Avrupa’da aşıyı parayla yaptıran ülke yok

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iki ayrı konuşmasında “Avrupa’nın en gelişmiş ülkelerinin aşıyı ücretli yaptırdığını” ifade etti ancak Avrupa’da parayla aşı yaptıran Avrupa ülkesi yok. Devletler tarafından satın alınan milyonlarca doz aşı vatandaşlara ücretsiz yapılıyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 26 Haziran’da Hatay’da, 2 Temmuz’da Sakarya’da katıldığı toplantılarda Avrupa ülkelerinde koronavirüs aşısının parayla yatırıldığını ileri sürdü.

Hatay’daki konuşmasında, “Bakın şu anda sevgili kardeşlerim, dünyanın değişik yerlerinde Avrupa’nın en gelişmiş ülkeleri aşı var ya, bu aşıyı ücretli yaptırıyor biliyor musunuz? Ücret alıyor, ücret. İngiltere’de 100 sterlin gibi rakamla ücret alınıyor. Bizde böyle bir şey yok” dedi. Sakarya’daki konuşmasında da “Bugün Avrupa’nın en gelişmiş ülkeleri dahi aşıları ücretle yapıyorlar. 50 sterlin, 100 avro. Biz halkımızdan tek kuruş almadık. Bize nasihat ettiler, ‘Ya böyle de olmaz, belli bir bedel alın’ dediler” ifadelerini kullandı.

İNGİLTERE’DE AŞI ÜCRETSİZ

Erdoğan’ın açıktan hedefe koyduğu ve en fazla aşı yapan Avrupa ülkesi durumundaki İngiltere’de koronavirüs aşıları başından itibaren ücretsiz yapılıyor. İngiltere Hükümeti tarafından yapılan açıklamada, “Kovid-19 aşısı yalnızca Ulusal Sağlık Sistemi aracılığıyla uygun gruplara yapılır ve ücretsiz bir aşıdır” deniliyor. İngiltere’de yaşayan ve aşı yaptıranlar ücret ödemeden aşı yaptırdıklarını açık olarak ifade ediyorlar. Bu nedenle aşıdan alındığı ifade edilen 100-50 sterlin şeklindeki rakamlar gerçeği ifade etmiyor.

AB’DE AŞI PARALI MI?

Benzer bir durum Avrupa Birliği ülkeleri için de geçerli. AB’de aşılar asıl olarak AB Komisyonu tarafından satın alındıktan sonra ülkelere dağıtılıyor. Bedelini de üye ülkelerden tahsil ediyor. Komisyonun internet sitesinde yer alan açıklamada, “Vatandaşlardan para alınıp alınmayacağı ülkelerin kararı. Birçok ülke aşıları ücretsiz yapmayı planlıyor” deniliyor.

Dolayısıyla AB’de aşının paralı yapılması konusunda bir karar bulunmazken, karar tek tek ülkelere bırakılıyor. Üye ülkeler arasında aşıyı paralı yaptıran ise yok.

4 Temmuz itibariyle nüfusun yüzde 55’nin ilk, yüzde 38’nin tam aşı olduğu Almanya’da geçerli olan aşılar tamamen ücretsiz. Sağlık Bakanlığının internet sitesinde yer alan bilgiye göre aşılar için gerekli olan ödeme Federal Hükümet tarafından yapılıyor. Aşının yapılması için gerekli olan diğer koşullar ise eyaletler ve sağlık sigortaları tarafından birlikte karşılanıyor. Bu nedenle Almanya’da oturumu olan hiç kimse ücret ödemeden aşı yaptırabiliyor. Hatta, oturumu olmayan, geçici olarak Almanya’da bulunanlar için Köln gibi bazı kentlerde seyyar aşı merkezleri kuruldu. Almanya’da ayrıca her yurttaş haftada bir ücretsiz şekilde test yaptırma hakkına sahip.

Benzer şekilde Fransa’da da AB’de geçerli olan aşılar ücretsiz yapılıyor. Fransa’da turist olarak bulunanlar ise ücret ödeyerek aşı olabiliyorlar.

TÜRKİYE’DE AŞI PARALI MI YAPILMAK İSTENİYOR?

Erdoğan’ın aşının ücretli olmadığı ortadayken bu söylemi kullanması ise “Aşıyı paralı yapma hazırlığı mı?​” sorusunu gündeme getiriyor.

Nitekim tek tek ülkeler aşılar için bütçeden ödemeler yapıyorlar. Türkiye de benzer yolu izliyor. Ve süreç ilerledikçe, yapılması gereken doz sayısı artıkça hükümete maliyeti de artıyor. Bunun için “katkı payı” adı altından aşıyı paralı hale getirmek hükümetin gündeminde olması mümkün.

AŞI FİYATLARINDAKİ TABLO

İlk etapta koronavirüse karşı iki doz yapılmasının yeterli olacağı ifade edilen aşıların çoğu için daha fazla doz yapılması gerektiği artık yüksek sesle ifade edilmeye başlandı.

Örneğin Almanya’da sonbaharda üçüncü aşının yapılması gerektiği tartışmaları yapılıyor. BioNTech şefi Uğur Şahin de daha önce yaptığı bir açıklamada üçüncü dozun gerekebileceğini söylemişti. Nihayetinde ne kadar çok aşı yapılırsa tekeller de o kadar çok kazanmaya devam edecek.

Zira bugün piyasaya sürülen aşıların fiyatı hiç de düşük değil.

Alman İstatistik Dairesi tarafından yayınlanan verilere göre halen dünya genelinde yaygın olarak kullanılan altı aşının doz başı fiyatı şu şekilde: Moderna (ABD) 37 dolar, Sinovac (Çin) 30 dolar, BioNTech (Almanya-ABD) 20 dolar, Sputnik V (Rusya) 10 dolar, Johnson & Johnson (ABD-Belçika) 10 dolar, AstraZeneca (İngiltere-İsveç) 4 dolar.

Bu tablodan bakıldığında Türkiye’nin en fazla satın aldığı Sinovac (Çin) ve BioNTech doz başı fiyat bakımından Moderna’dan sonra en pahalı iki aşı.

Erdoğan'ın "İngiltere'de Kovid-19 aşısı ücretli yapılıyor" sözleri doğru değil

Cumhurbaşkanı Erdoğan yine yanlış bilgi vererek ücretsiz aşıyla övündü

Araştırma: Kovid-19 aşıları güvenli ve etkili

AB'de kullanılmayan yaklaşık 4 milyar avroluk Kovid-19 aşısı çöpe atıldı

Koronavirüsün yeni varyantı "BA.2.86" İsrail'de de tespit edildi

Pandemi döneminde 290 bin fazladan ölüm yaşandı | “Verileri gizleyerek üç yıl insanların ölümünü izlediler”