Çerkes gençleri: Soykırımın getirdiği acıları unutturmamaya kararlıyız

21 Mayıs 1864 Çerkes Soykırım ve Sürgünü Çerkes Gençleri imzasıyla yapılan açıklamada "Diasporadaki Çerkesler olarak artık soykırımla yüzleşmeye, sesini herkese duyurmaya, daha görünür olmaya, haklarına sahip çıkmaya, sürgünün ve soykırımın getirdiği acıları unutturmamaya hiç olmadığı kadar kararlıyız. Bizler atalarımızın yaşadığı soykırım ve sürgünü unutmadık, yaşadığımız sürgün coğrafyası başta olmak üzere tüm dünyaya bu sürgünü duyurup, gelecek nesillerimize tarihimizi taşımakta kararlıyız" denildi.

"ÖLÜM VE SÜRGÜN ARASINDA SEÇİME ZORLANDILAR"

Büyük Çerkes Sürgünü ve Soykırımı’nın 157. yılında Çerkes Gençleri yazılı açıklama yayımladı. "Bizler farklı formal ve informal oluşumlardan 21 Mayıs Çerkes Soykırım ve Sürgününü en güçlü şekilde duyurabilmek derdine düşen ve bu amaçla farklı kurumlarda, farklı oluşumlarda olmamıza rağmen birleşmiş ve derdi Çerkes olmak ve Çerkes kalmak olan gençleriz" denilen açıklamada Çerkeslerin 1600'lü yıllardan bu yana karşı karşı karşıya kaldığı baskı, soykırım ve sürgün süreci şöyle aktarıldı: 

"Jeopolitik konumu sebebiyle geçmişte çok sayıda saldırının hedefi olan Çerkesler, Çarlık Rusya’sının saldırgan genişleme politikalarına 1600'lü yıllardan itibaren maruz kalmaya başlamıştı. 100 seneden fazla süren Çarlık Rusya ve Kafkas halkları savaşları 1860’lara gelindiğinde savaş suçlarının işlenmeye başlamasıyla daha da ileri bir boyuta taşınmış, Çerkesler ölüm ya da sürgün arasında seçime zorlanmıştı. Çerkesler, Rus istilasına karşı herhangi bir yardım almaksızın 1763 ve 1864 yılları arasında yüzyıldan fazla direndi. 1860’larda savaş direnişin kırılmasıyla soykırım ve sürgüne dönüştü. Çarlık orduları sistemli olarak Çerkes köylerini yaktı. Çerkes kabileleri ve köyleri birbiri ardına yerlerinden koparıldı veya kitlesel olarak yok edildi. Rusya’nın hükümdarlığını kabul etmeyenler Osmanlı topraklarına sürgün edilmek için deniz kıyısına gönderildi. Çerkeslerin önemli bir kısmı dağlara ve ormanlara doğru çekildi fakat binlerce insan soğuk, hastalık ve açlıktan hayatını kaybetti. 

"1 MİLYONDAN FAZLA İNSAN KATLEDİLDİ"

1864’te Kbaada’daki son savaşı Çerkesler kaybetti. Rus ordusu Kbaada’da (Krasnaya Polyana/Kızıl Çayır) 21 Mayıs 1864’te bir askeri tören düzenledi. Ordu komutanı 'Batı Kafkasya’nın işgalinin tamamlandığını ve savaşın sona erdiğini' ilan etti ve bu tarihten itibaren Çarlık Rusya tarafından Çerkes halkına toplu katliam, etnik temizlik, tehcir ve soykırım uygulandı.1864 Çerkes Soykırımı sürecinde 1 milyondan fazla insan katledildi. Anayurtlarından koparılan Çerkeslerin Karadeniz üzerinden Osmanlı topraklarına gerçekleşen sürgünü sırasında nüfusun büyük bir kısmı yaşamını kaybetti. 1862-1864 kışından itibaren Çerkeslerin sürgününde ciddi artış meydana geldi; muhacirlerin sayısı kısa zamanda 400.000 kişiye ulaştı. Takip eden aylarda bu sayı fazlasıyla arttı; vaktiyle Kafkasya’da kalabalık köy ve kasabaların bulunduğu vadiler bir insana bile rastlanamayacak derecede ıssızlaştı.

SÜRGÜN, HASTALIK, AÇLIK

1862-1870 arasında sürgüne yollanan Çerkeslerin sayısı 1.200.000-1.500.000 arasındaydı. Sürgüne yollanan nüfusun yolculuk, kamp yaşamı ve yeni yerleşim yeri sırasında en az 500.000 kişinin öldüğü ifade edilmekteydi. Gemiler ile Osmanlı topraklarına gitmek zorunda bırakılan Çerkesler taşıma kapasitesinin çok üzerinde olan gemilere biniyorlardı. Gemiler de daha fazla para alabilmek için çok yolcu alıyor, bu yüzden fazla yol almadan batan gemilere sık sık rastlanıyordu. Gemilerde hastalık belirtisi gösteren olursa derhal denize atılıyordu.

Aralık 1864’te sadece Trabzon’a sürülen Çerkes muhacir sayısı 100 bini geçmiş; çoğunun üzerinde giyeceği bir parça elbisesi bile olmayan, salgın hastalıklara yakalanmış bu kadar insanı Trabzon gibi nüfusu o dönem 10 bini geçmeyen bir şehirde barındırmak da mümkün olmamıştı.

Trabzon ve Samsun’a yaklaşık olarak 350 bin Çerkes getirilmiş, fakat sadece Trabzon’da hastalık, açlık ve sefalet yüzünden 35 bininin öldüğü kayıtlara geçmişti. 1864’ün ekim sonuna kadar sürülenlerden 40 bini Trabzon ve 60 bini de Samsun’da olmak üzere 100 binden fazla Çerkes ölmüş, şehirlerin çevresi Çerkes mezarlıkları ile dolmuştu.

Osmanlı Hükümeti Sinop’tan başlayarak, Samsun, Amasya, Tokat, Balıkesir, Çanakkale, Eskişehir, Bilecik, Bursa, İzmit, Yalova, Çorum, Yozgat, Maraş, Adana, Antakya, Hama, Humus, Şam, Golan Tepeleri, Amman ve Akabe’ye kadar olan, Karadeniz’den Kızıldeniz’e uzanan 1900 km’lik hat üzerinde Çerkesler iskan edilmişti.

Muhacirlerin dağınık şekilde iskân edilmelerini benimsemiş olmakla birlikte, Çerkeslerin toplu halde iskan edilmelerinin siyasi ve askeri yönden uygun bulunduğu Sivas-Kayseri arasında yer alan Uzunyayla’da, Düzce-Adapazarı ve Güney Marmara’da toplu iskânlara da izin vermişti."

"KARARLIYIZ"

Bugüne değin birçok ülkeden yazar, asker, araştırmacı ve tarihçi tarafından, bu sürgün ve soykırımın ne denli büyük boyutlarda olduğuna dair birçok açıklama yapıldığı, Türkiye başta olmak üzere, Ürdün, Suriye, İsrail, Mısır, Almanya ve ABD gibi yirmiden fazla ülkede diasporik bir halk olarak yaşayan Çerkeslerin özellikle de sosyal medya üzerinden yeni ve etkin bir kimliklenme süreci yaşadığı vurgulanan açıklama "Diasporadaki Çerkesler olarak artık soykırımla yüzleşmeye, sesini herkese duyurmaya, daha görünür olmaya, haklarına sahip çıkmaya, sürgünün ve soykırımın getirdiği acıları unutturmamaya hiç olmadığı kadar kararlıyız. Bizler atalarımızın yaşadığı soykırım ve sürgünü unutmadık, yaşadığımız sürgün coğrafyası başta olmak üzere tüm dünyaya bu sürgünü duyurup, gelecek nesillerimize tarihimizi taşımakta kararlıyız." ifadeleriyle sonlandı. (HABER MERKEZİ)

21 Mayıs 1864: Yüzleşmek özgürleştirir

Çerkes Soykırımı belgeseli: 1864 Değişen Dünyada Çerkesler

Emek Partisi: Çerkeslerin hakları tanınsın, anavatana dönüş yolu açılsın

Kafkas Derneği Başkanı Kızılkaya: Çerkes Soykırımı tanınsın, haklarımız iade edilsin