İsrail’de Netanyahu karşıtı birlikte uzlaşma | 8 parti koalisyon hükümeti kuruyor
İsrail'de muhalefet partilerinin koalisyon hükümetini kurma konusunda anlaşmaya varmasıyla Binyamin Netanyahu'nun 12 yıl süren başbakanlığı sonlanabilir.
Binyamin Netanyahu | Fotoğraf: DHA/Arşiv
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun rakipleri Yesh Atid (Gelecek Var) ile Yamina Partisinin liderliğindeki muhalefet partileri koalisyon hükümetini kurma konusunda anlaşmaya vardı.
Gelecek Var Lideri Yair Lapid, Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin’e hükümeti kuracak sayıya ulaştığını bildirdi. Cumhurbaşkanı Rivlin ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Lapid ve koalisyonda yer alacak partilerin liderlerini tebrik etti.
Aşırı sağcı Yamina Partisi Lideri Naftali Bennett ile Yair Lapid liderliğinde kurulacak koalisyon hükümetinde 8 parti yer alacak. Koalisyon hükümetinin kurulabilmesi için en geç 14 Haziran’a kadar güvenoyu alıp yemin etmesi gerekiyor.
İSLAMCI PARTİ DE KOALİSYONA KATILDI
Bu arada İsrail’de ilk kez bir Arap partisi, hükümete katılacak. İsrail vatandaşı Filistinliler tarafından kurulan Filistin 1948 İslami Hareketinin güney kanadının siyasi uzantısı olan ve İsrail Meclisinde 4 milletvekili bulunan Birleşik Arap Listesi (Ra’am) Lideri Mansur Abbas, koalisyon hükümetine katılmak için imza attı. Hükümetin güvenoyu alması durumunda, Ra’am da hükümette yer almış olacak. Ra’am Partisi Müslüman Kardeşler (İhvan) çizgisinde bir parti olarak tanınıyor.
Mansur, anlaşmanın özellikle Negev bölgesindeki Arapların yararına birçok madde içerdiğini ve büyük bütçe tahsisleri olduğunu söyledi. Mansur, “Zor bir karardı. Pek çok tartışma var ama biz hükümetin kurulması için iyi bir fırsat olduğuna inanıyoruz” dedi.
Partiden yapılan yazılı açıklamada ise koalisyon anlaşmasında İsrail Meclisinin 2017’de çıkardığı ve Filistinlilere ait evlerin yıkım sürecini hızlandırmayı amaçlayan yasada 120 gün içinde değişiklik yapılmasının öngörüldüğü ifade edildi.
Anlaşmaya göre Ra’am’ın Meclis İçişleri Komitesi ile Arap İşleri Komitesi başkanlıkları ve Meclis Başkan Yardımcılığı pozisyonunu üstlenmesi bekleniyor. Aynı şekilde hükümetin kurulmasından sonraki 45 gün içinde Negev’deki 3 Arap köyünün, 9 ay içinde de diğer köylerin tanınması öngörülüyor.
GÜVENOYU ALABİLECEK Mİ?
Koalisyon hükümeti kurulursa, anlaşma gereği ilk 2 yıl başbakanlık görevini Yamina Lideri Bennett yürütecek, daha sonraki 2 yıl için ise görevi Gelecek Var Lideri Lapid’e devredecek. Koalisyon hükümeti belirtilen sürede Mecliste güvenoyu alırsa, İsrail’de mart 2009’dan bu yana başbakanlık koltuğuna oturan Netanyahu dönemi bitecek.
İsrail’de koalisyon hükümetini kurmak için 61 milletvekiline ihtiyaç duyulurken, söz konusu koalisyonda yer almayı kabul eden partilerin toplam milletvekili sayısı 62. Ancak Yamina Partisinin Milletvekili Nir Orbach, Lapid ile yapılacak koalisyona güvenoyu vermeyeceğini açıklamıştı.
Orbach’ın yanı sıra koalisyonu kurmakta anlaşan partilerden bir başka milletvekilinin daha güvenoyuna destek vermemesi halinde söz konusu hükümet yeterli sayıya ulaşamıyor.
Netanyahu karşıtlarının önündeki en büyük engel ise Meclis Başkanı Levin olarak gösteriliyor. Yerel basında çıkan haberlerde, Levin’in özellikle aşırı sağcı görüşleriyle öne çıkan Yamina milletvekillerinin üzerindeki baskıyı artırmak için güven oylamasının 14 Haziran’a kadar Meclis Genel Kuruluna getirilmesini engellemeyi amaçladığı belirtiliyor.
"SİZ BUNA DEĞİŞİM HÜKÜMETİ Mİ DİYORSUNUZ?"
İsrail’de Netanyahu’yu 12 yıllık koltuğundan ederek yolsuzluk yargılamasıyla baş başa bırakacak olası yeni hükümete yönelik uyarılar yapan makaleler de yayımlandı. Haaretz gazetesinden Gideon Levy, “Siz buna değişim hükümeti mi diyorsunuz?” başlıklı yazısında yeni hükümetin de sağcı bir hükümet olacağını hatırlattı. Yazıda öne çıkan bölümler şöyle:
“Netanyahu hükümetinin yerini başka bir sağcı hükümet alacak. İsrail, bir öncekine çok benzeyen yeni bir güne uyanacak.”
“(Ulaştırma Bakanı) Miri Regev’in hayatımızdan kaybolduğunu görmek harika bir an. Yeni hükümet, bazıları işlerini daha düzgün yapmaya çalışacak daha verimli ve etkileyici bir bakanlar ekibine sahip olacak. Bu hoş. Ama her şeyin üzerinde kara ve baskıcı bir bulut dolaşıyor: Sağ, sağın yerini alıyor. Netanyahu’nun olmadığı bir sağ, Netanyahu’nun yerini alacak ve ikisi de zalim. Hiçbir ciddi solcu buna sevinemez.”
“Sol da Bibi-istlerin (Netanyahu destekçileri) “aşırı sol hükümet” tehdit kampanyasına inanmaya başlamadan önce büyük bir üzüntüyle gerçeğe dönülmeli: Sağ bu hükümet üzerinde de sınırsız bir iktidara sahip olacaktır. (Yeni hükümet) ne birliği ne de değişimi temsil ediyor, sağcıdır. Hükümeti kurma süreci, gelecek olanı müjdeliyor: Koalisyon müzakereleri sırasında hiç kimse (sosyal demokrat) Meretz’e ve İşçi Partisine kur yapmadı; büyük oğlanların ceplerindeydiler. Onlara ulaşım ve sağlık portföylerini attılar ve pek de solcu denilemeyecek Birleşik Arap Listesine birkaç rüşvet teklif ettiler.”
İLLÜZYON HÜKÜMETİ
“(Müstakbel) Dışişleri Bakanı Yair Lapid, devlet adamlarıyla fotoğraf çekimleri için dünyayı dolaşacak ve İsrail’i sözde farklı olarak görmek isteyenleri cezbedecek. İsrail’in güzel yüzü rolünde, Lapid’in selefi olan Şimon Peres’in yaydığına benzer başka bir illüzyon. Bu sadece arkasındaki hükümet yüzünden değil, aynı zamanda kendi pozisyonu nedeniyle de böyle olacak: Lapid sağcıdır. Bu sağcı hükümetin neredeyse tüm hamlelerine razı olacak, neden şikayet etsin? Temel meselelerde, kardeş Bennett, kardeş Lapid’in politikasını uygulayacak ve bunun tersi de geçerli. Ne kardeşlik ama!”
“Ve tüm bunlara, Batı Şeria’da üç genç Yahudi’nin kaçırılması ve öldürülmesi nedeniyle desteklediği ve kışkırttığı Gazze’deki korkunç savaşı çoktan başarı hanesine yazan ve tekrarından mutluluk duyacak olan Başbakan Naftali Bennett başkanlık edecek. İran, ulus-devlet hukuku, hukukun üstünlüğü, savunma bütçesi ve yerleşimler tıpkı önceki hükümetin aldığı gibi ele alınacak. Evyatar yerleşiminde, artık şampanyayı patlatabilirler. Bu aşırı sol hükümet onları da destekleyecektir. Bu bir kötü haber hükümetidir.”
“Sefil siyonist solun kalıntıları, ziyaretçi bölümünden neler olup bittiğini özlemle gözlemleyecek. Kimse onları, haklı olarak, ciddiye almayacak. Seçenekleri yok. Nitzan Horowitz (Meretz Partisi) protesto edecek, Merav Michaeli (İşçi Partisi Lideri) tehdit edecek ve kabine sekreteri bunu tutanaklara kaydedecek. Bu hükümette kendi liglerinin dışındalar.
“Bütün bunların doğru olmamasını dilerdim. Keşke her zaman en kötüsünü düşünen birinin huysuz homurdanmaları olsaydı. Maalesef öyle bir ihtimal yok.”
NETANYAHU’DAN YENİ HAMLE
Koltuğu sallanan İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun, kendisine karşı koalisyonu engellemek amacıyla müttefiklerini acil toplantıya çağırdığı bildirildi. Yapılacak toplantıya Ultra-Ortodoks Yahudileri temsil eden Şas ile Birleşik Tevrat Partisinin önemli isimlerinin yanı sıra Meclis Başkanı Yariv Levin’in de katılmasının beklendiği belirtildi. Toplantının amacının Lapid-Bennett liderliğinde bir koalisyon hükümetinin kurulmasını önlemek için ne tür adımlar atılabileceğine ilişkin fikir alışverişinde bulunmak olduğu ifade edildi. (DIŞ HABELER)