07 Haziran 2021 00:24

Denizli’de çiftçiler endişeli: Kuraklık için acil eylem planı oluşturulmalı

Kuraklık haritasına göre şiddetli kuraklık yaşanan illerden Denizli’de üretici köylüler, kredi ödemelerinin ertelenmesini ve kapalı sulama sistemine geçilmesini istiyor.

Fotoğraf: Evrensel

EKONOMİ Ege Sayfaları

Paylaş

Hilmi MIYNAT
Denizli

Meteoroloji Genel Müdürlüğünün açıkladığı kuraklık haritasına göre Denizli şiddetli kuraklık yaşanan illerden biri. Normalin yüzdesi metodu ile hazırlanan haritada acil durum uyarısı yer alan Denizli, standart yağış indeksi metoduna göre ise çok şiddetli kuraklık yaşanan iller arasında. Çiftçiler ise yaşanan kuraklık nedeniyle endişeli. Tarım sigortası yaptıran da var, yaptırmayan da. Öte yandan TARSİM 2019 faaliyet raporunda yer alan bilgilere göre toplam sigorta bedeli 55 milyar 166 milyon. 2019 yılında 2 milyar 447 milyon prim üretimi gerçekleşirken, 1 milyar 226 milyon hasar ödemesi gerçekleştirildi. Kuraklığın bu yıla özgü olmadığını vurgulayan ekoloji örgütleri, sorunun giderek artacağını ve doğanın korunmasına yönelik acil önlemler alınması gerektiğini belirtti.

Ceviz Üreticisi Mehmet Şahal sigorta sistemine ilişkin, ‘Çiftçiden para kazanma yöntemi’ yorumunu yaptı. Büyük Menderes İnisiyatifi (BMİ) Sözcüsü Mustafa Çallıca da kuraklığın her yıl aynı aylarda tartışma konusu olduğunu kalıcı çözüm için acil eylem planı oluşturulup hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti. Denizli Merkez Ziraat Odası Başkanı Hamdi Gemici ise kredi ödemelerinin ertelenmesi ve kapalı sulama sistemine geçilmesi talebini dile getirdi.

‘DAMLAMAYA GEÇENDEN SU VE ENERJİ BEDELİ ALINMASIN’

Büyük Menderes İnisiyatifi Sözcüsü Mustafa Çallıca “Kuraklık her yıl aynı aylarda tartışılıyor. Sadece tarım değil hayvancılık da tehlikede. Sadece çiftçinin maddi hasarı değil, küresel bir sorundur gündem olan. Bugün zarar gören ürün acil değerlendirilmeli, hayvancılıkta kullanılabilir. Öte yandan kuraklığa karşı acil eylem planı çıkarılmalı. Kalıcı çözüm için yarından tezi yok yetkililer harekete geçmeli” diye konuştu.

Mustafa Çallıca Büyük Menderes İnisiyatifi eyleminde konuşuyor | Fotoğraf: Evrensel

“2000 yılından bu yana su varlığımızın yüzde 32’sini kaybettik” uyarısında bulunan Çallıca, “2015’ten bu yana su stresli ülkeler arasınayız. Adım atmadılar. Acil, orta ve ileri dönem eylem planları oluşturulmalı. 2030 ve 2050 yılına dair planlar yapılmalı. Ürün deseni oluşturulmalı. 2021’de damlama sistemine geçen üreticilerden su ve enerji bedeli alınmasın teşvik olarak. Su açık kanal ile değil kapalı sistemle taşınmalı. Tavas Altınova mahallesi kapalı sistemle sulamaya geçti. İsteyince yapılabiliyor” ifadelerini kullandı.

‘KURAKLIK DURUMUNDA ALTERNATİF SULAMA YOK’

Pamukkale ilçesi Uzunpınar’da 15 dönüm kekik tarlası olan Halil Eser, “2 buçuk ton kekik aldığımız tarladan bu yıl 500 kilo çıkarsa iyi. 10 ton çıkacak yerden 2 ton anca çıkar. Benim sigortam da yok” dedi. Kuraklık durumunda alternatif sulama şansı da olmadığını belirten Eser, “Kaynak yok. İçme suyu bile sıkıntılı” sözleriyle endişelerini dile getirdi. Elma üreticisi babasına yardım eden üniversite mezunu genç de sigorta sistemlerinin karışık olmasından şikayet etti. “Bizim ağaçlar da sigortalı ama neye karşı, kaç para ödeniyor bilmiyorum. Babama sorsam o da net anlatamaz çok karışık” diye konuştu.

‘SİGORTA, ÇİFTÇİDEN PARA KAZANMA YÖNTEMİ’

Ceviz Üreticisi Mehmet Şahal da tarım sigortalarına ilişkin don, sel, yangın gibi çeşitli risklere karşı ayrı poliçeler olduğunu ifade ederek, “Birini çıkarırsan daha ucuz. Paketler var. Ürün zarar gördüğünde de belli yüzdelere göre ödeme yapıyorlar. Eğer kaybın belli yüzdenin altındaysa zaten ödeme yapılmıyor. 38 bin liralık sigortanın 3 bin 400 lira ödemesi vardır, bunun da yarısını devlet karşılar. Hasar durumunda da sigorta kâr ettirmiyor ancak kurtarıyor denebilir. Bu çiftçiden para kazanma yöntemi” sözleriyle sigorta sistemini eleştirdi. Eskiden ayçiçeği ve mısır yetiştiren Şahal, zarar ettiği için artık ekmediğini ceviz ağaçları diktiğini söyledi.

‘KAPALI SULAMA SİSTEMİ SÖZÜ TUTULMADI’

Kuraklığa dair de doğayı korumanın önemine dikkat çeken Şahal, “Doğayı korumak lazım. Ağaçlar kesilmeyecek, ne olursa olsun. Çölde yağmur yağar mı? Doğayı kirletmeyeceğiz” dedi. Tarımda kapalı sulama sistemine geçme sözlerinin de tutulmadığını hatırlatan Şahal, “Nihat Zeybekçi Denizli Büyükşehir Belediye Başkanlığına adayken (2004) köyümüze geldi. ‘Su kaybını önleyeceğiz’ dedi. Kapalı sulama sistemine geçileceği sözünü verdi. Seçildi ama aradan 7 yıl geçti halen açık sulama yapılıyor. Teleferik yaptılar, ‘Keltepe’ (Seyir Tepesi) yaptılar ama çiftçiye verilen söz tutulmadı. Çiftçi tarlasını düşünüyor onlar alacağı oyu düşünüyor” sözleriyle tepkilerini dile getirdi.

‘BAĞIRA BAĞIRA GELDİ KURAKLIK’

Çine Yaşam Platformu Sözcüsü Ahmet Uslu ise yer altı sularının madenler eliyle zarar gördüğüne dikkat çekerek, doğa katliamlarına tepki gösterdi. Uslu, “Bilim insanları yıllardır uyarıyor. Bağıra bağıra geldi kuraklık. Sadece yağmurlarla alakası yok. Yer altı suları doğanın damarlarıdır. Biz o damarları kestik. Kangren oldu doğa. Madenciler dağ, mera demeden bilinçsizce patlattılar. Çine’de yaylalarda su kalmadı. Sadece yağmur yağmaması ile açıklanamaz kuraklık” diye konuştu. Menderes kirliliğine değinen Uslu, “Atık sular Menderes’i kirletiyor. Önceden balık tuttuğumuz yerlerde şimdi kurbağa bile yok” dedi.

‘BİR AN ÖNCE KAPALI SULAMA SİSTEMİNE GEÇİLMELİ’

Denizli Merkez Ziraat Odası Başkanı Hamdi Gemici de çiftçilerin kredi borçlarının ertelenmesi talebini dile getirdi. Gemici, “Köy bazlı kuraklık sigortası yaptıran pek yok. Tanıtımını reklamını yeterince yapamadılar. Kasım 2020’ye göre yağışlar yüzde 50 azaldı. Mazot, gübre benzeri giderlerle birlikte dekar başına yaklaşık 200 lira bir maliyet var. Telafi edici destekler sunulmalı” dedi. Gemici son olarak “Bir an önce kapalı basınçlı su taşıma sistemine geçilmeli. Krediler ertelenmeli. Belki kurak toprakların nadasa bırakılması gündeme alınabilir. Kuraklığa dayanıklı ürün desenleri oluşturulabilir” ifadelerini kullandı.