15-16 Haziran direnişinin yıl dönümünde emekçiler yine alanda olacak

Türkiye işçi sınıfı tarihinin en büyük işçi direnişlerinden biri olan 15-16 Haziran Direnişi 51. yıl dönümünü geride bıraktı. Pandeminin ve ekonomik krizin bedelini işsizlik, yoksulluk, düşük ücret ve hak gasplarıyla ödeyen emekçiler direnişin yıl dönümünde alanda olacak.

15-16 Haziran’ın 51. yıl dönümünde DİSK, “Sağlıklı, güvenceli ve insanca bir yaşam için, sendikal-demokratik haklarımız için birlik olalım, güçlü olalım, mücadeleyi büyütelim” çağrısı ile işyerlerinde ve alanlarda olacağını duyurdu.

DİSK yarın Kocaeli Sabri Yalım Parkı’nda DİSK Yönetim Kurulu üyelerinin de katılacağı bir basın açıklaması yapacak. Ayrıca DİSK’in örgütlü olduğu işyerlerinde ortak bildiriler okunacak. DİSK Bölge Temsilcilikleri de etkinlikler düzenleyecek. 16 Haziran’da ise Gebze’de bir eylem yapılacak. Sonrasında Kadıköy Yoğurtçu Parkı’nda bir eylem yapılacak. Ardından Grup Bandista’nın dinletisi gerçekleşecek.

"EMEKÇİLER BAŞKA BİR DÜNYA İSTİYOR’

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı Yunus Yener 15-16 Haziran Direnişinin 51. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, “Sömürünün yoğunlaşması, hakların yok edilmesi ve laikliğin tasfiye edilmesiyle emekçilere reva görülen çalışma ve yaşam koşulları bugün adeta 19. yüzyıl koşullarına gerilemiştir. Serbestleştirme-özelleştirmeler, sendikasızlaştırma, esnek-güvencesiz çalışma, kayıt dışı istihdam, kıdem tazminatı-emeklilik haklarına uzanan uygulamalar ve kovid-19 salgını koşullarında daha da yoğunlaşan sömürü, emekçilerin çalışma ve yaşam haklarını yok edici düzeydedir. Ancak emekçilerde bir direniş geleneği oluşturmuştur. İrili ufaklı bütün direnişler gösteriyor ki, emekçilerin mücadelelerinin önünü kesmek mümkün değildir. Ta ki emeğin, bilimin, toplumsal kalkınma ve hakça paylaşımın hakim olacağı yeni bir Türkiye ve dünya kuruluna dek. Ülkemizin bağımsızlık, demokrasi, laiklik, sosyal mücadele gelenekleri sürecek ve mutlaka galip gelecektir” dedi. 

NE OLMUŞTU?

1970 yılında CHP ve AP’li milletvekilleri 274 sayısı Sendikalar Kanunu ile 275 sayılı Grev ve Lokavt Kanununda değişiklik yapılması için ayrı ayrı taslak hazırladı. “Güçlü sendikacılık yaratılması” iddiasıyla gündeme gelen değişikliğin asıl amacı sendikal örgütlenmenin ve grev hakkının kısıtlanmasıydı. Bu maddelerin hepsi DİSK’te somutlanan işçilerin mücadeleci anlayışını ve inisiyatifini kırmak ve sendikal harekette Türk-İş diktası getirmek içindi. Çalışma Bakanı Seyfi Öztürk’ün “Çok yakında DİSK’in çanına ot tıkayacağız” açıklaması bunun net ifadesi oldu. Patronlar da bu yasa değişikliğinin arkasındaydı.

DİSK üyesi işçiler ise bu tasarıyı sert bir şekilde tartışırken, verilecek mücadeleler için işyerlerinde Anayasal Direniş Komiteleri adı verilen komiteler kurdu. Tasarının Mecliste kabul edilmesinden 4 gün sonra 15 Haziran 1970’te protesto eylemleri başladı. İlk gün 70 bin işçi ilk önce 16 Haziran 15 Haziran’a göre daha görkemliydi. Kimi verilere göre işçi sayısı 150 bini geçmişti ve Türk-İş yasanın arkasında olduğunu açıklasa da Türk-İş üyesi işçilerin sayısı DİSK üyelerini geçmişti. İstanbul’da işçiler üç koldan yürüyüşe geçti. Yeri geldiğinde polisle çatışan işçiler polisin silah kullanmasına karşın vazgeçmedi. Açılan ateş nedeniyle ölen işçiler oldu. 16 Haziran’da Gebze, İzmit, İzmir ve Ankara’da da kitlesel eylemler yapıldı.

16 Haziran akşamüstünde İstanbul ve Kocaeli’de sıkıyönetim ilan edildi. 21 DİSK yöneticisi gözaltına alınırken, 5 binin üzerinde işçi önderi işten atıldı. Yasa değişikliğine direnen pek çok fabrikanın işçisi üretimi durdurma eylemine devam etti. Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen yasa ancak 1980 darbesiyle yapılabildi. (İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)