Turhan İçli: Demokrasi hayata geçmeden engelli hakları da olmaz
Demokrasi İçin Engelli Hakları İnisiyatif Sözcüsü Turhan İçli, Türkiye gerçek bir demokrasiye kavuşmadan, geçirilmeden, engellilerin haklarında da bir ilerleme olmayacak dedi.
Şerif KARATAŞ
İstanbul
Çağrıcıları arasında siyasetçi, yazar ve akademisyenlerin bulunduğu ve haziran ayında yapılacağı belirtilen Demokrasi Konferansına yönelik çalışmalar sürüyor. Demokrasi İçin Engelli Hakları İnisiyatif Sözcüsü Turhan İçli, konferansı bir fırsat olarak gördüklerini belirterek, “Türkiye gerçek bir demokrasiye kavuşmadan, insan hakları etkin bir biçimde hayata geçirilmeden, engellilerin haklarında da bir ilerleme olmayacaktır” dedi.
10-16 Mayıs Engelliler Haftası nedeniyle Demokrasi İçin Engelli Hakları İnisiyatif Sözcüsü Turhan İçli ile çağrıcıları arasında siyasetçi, yazar ve akademisyenlerin bulunduğu ve haziran ayında yapılacağı belirten Demokrasi Konferansıyla ilgili görüştük.
DEMOKRASİ KONFERANSI BİR FIRSAT
2014’ten sonraki süreçte Türkiye’de engelli haklarında önemli geriye gidişler yaşandığını anlatan İçli, “Sürece baktığımız zaman, engelli haklarındaki geriye gidişlerin genel olarak insan haklarındaki, geriye gidişlerle paralellellik gösterdiğini fark ettik. Yani Türkiye’nin baskılara, tabi tutulması insan haklarının kısıtlanması sebepsiz, geçersiz ve hukuki olmayan gözaltılar, tutuklamalar, yargılamalar, bütün bunlar aslında engelli haklarındaki geriye gidişi de açıklayan nedenler” dedi. Geriye gidişlerin ardından engelli hareketi olarak vardıkları sonucu ve konferansa katılma gerekçesini İçli şöyle ifade etti: “Türkiye gerçek bir demokrasiye kavuşmadan, insan hakları etkin bir biçimde hayata geçirilmeden, engellilerin haklarında da bir ilerleme olmayacaktır. Engelli hakları, insan haklarının devamı niteliğinde haklar olduğu için onunla bir bütündür. O yüzden bu Demokrasi Konferansını bir fırsat olarak gördük. Toplumun çeşitli kesimlerinin taleplerinin ortak bir demokratik programı çerçevesinde birleştirmek, bütünleştirmek ve onun mücadelesini vermek, bizim haklarımızın elde edilmesi açısından da önemli stratejik bir durum diye düşündük.”
Turhan İçli | Fotoğraf, kişisel arşivinden alınmıştır.
747 ENGELLİ ÖRGÜTÜNE ÇAĞRI
Engellileri konferansa katmak ve taleplerini genel demokrasi talepleri ile birleştirmek için bir çağrıcı grubu oluşturduklarını anlatan İçli, “Engelli örgütlerine ve engelli aktivistlere çağrıda bulunduk: Gelin haklarımızı bu belgeye geçirelim. Demokrasi Konferansı yapılacak. Bu konferansta biz de engelli haklarını o programın parçası haline getirelim. Türkiye engelliler meclisi diye bir girişimimiz vardı geçtiğimiz yıllarda, o meclislerde toplanan 747 engelli örgütü var. Bu engelli örgütlerinin tamamına çağrımızı gönderdik” ifadelerini kullandı.
Konferansın Türkiye’deki demokrasi güçlerinin, giderek daralan demokrasi alanını genişletmeye ve baskıcı rejimin, baskılarını göğüslemeye yönelik ortak bir platform oluşturacağını belirten İçli,“Bir çeşit, demokrasi cephesi kurulmuş olacak. Engelliler de ayrımcılığa tabi tutulan, yok sayılan, sömürülen, dışlanan toplum kesimleri ile birlikte gerçek bir demokrasinin, etkin bir insan hakları yaşamının gerçekleşmesi için birlikte mücadele edecekler. Konferansa katılmayı da önemsiyoruz” diye konuştu.
MUHTAÇLIK MAAŞI VE ERİŞEBİLİRLİK HAKKI
Engelliler Haftası içerisinde yer aldığımızı anımsatan İçli, kamuoyuna yönelik yaptıkları iki önemli kampanya olduğunu belirtti. Bunlardan birincisinin 2022 sayılı Kanun’a göre engellilere muhtaçlık aylığı ilgili olduğunu söyleyen İçli şunları söyledi: “Bu ödeme kanuna göre hane içinde fert başına düşen geliri, asgari ücretin üçte birinin altında olması koşuluna bağlı olarak yapılıyor. Şimdi hane içerisinde fert başına düşen gelir deyince, diyelim 5 kişilik bir hane düşünün bir tanesi engelli. Ailede bir kişi çalışıyor. Sanki o kişiden gelen gelir, 3 bin liralık para 5 bölündüğü zaman 600 lira kalıyor. Sanki engellinin eline 600 geçiyormuş gibi sanal bir durum yaratılıyor. Gerçek bu değil. Engellinin eline bir şey geçmiyor. Biz diyoruz ki, bu engelliyi birey olarak hesaba katmayan bir yaklaşımdır. Engelliyi aile bireyleri içerisinde görünmez hale getiriyor. Tam tersine engellinin kendi gerçeklerine bakılmalı, kıstasları uygulamak için. Hane içinde fert başına düşen gelire göre değil, engellinin gerçek gelirine göre saplansın bu aylık” İkinci kampanyalarının şartnamelerde erişilebilirlik şartıyla ilgili olduğu bilgisini veren İçli, konuyla ilgili açıklama ve sosyal medya üzerinden kampanya yaptıklarını anlattı. İçli, başta Kamu İhale Kurumuna, Cumhurbaşkanına, Meclise çağrıda bulunarak, kamuda ihale şartnamelerinde erişebilirlik koşulu konulması gerektiğini talep ettiklerini söyledi. Birçok ülkede söz konusu mevzuatın olduğunu da hatırlatan İçli, Türkiye’de erişebilirliğin mevzuata girmesi gerektiğini belirtti.
