Zamlar ve vergiler sahteciliği tetikledi: Sahte alkol halk sağlığını tehdit ediyor
Sahte alkoldeki ölüm, sahte alkol kullanımdaki artış nedenlerini ve sahte alkol üretiminin önüne nasıl geçilebileceğini GMO İzmir Şube Başkanı İbrahim Uğur Toprak ile konuştuk.
Fotoğraf: AA
Ramis SAĞLAM
İzmir
Tekirdağ’da sahte içkiden yaşanan ölümler sahte içki üretimini yeniden gündeme getirdi. Sahte alkoldeki ölüm, sahte alkol kullanımdaki artış nedenlerini ve sahte alkol üretiminin önüne nasıl geçilebileceğini TMMOB Gıda Mühendisleri Odası (GMO) İzmir Şube Başkanı İbrahim Uğur Toprak ile konuştuk.
İçilebilir nitelikte alkolün ötesinde sanayi tipi alkollerden üretilen sahte içkilerin insan sağlığını hiçe saydığını söyleyen Toprak, “Son derece zararlı olan metil alkol türünden yapılan sahte, kayıt dışı, merdiven altı üretimlerin insan hayatını nasıl sonlandırdığına ne yazık ki bir kez daha tanık olduk. Metil alkol endüstriyel kullanımı olan bir üründür. Gıda maddelerinin üretiminde girdi olarak kullanılması kesinlikle yasaktır ve kullanılamaz” dedi.
Türk Gıda Kodeksi’ne göre rakıda bulunmasına izin verilen metil alkol miktarı en fazla 150 gr/hektolitre iken bu miktardan daha yüksek oranlarda metil alkol içeren ürünlerin insan sağlığı açısından riskli olarak değerlendirildiğini söyleyen Toprak, mevzuatta izin verilen dozların üzerinde tüketildiğinde zehirlenmelere neden olduğuna dikkat çekti.
Metil alkolün zehirleme dozunun değişkenlik gösterebileceğini söyleyen Toprak, “Zehirlenme mide bulantısı, karın ağrısı, baş dönmesi, güçsüzlük gibi belirtilerle başlar ve merkezi sinir sisteminde çökme, körlük, koma ve ölüm, bu olumsuz tablonun ciddi sonuçları olarak ortaya çıkar” dedi.
"KADER OLMAMALI"
Bütçe gelirlerinde sigara ve alkol ürünlerinin 2021 bütçesindeki payının yüzde 7.5 olduğunu söyleyen Toprak, “Bütçe açıklarını kapatmak için, alkollü içkilere yapılan yüksek vergi zamları sahtecilik ve kaçakçılığı tetikledi. Rakı dışındaki diğer distile alkollü içkilerde de sahteciliğin olmadığını söylemek olası değil. Bugün rakıda yaşanan sorun, yarın diğer distile içkilerde de görülebilir” dedi.
Alkollü içkilerdeki yüksek vergi baskısının sahtecilik cazibesini düşürecek oranlara çekilmesi, tüketicinin uygun fiyatlarla alkollü içkilere ulaşmasını sağlayıcı bir fiyat düzeyinin belirlenmesi gerektiğini ifade eden Toprak, “Halk sağlığı ve gıda güvenliği denetimsizliği ile yüksek ÖTV’nin bir sonucu olan sahte alkolden ölmek, insanın kaderi olmamalıdır” diye konuştu.
Devletin, üretim ve tüketimine izin verdiği tüm gıdaların yurttaş tarafından sağlıklı ve güvenilir bir şekilde tüketilmesinden sorumlu olduğunun belirten Toprak, artan sahte içki kaynaklı ölümlerin yasaklarla engellenemeyeceğini ifade etti.
SAHTE İÇKİ NASIL KONTROL EDİLİR?
Ürünün dış görünüşünden sahte olup olmadığını anlamanın mümkün olmadığını söyleyen Toprak, “Dökme içki tüketmemek veya tüketilen noktalarda orijinal ambalajı görmeyi talep etmek yetersiz de olsa bir önlem olarak görülmelidir. Alışveriş sırasında kapak, etiket, barkod ve seri numarası kontrolleri yapılmalı ve olabildiğince güvenilir bulunan yerlerden içki satın alınmalı, tüketilmelidir” dedi. Toprak son olarak, akıllı telefonlarda kullanılabilen GİB BÜİS uygulaması ile ürünlerin bandrolünde bulunan QR kodu okutup orijinalliğinin kontrolünün sağlanabileceğini söyledi.