60 TL'ye 12 saat çalışan mevsimlik işçiler: Örgütlü yapı olsaydı bir şeyler değişirdi
Van Gevaş'ta günde 12 saat çalışarak sadece 60 lira yevmiye alabilen ve çalışmak zorunda olduklarını söyleyen tarım işçileri, "Örgütlü bir yapı olsa belki bir şeyler değişirdi" diyor.
Fotoğraf: Fırat Topal/Evrensel
Fırat TOPAL
Van
Van’ın Gevaş ilçesinde günde 12 saat tarlada çalışan mevsimlik işçilere 60 lira yevmiye veriliyor. Evrensel’e konuşan işçiler, çalışmak zorunda olduklarını belirterek “Tarım işçilerinin örgütlü bir yapısı olsaydı belki bir şeyler değişirdi” dedi.
60 YAŞINDA, SABAHTAN AKŞAMA KADAR TARLADA
Zine Elğaz 60 yaşında, 12 yıldır tarlada çalışarak çocuklarına bakmak için çabalıyor. Elğaz, “Nerede iş olsa oraya gidiyorum. Bu iş zor ama mecburum. Mahallede tarlada çalışacak işçi topluyorum ki beni de çalıştırsınlar, yoksa yaşımdan dolayı çalıştırmazlar. Sabah 4’te uyanıyorum, akşam 6-7 gibi paydos. Eve gidene kadar akşam oluyor. Benimle birlikte tarlaya gelen gençleri evlerine, ailelerine teslim ettikten sonra en son eve ben geçiyorum, akşam saat 8-9 oluyor. Bir kızım var, o da benimle gelip tarlada çalışıyor, aynı zamanda hemşirelik okuyor” dedi.
"İHTİYACIM OLMASA ÇALIŞMAZDIM"
Zine Elğaz | Fotoğraf: Fırat Topal/Evrensel
Güçlükle çalıştığı tarlada kazandığı para ile sadece temel ihtiyaçlarını karşılayabildiğini belirten Elğaz, “Eşim 12 yıl önce vefat etti, çocuklarım var ama kendi yağlarında ancak kavruluyorlar. Hepsini okutmaya çalıştım. Bitirenler bile orada burada çalışıyor. Benle kızım yalnız yaşıyoruz. Ev kira değil, olsa zaten hiç geçinemezdik. Günde 60 TL’ye çalışıyoruz, az ama mecburuz. 2-3 ayda bir dulluk maaşı alıyorum, neyimize yetecek ki… Zaten bu çalıştığımız parayla un, şeker, yağ alıyoruz, başka bir şey alamıyoruz. Baharda başlıyorum tarlalarda çalışmaya, kışa kadar, sadece kışı atlatabilmek için. Zor ama mecburum. İhtiyacım olmasa tarlada, güneş altında çalışmazdım” dedi.
İŞÇİLER İKİNCİ SINIF MUAMELE GÖRÜYOR
Çalışma koşullarının kötü olduğunu, emeklerinin karşılığını alamadıklarını söyleyen 35 yaşındaki Zihni Sari, “İşçiler her yerde ikinci sınıf muamelesi görüyor, burada daha fazla” dedi.
Zihni Sari | Fotoğraf: Fırat Topal/Evrensel
Tarlalarda çocukların da aynı koşullarda çalıştırıldığını söyleyen Sari, mecburiyetten dolayı insanların verilen düşük ücrete itiraz edemediğini söyledi. Sari, “12-13 yaşında işçiler var tarlalarda, aileleri bu çocukların toplamında kazandığı paraya bakıyor. 3 çocuk gelince günlük 180 TL kazanmış oluyor. Çocuğunun verdiği emeği, zahmetini görmüyor. Az olduğunu düşünse de günü kurtarma ve mecburiyetten kaynaklı bir şey demiyor. Mecburiyetten olmazsa kimse 60 TL’ye çalışmaz ki. Bu para bir yemek parası bile değil, 5 tane ekmek, bir sigara alsa bitecek ama sabahtan akşama kadar güneşin altında çalışıyorsun” dedi.
"İTİRAZ EDİP ÇALIŞMAZSAN AÇ KALIRSIN"
Tarım işçilerinin ücrete itiraz etmesi durumunda işsiz kalacağı korkusuyla sessizliğini koruduğunu ve bu şartlara razı geldiğini ifade eden Sari, “İçlerinden biri bu duruma itiraz ederse zaten sonraki gün işe çağırmazlar. Günlük ihtiyacı karşılayacak bir meblağ değil ama bütün gününü o yevmiyeye veriyorsun. Burada çalışan hiç kimse aldığı paradan memnun değil ama mecbur çalışıyorlar. Burada tarlada çalışanların yevmiyesi 60-70 TL arasında değişiyor, daha 80 TL vereni görmedik. Mevsimlik olduğu için de insanlar itiraz etmiyor. Zaten sezonluk çalışıyorsun, ona itiraz edip çalışmazsan aç kalacaksın. Buradaki tarım işçilerinin örgütlü bir yapısı olsaydı belki bir şeyler değişirdi” dedi.
"OKUL BİTİNCE İŞSİZ KALIRSAM EĞER GERİ DÖNERİM"
Bir yandan sınava hazırlanan diğer yandan da çalışan 17 yaşındaki Tülin, bu durumun kendisini zorladığını söylüyor.
Tülin, “Sabah 4’te uyanıyorum, buraya gelene kadar saat 6 oluyor. Kahvaltımızı kendimizle getiriyoruz, sonra işe başlıyoruz. Beni burada zorlayan güneş oluyor. 5 kardeşiz, babam dışında ben çalışıyorum. Gazetecilik okuyorum, konservatuvar okumayı düşünüyorum. Ben geldiğimde 60 TL dediler yevmiyeye. Kahvaltıyı kendimiz getirdiğimiz için yevmiye 50 TL’ye geliyor. Çalışabildiğim kadar çalışacağım. Gelip tarlada çalışacağımı hiç düşünmezdim. Gelip bir şeyler öğrendim burada. Okul biter, işsiz kalırsam eğer geri dönerim. Bu iş zor ama her iş zor zaten. Tek başıma bu duruma itiraz edemiyorum. Bu yıl buradayım dayanabildiğim kadar, diğer yandan da sınava hazırlanmam gerekiyor, yapacak bir şey yok” dedi.
