Eski YARSAV Başkanı Emianağaoğlu: HSK'de bakan ve bakan yardımcısı yer almamalı

Birkan BULUT
Ankara

Meclisin Anayasa ve Adalet Komisyonlarından oluşan Karma Komisyon, bu hafta Hakim ve Savcılar Kuruluna (HSK) Meclisten seçilecek üye adayları için toplanacak. Cumhur İttifakı Mecliste seçilecek 7 üyeden 2’sini Millet İttifakının belirlemesinde ısrar ederken henüz bir anlaşmanın sağlanamadığı belirtiliyor. Seçimlere ilişkin pazarlığı değerlendiren Eski YARSAV Başkanı Ömer Faruk Emianağaoğlu, Mecliste belirlenecek üyelere ilişkin tartışmaları “Üç üyeyi belirlemek adına, eleştirilen bir sisteme meşruluk yaratmamak en doğru olanıdır” yorumu yaptı. HSK’nin yapısını eleştiren Ağaoğlu,  “HSK’de bakan ve bakan yardımcısı yer almamalıdır. Anayasa’daki maddesi de tamamen değiştirilmeli, HSK’nin tüm kararlarına yargı yolu açılmalıdır” diye konuştu.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin getirildiği 2017 referandumuyla birlikte üye sayısı 13’e düşen HSK’nin 6 üyesini doğrudan cumhurbaşkanı belirliyor. Bu 6 kişiden ikisini adalet bakanı ve yardımcısı olmak üzere doğal üyeler oluşturuyor. Geri kalan 7 kişi ise Mecliste seçiliyor. HSK üyesi olmak için Meclise başvuruda bulunan 51 Yargıtay üyesi, 10 Danıştay üyesi, 14 yükseköğretim üyesi ve 43 avukat olmak üzere 118 aday adayının başvuru dosyalarını inceleyen 5 üyeli alt komisyon, adaylık kriterlerini taşıyan isimleri bugün Karma Komisyona bildirecek. Komisyonda yapılacak seçimle aday sayısı 21’e düşürülerek genel kurula iletilecek. Burada da önce üçte iki çoğunluk aranacak, olmazsa ikinci turda beşte üç oy aranacak. Yine olmazsa kuraya gidilecek.

İktidar, Meclisteki oy çoğunluğu sayesinde önceki HSK seçimlerinde tüm üyeleri kendi istediği kişiler arasından belirlemişti. AKP Grup Başkan Vekili Mustafa Elitaş, Mecliste HSK’nin 7 üyesini tek başına belirleyecek imkanları olmasında rağmen “uzlaşma” yoluna gittiklerini savunarak, Millet İttifakının 2 değil, 3 üye istediğini açıkladı. Ancak Cumhur İttifakı artık HSK üyelerinin tümünün belirlenmesi için gerekli olan üçte ikilik çoğunluğa sahip değil. Bu nedenle Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı arasında bir süredir HSK üye sayısı konusunda pazarlık yapılıyor. Gazetemize konuşan CHP kaynakları, Cumhur İttifakının Millet İttifakının 2 üye seçmesinde ısrarcı olduğunu ve anlaşma sağlanamadığını belirtiyor.

HSK’NİN YAPISI DEĞİŞMELİ

HSK seçimleri tartışmalarına ilişkin sorularımızı yanıtlayan Eski YARSAV Başkanı Ömer Faruk Eminağaoğlu, HSK’nin varlık nedeninin mahkemelerin bağımsızlığını ve yargıç güvencesini sağlamak olduğunu söyledi. HSK’nin öne çıkan görevlerinin; yargıç ve savcılar hakkında mesleğe kabul kararı vermesi, yerel mahkemelerde ve bölge mahkemelerinde görev yapan yargıç ve savcıların bu kurula tabi olması, Yargıtay üyelerinin tamamını, Danıştay üyelerinin dörtte üçünü seçmesi olarak kaydeden Eminağaoğlu, “Bu yetkiler gözetildiğinde HSK, erkler ayrılığı, mahkemelerin bağımsızlığı ve yargıçların güvence içinde görev yapabilmesi yönünden olmazsa olmaz bir kurumdur” dedi. 

2017 anayasa değişikliği ile yeniden yapılandırılan HSK’nin 13 üyesinden 6’sının partili Cumhurbaşkanı tarafından belirlendiğini belirten Eminağaoğlu, “Diğer 7 üyesi TBMM tarafından seçilmektedir. Seçim sistemini gözetince TBMM’deki seçimlerde gözetilen de, yargı bağımsızlığı değil, TBMM’deki sayısal çoğunluğun istek ve beklentileridir” dedi. Tek kişi yönetiminin, etkisini HSK’de de gösterdiğini, bağımsız olmayan bir HSK’nin işlemlerinin yargı sistemini temelinden etkilediğini ifade eden Eminağaoğlu, yargının iktidarı sınırlandıran, herkese güvence olan bir erk olmaktan çıktığını söyledi. Eminağaoğlu, yargı bağımsızlığından bir yargı reformundan söz edebilmek için her durumda Anayasa’daki HSK maddesinin mutlaka değişmesi gerektiğini dile getirdi.

SİSTEM MEŞRULAŞTIRILMAMALI

TBMM’nin belli sayıda kişiyi seçmesinin HSK’nin iktidarca yapılandırılmaması için bir seçim yöntemi olarak kabul edildiğini ifade eden Eminağaoğlu, aday adaylara kendilerini yeterli derecede tanıtma ortamı bile olmayan bu sistemin, Anayasa’daki madde gözetildiğinde AKP’nin her zamanki takiyelerinden bir tanesi olduğunu, bir şekilden öteye geçmediğini vurguladı. Bunun her yönüyle sorunlu olduğunu anlatan Eminağaoğlu, “TBMM’deki karma komisyon tamamen iktidarın istediği gibi adayların belirlenememesi gibi bir durum yaratmış olsa da, sonuçta bu HSK’de de her iki dairede ve HSK genel kurulunda iktidarın belirleyeceği üyeler çoğunlukta olacaktır. Kaldı ki, üç üyeyi belirlemek adına, eleştirilen bir sisteme meşruluk yaratmamak en doğru olanıdır. Bakıldığında bu sonuçta da HSK üye seçiminde öne çıkanın yargı bağımsızlığı olmadığı görülmektedir. Hiç bir koşulda yargı bağımsızlığına aykırı atılacak bir adımın içinde olunmamalıdır” dedi.

‘KENDİ HAKKINI ARAYAMAYAN YARGIÇ ADALET DAĞITABİLİR Mİ?​’

HSK ve dolayısıyla yargı sisteminin nasıl olması gerektiğini sorduğumuzda ise Eminağaoğlu şöyle yanıt verdi: “AKP’nin iktidara geldiğinden bu yana yargı reformu adı altında yaptığı düzenlemeler hâlâ daha devam etmektedir. Düzenleme yaptıkça da sorunlar daha da artmaktadır. Yargı sisteminin temeli erkler ayrılığına, yargı bağımsızlığına dayanmalıdır. Bunun için Anayasa’nın yargı bölümü tamamen değişmelidir. HSK’de bakan ve bakan yardımcısı yer almamalıdır. Anayasa’daki maddesi de tamamen değiştirilmeli, HSK’nin tüm kararlarına yargı yolu açılmalıdır. Kendi haklarını arayamayan yargıç ve savcıların adalet dağıtabilmesi düşünülebilir mi? HSK’nin oluşumunda partili cumhurbaşkanının, yürütme erkinin, TBMM’deki sayısal çoğunluğun etkisi olmamalıdır.”

385 hakim ve savcının atanmasına dair HSK kararnamesi Resmi Gazete'de yayımlandı

HSK kararnamesi ile yeni başsavcılar atandı