları kırıp içeri girmesini beklemiyorduk. Bu bir kıvılcımdır. Gezi olaylarını da hiçbirimiz kestiremedik. İşte böyle ince bir çizgi var. Yani bu böyle devam eder diyemem. Manchester’ın stadı basan taraftarı kadar Avrupa Süper Liginden hoşnut olanları da vardır. Cevabı zamanla göreceğiz ancak şu an Türkiye’de bir hareket yok. Muhalif taraftar grubu zaten çok az. İlk akla gelen Demirspor taraftarıysa ikincisi Çarşı’dır. Biraz Galatasaray taraftarı, biraz Fenerbahçe… Beşinciyi sayamıyoruz.

Avrupa’da karşı çıkmak daha kolay. Manchester taraftarı stada girdi ama öyle şiddetli bir müdahale olmadı gördüğümüz kadarıyla. Ama bizim Hatay maçındaki olaylardan dolayı hâlâ ceza geliyor bize…

Bahsi geçmişken 2019 yılında Hatay maçında yaşananları da anlatır mısınız? Haberlerde “taraftar taşkınlığı” olarak geçti ancak aslı nedir?

Hatay gol attı, şampiyonluk maçı gibi bir şeydi zaten. Biz tribünde dururken bir iki tane Hatayspor taraftarı sahaya indi, koşup gelerek bize küfretti. Biz de polise “şunları durdurun” deyince polis de bize küfretti. Biz de kaldıramadık, olaylar başladı, ardından plastik mermiler, biber gazı, havaya ateş açtılar falan… Manchester taraftarına ne bir cop ne TOMA var ama bize yapılan müdahalenin üstü örtüldü. Bugün bize laf edenler o günlerde bizi arayıp sordu mu? O gün Türkiye’deki bütün taraftar grupları tek yumruk olup bu orantısız polis müdahalesine karşı çıksaydı bugün başka bir şey olurdu.

Taraftarlara karşı güvenlik güçlerinin takındığı tutum da ülkedeki demokratikleşme seviyesiyle bire bir alakalı değil mi?

Tabii bunu bir sürü örnekle açarsın. Boğaziçi’ndeki o öğrenciler bir şey mi yapıyordu? Rektörü istemiyorlardı, oturma eylemi yapıyorlardı. Peki onlara yapılan müdahale nasıldı? Düşünün orada bir sürü sol örgüt vardı, siyasi partiler, milletvekilleri vardı ve ona rağmen çok sert müdahaleler oldu. E bizim kimimiz var? Biz yine de her şeye rağmen sesimizi çıkarıyoruz ama yine de acımasız eleştiriler yapılıyor. Çoğu da tarihini bilmez, yok işte “Adana Demirspor Ankara takımı” derler. E hadi Ankara takımı olsa ne olur?

"KEŞKE BALIKESİRSPOR'UN GOLÜ VERİLSEYDİ"

Bu sezon son oynanan Balıkesirspor maçında ofsayt denilerek verilmeyen golle ilgili ne söylersiniz?

Bizim taraftarımızdan bir kişi bile o pozisyonu kabul etmedi. Keşke hakem o golü verseydi, biz maçı zaten kazanırdık. Bu bizim elimizde olan bir şey değil ki. Samsun maçında da aynısı yine Balıkesir’e oldu. Bu zamana kadar zaten hakkımız olmayan hiçbir şeyi istemedik.

"HAYALİMİZ MANCHESTER SOKAKLARINDA POLİSLE ÇATIŞIP GÖZALTINA ALINMAK"

Yeni sezonla beraber İstanbul ve pek çok başka deplasman serüveni de başlıyor sizin için. Pandemi dolayısıyla taraftar olacak mı bilinmez ancak neler söylersiniz önümüzdeki sezona dair?

Umarım takımın iskeleti korunur, umarım nokta transferler yapılır. Adana Demirspor taraftarı 80 yıldır Süper Lig'deydi, takımını bekliyordu. Şimdi de biz artık Avrupa’dayız, takımımızı bekliyoruz. En iyi lig neresiyse Adana Demirspor oraya yakışır. Taraftar desen taraftar, tribün, beste, pankart, koreografi, fazlamız var eksiğimiz yok. Espri olarak söylediğimiz bir şey var, “Bizim artık tek hayalimiz Manchester sokaklarında polisle çatışıp gözaltına alınmak” diye. Bu tür hayallerimiz var artık. Süper Lig’de kalıcı olacağımızı da düşünüyoruz. Ben şahsen hiç Süper Lig görmedim, artık göreceğim.

Başkanın kulübü borca sokarak kaçmasından endişe ediyor musunuz?

Bizim iki tane taraftar temsilcimiz yönetimin içinde. Ha yapacak olan her türlü yapar gerçi ama biz böyle noktalarda ses çıkarıyoruz. Saçma sapan transferlere de karşı olduk. Kulübe zarar verecek şeylerin hep karşısındayız. Sizin söylediğiniz bizim geceleri uykumuzu kaçıran tek şey. Önüne geçmek için de elimizden gelen her şeyi yaparız.

Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Canınızın sağlığı. Bizim istediğimiz şey, Demirspor taraftarını günübirlik insanlar değerlendirmesin. Adana Demirspor 80 yıllık, büyük bir camia. Yıllardır süren bu büyük mücadeleye gölge düşmesi bizi üzüyor. Demirspor yine halkın takımı, yine halkın taraftarıyız. Başka yerlere çekmesinler, bizi üzmesinler. Bundan sonrası için iyi dileklerde bulunuyorum…

Adana

Adana Demokrasi Güçleri: İnsanlık suçu işleyen İsrail’in karşısında durun

Okul masrafları velilerin sırtına bindi: İki işte çalışıyorum ancak yetişiyorum

Aladağ aileleri "Özgürlük Yürüyüşü"ne destek verdi: "Bizi savunan Can Atalay’dı"

10 Ekim aileleri: Dava daha bitmedi, duruşmalara kitlesel katılalım

Evli olduğu Tuğba Dursun’u öldüren Burhan Dursun’a ağırlaştırılmış müebbet cezası verildi

Yoksulluk nedeniyle okulu bıraktı

TAMAMI...