Besici satsa da zararda satmasa da

Fırat TOPAL
Diyarbakır

Türkiye’de kuraklık nedeniyle çiftçilerin zor günler geçirdiği bu dönemde hayvancılık yapanları da sıkıntılı günler bekliyor. Geçen yıl 50 kilogramlık bir torba yem 40-70 lira arasında değişirken bu yıl 140-160 lira arasında değişiyor. Tonu 400 lira olan saman ise 1000 liraya yükselmiş durumda. Diyarbakır’da canlı hayvan pazarında Evrensel’e konuşan besiciler, hesap yapa yapa delirdiklerini belirterek, hayvanı satsalar da satmasalar da zararda olduklarını söyledi. Dünyanın masrafını yaptıklarını ifade eden üreticiler, kendilerine sadece hayvanın tezeğinin kaldığını dile getirdi.

HESAP YAPA YAPA DELİ OLDUK

11 yıldır hayvancılık yapan İbrahim Eren, zararına hayvancılık yaptığını, yem ve samandaki fiyat artışı ile birlikte bu işi bırakmayı düşündüğü söyleyerek, “Dünyanın masrafını yapıyoruz bize sadece hayvanın tezeği kalıyor o da kışın ısınmak için. Böyle giderse bu işi bırakıp gideceğiz. Artık yaptığımız masrafın hesabını tutamıyoruz. Geçen yıl 70 TL olan yem bu gün 140 TL, tonu 400 TL olan saman bu gün 1000 TL. Artık bunların hesabını yapa yapa deli olduk” diye konuştu. 

BUZAĞININ MASRAFI BEBEĞİNKİNDEN FAZLA

“Bir buzağının masrafı, bir bebeğinkinden fazla ben ne yapayım şimdi?​” diye soran Eren, “Çıkıp diyorlar dolar yükseldi o yüzden arttı yem fiyatı, dolar düşünce fiyat düşmüyor hatta artıyor. Bu ülkede ekmeğin gramajı düşürüldü düşünün yani. 5-10 hayvan, pazara getiriyorum. Hayvan başı 10 TL para alıyorlar benden. Neden? Bu para ne için alınıyor. Aylık 2 bin TL ben bu hayvan pazarına veriyorum. Buğdayımı geçen yılla aynı fiyata alıyor fabrika ama aynı ürünü yüzde 100’lük kârla piyasaya satıyor. Neden denetlenmiyor. Bu iktidar geldi geleli zengin daha zengin oluyor, fakir daha da fakir oluyor” dedi.

BU SENE HERKES BİTTİ

İbrahim Tüfenk, yaklaşık 10 yıldır hayvancılıkla uğraşıyor. Geçen yıl hayvan çiftliği olan Tüfenk, çiftliğini kapatmak zorunda kaldığını söylüyor. Tüfenk, gün içerisinde hayvan pazarında yaptığı satıştan zarar ettiğini söyleyerek, “45 TL’ye aldığım yem, şimdi 150 TL. 40 tane ineğim vardı, şimdi 10 tane var. Hepsini satmak zorunda kaldım, çünkü bir şey alamıyorum ki bakayım. 4 ay önce 7 bin TL’ye aldığım hayvanı bu gün 5 bin TL’ye sattım, 1000 TL de masraf yapmıştım. Hayvancılık yapanlar ellerinden hayvanlarını çıkarmaya çalışıyor çünkü elinde kaldıkça masrafı oluyor. 1 hayvanı 1 yıl beslersen 7 bin TL masrafı oluyor ama en fazla 5 bin TL’ye satarsın. Giden üreticinin cebinden gidiyor. Geçen sene çiftliğim vardı, kapattım. Bu sene herkes bitti. Tarıma, hayvancılığa el atılmalı” dedi.

MASRAF ARTIYOR, FİYAT DÜŞÜYOR

Urfi Gulan (65), 50 yıldır hayvancılık yaptığını belirterek, hayvancılığın artık her halükarda kendilerine zarar olarak döndüğünü ifade etti. Gulan, “Durum kötü yem yok, saman yok, bu yüzden yine fiyatları arttı. Kepeğin torbası 170-180 TL, insanlar korkudan hayvan alamıyor. Samanın fiyatı hayvanlarımızı yerleştirdiğimiz ücretli ağıllara da yansıdı. Hayvan başına 10 TL verdiğimiz ağıllar şimdi 20 TL oldu. Ağılda bırakıp satmasan zarar ediyorsun, satsan da zarardasın zaten. Hayvancılık yapan gençlerimiz var, artık geçinemeyecek durumdalar. Bu iş parası olanın işi oldu. Daha dün 500 TL zarar ettim ama mecbur sattım. Bu güne kalsaydı 1000 TL zarar edecektim. Günden güne hayvanın masrafı artıyor, fiyatı düşüyor” dedi.

Cebrail Kılınç ise “Et ve Süt Kurumu etin kilosunu 3 yıl önce 30 TL’ye alıyordu, şimdi 38 TL’ye. Yem 46 TL’den 160 TL’ye çıktı. Nasıl hayvancılık yapılsın. Hayvancılık yapanlar batmış, 2 yıla hayvancılık yapan kalmayacak. Yem pahalı, saman pahalı, hayvanı ucuza satmak zorunda kalıyoruz. Yemin fiyat artışı, hayvana yansımıyor, ederinden düşüyoruz yem fiyatını. Bu durumun nedeni sadece kuraklık değil stokçular var. Piyasadaki samanı yemi toplayıp elinde tutuyor, fiyatı kafasına göre belirliyor. Denetim yok ki önüne geçilsin” dedi.