Jiyan Semt Pazarı’na 400 erkek pazarcı alımı tepkiler üzerine iptal edildi

Mahsum KARA
Diyarbakır

Türkiye’de bir ilk olan ve Diyarbakır’da sadece 258 kadın esnafın çalıştığı Jiyan semt pazarına AKP’li Bağlar Belediye Başkanı Hüseyin Beyoğlu, 400 erkek esnafın alınmasına ilişkin verdiği karara tepki gösteren erkek ve kadın pazarcıların talepleri üzerine Bağlar Belediyesi pazarı birleştirilmesi kararından vazgeçti.

MÜCADELE KAZADI

Pazar esnafından Rukiye Bakış, "Kadın ve erkek pazarcılar birlikte çalışmak istemiyordu. Bizde kadın ve erkek pazarcılar olarak birlikte belediyeye dilekçe verdik. Aylardır erkekleri burada istemediğimiz söyledik. Yaşanan erkek ve kadın pazarcıların verdiği tepkiler üzerine bugün verilen kararla birleştirme iptal oldu. Pazarcı erkek ve kadınlar Pazarcılar Deneği ve Belediye’nin planını bozduk, mücadele kazandı. Tek isteğim bu pazar kadınlarındır kadınların kalsın. Biz kadınlar yaptığımız işlerle gündeme gelmek istiyoruz. Verilen karardan dolayı pazarda tezgahı olan bütün kadınlar çok mutlu” dedi.

KADINLAR TEPKİLERİNİ EVRENSEL'E ANLATTI

Evrensel’e konuşan kadın esnaflar pazarın ihtiyaç sahibi kadınlar için kurulduğunu hatırlatarak “Bırakın da kadınlar evine ekmek götürsün” demişti. BDP’li Belediye Başkanı Yüksel Baran döneminde ihtiyaç sahibi kadınlar için kurulan Jiyan Kadın Pazarı, belediyeye atanan kayyum sonrası erkeklere de açıldı. Pazarın kurulma amacının saptırıldığını söyleyen kadın pazarcılar ise öfkeli. Kadınlar, kayyum belediyesinin bu kararını “kadınları yok saymak” olarak değerlendirdi.

PAZAR MAĞDUR KADINLAR İÇİN KURULDU

42 yaşındaki Rukiye Bakış, 3 yıldır Jiyan semt pazarında tezgahtarlık yapıyor. Bakış, pazarın 2013 yılında Bağlar ilçesinin Eski BDP’li Belediye Başkanı Yüksel Baran döneminde ihtiyaç sahibi, bir geliri olmayan, ayakları üzerinde durmaya çalışan, yetimleri olan ve bir erkeğe el avuç açmak istemeyen kadınları için oluşturulan bir proje olarak kurulduğunu söyledi.

Belediyelere kayyumlar atandıktan sonra her seferinde erkek pazarcıların kadınların çalıştığı pazarda tezgah açmaya çalıştığına dikkat çeken Bakış, “Pazarlarda çalışan emekçi kadınlar her sene bu sorunlarla karşılaşıyor. Her sene kadınlar buraya tezgah açmaya çalışan erkeklere karşı büyük bir direniş gösteriyor. Belediye, bu sene Dernek Başkanı’mız Hazal Tunç aracılığıyla ‘Orada bulunan kadınlar ya terazilerini alıp eve gidecekler ya da siz burada çalışacak olan 400 erkeği aranıza kabul etmek zorundasınız’ diyerek bizi tehdit etti. Burada kadınlar 5 kasa domates satamazken 600 kişi burada nasıl çalışacak akıl mantık alıyor mu? Tezgah yerleri için kura çekilecek denildi hiçbir şekilde kura çekilmedi. Kendi kafalarına göre sıra belirlenip erkelere yer verildi. Pazarda çalışmak isteyen mağdur kadınların başvurusu kabul edilemezken, birçok erkek pazarcıya birden fazla yer verilmiş durumda” dedi.

Sadece kadınlar için kurulmuş olan bu pazara 400 erkeğin alınmasının kabul edilecek bir durum olmadığını söyleyen Bakış, “Bu kararın tek amacı kadınları yok saymaktır. Kadınların kendi ayakları üzerinde durmalarını istemiyorlar, eve ekmek götürmesini istemiyorlar. Kadın dernekleri ve sivil toplum kuruluşları kadınların yaşadığı bu zulme seslerini yükseltsinler” diye konuştu.

"BURASI KADINLARA AİT, KİMSE EL KOYAMAZ"

Pazar esnafından 48 yaşındaki Gülten Esenkuş pazarın kurulma amacından koparılmaması gerektiğini dikkat çekerek, erkek pazarcıların bu pazara girmemesi gerektiğini söyledi. Esenkuş, “Bu pazar sadece kadınlara ait olan bir yerdi, sadece kadınlar çalışıyordu. Hiçbir sorun yaşamıyorduk, herkes çok rahat bir şekilde işini yapabiliyordu. Ama bugün belediye erkekleri getirip bizimle beraber çalışmalarını istiyor. Buranın kurulma amacı belli, biz buradan vazgeçmiyoruz, erkekleri de burada istemiyoruz. Bu yer kadınlara ait, kimse el koyamaz. Benim kocam bile gelse onun çalışmasına izin vermem” dedi.

"BELEDİYE BİZİ DOLANDIRDI, SUÇ DUYURUSUNDA BULUNDUK"

Jiyan semt pazarının erkeklerle birlikte bir karma pazar olacağı kararının verildikten sonra belediye tarafından bütün kadınlardan yer parası alındığını dile getiren Esenkuş, “Üç ay önce belediye pazarcılar derneğini gönderip kadınlara ‘Yer parası için belediyeye 1500 TL vereceksiniz. İleriki zamanda tezgah kurduğunuz yerler değer kazanacak, orası sizin adınıza olacak isterseniz satarsınız isterseniz kiraya verirsiniz’ dediler daha sonrasında öğrendik ki, verdiğimiz para belediyeye bağış yapılmış diye fatura kesilmiş. Biz onlara ne için para verdik, onlar ne yaptılar. Ben daha bir dürüm yiyemiyorum, bizim bu kadar parayı bağışlayacak ne gücümüz ne de durumumuz var. Emniyete, ‘Bizi dolandırdılar, bizden bu parayı yerlerimiz için istediler şimdi gelip belediyeye bağış için verdiniz diyorlar’ diye suç duyurusunda bulunduk. Neden bizi mağdur ediyorlar, neden önümüzü kapatmak istiyorlar” diyerek tepki gösterdi.

Pazarda sebze ve meyve tezgahı kuran 41 yaşındaki Rafika Kızılkan da “Erkelerle birlikte çalışamayız. Bu pazar kadınların pazarıdır. Buradaki tek amaç Jiyan semt pazarını ortadan kaldırmak, kadınları eve göndermek istiyorlar. Biz burada çalışan kadınlar olarak bu kararı kabul etmiyoruz. Birçoğumuz basına konuştuğumuz ve sesimizi yükselttiğimiz için her seferinde zabıtalar tarafından ‘Fazla konuşursanız evinize gidersiniz. Tezgah numaranızı sileceğiz’ denilerek tehdit ediliyoruz” şeklinde konuştu.

"PARA KAZANMAYA İHTİYACIM VAR, ERKEK PAZARCILAR GELİRSE BUNA İZİN VERMEZ"

Yaklaşık 4 senedir Jiyan semt pazarında tezgah açan 50 yaşındaki Sultan Alp ise pazara erkeklerin yerleştirilmesinin kadın iradesini yok saymak olduğuna dikkat çekti.

Alp,“ Eskiden çok zorluk çekiyorduk, bu pazarda müşteri yoktu, kadınız diye bizden alışveriş yapamayan insanlar vardı. Şimdi tam rahatladık, herkes alıştı bize diyecekken bu sorun ortaya çıktı. Erkeklerin zaten kurdukları bir pazar yeri var. Çalışmak isteyen kadınlardan ne istiyorlar? Güçleri sadece bize yetiyor. Biz onların hiçbirini istemiyoruz. Bu pazarın kurulma amacı belli mağdur kadınlara iş alanı, kendi ayakları üstünde durmalarını sağlamak. Bu amacı yok sayamazlar, Jiyan semt pazarı kadınlarındır kadınların kalacak. Allah rıza için burası da bize kalsın. Kadınlar da istedikleri gibi eve ekmek götürsün, istedikleri gibi çalışsın. Bir yandan hastalık var, ekonomik sorunlar var, para kazandığım tek yer burası. Erkek pazarcılar gelirse buraya bizim ne çalışmamıza ne de para kazanmamıza izin verirler” şeklinde konuştu.

Diyarbakır'da kadın semt pazarına erkek baskısı

Kadın pazarcılar: Ekmeğimize göz dikiyorlar ama yılmayacağız

Diyarbakır’da orman yangını çıktı

Hasandin'de maden arama çalışmalarına tepki: Maden ocağına izin vermeyeceğiz

Emek Partisi'nden operasyonlara tepki: Gerilim siyaseti sökmeyecek

Diyarbakır Barosu’nun hasarlı binaların yıkımına ilişkin talebi kabul edildi