Mustafa Özer’den Ağaçlandırma Günü uyarısı: Daha önce dikilen fidanların %90’ı kurudu
Türkiye Ormancılar Derneği YK Üyesi Mustafa Özer, daha önceki kampanyalarda dikilen ağaçların yüzde 90’ının kuruduğunu söyleyerek Kasım’da ağaçlandırma konusunda uyarıda bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "11 Milyon Ağaç; Bugün Fidan, Yarın Nefes" kampanyası kapsamında fidan dikti. | Fotoğraf: Murat Kula/AA
Nazife YAŞAR
İstanbul
Türkiye günlerdir orman yangınları ile mücadele ederken, Orman Genel Müdürlüğü Ağaçlandırma Dairesi Başkanı İbrahim Yüzer, yanan orman alanlarına ilk fidanın 11 Kasım Milli Ağaçlandırma Günü’nde dikileceğini açıkladı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ise, yeni ağaçlandırmanın doğal bitki örtüsüyle uyumlu olacağını vurgulayarak, "Geleceğe Nefes kampanyasıyla her vatandaşımız için 3 fidan olacak şekilde toplam 252 milyon fidanı yıl bitmeden inşallah dikeceğiz” dedi.
2019’DA DİKİLEN 11 MİLYON FİDAN NE OLDU?
2019 yılında İzmir'de meydana gelen orman yangınından sonra Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 11 Kasım’ı “Milli Ağaçlandırma Günü” ilan etmişti. Uzmanların dikimin zamanının yanlışlığı konusundaki uyarıları dikkate alınmadan yapılan “Geleceğe Nefes” kampanyasıyla 11 milyon fidan dikildiği iddia edilmişti. Kampanyada dikilin fidanların büyük bir bölümünün kuruduğunu, yeniden dikimi yapılan fidanların ise tutmadığını belirten CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, kampanyayla ilgili Meclise araştırma önergesi vererek 200 milyon harcanan kampanyada dikelen ağaçların akıbetini sormuştu.
“AĞAÇLANDIRMA AÇIKLAMALARI HALKIN ÖFKESİNİ DİNDİRMEYE YÖNELİK”
Yanan alanların ağaçlandırılmasıyla ilgili açıklamaların halkın öfkesini, tedirginliğini almaya yönelik demeçler olduğunu, bu ağaçlandırmanın hiçbir işe yaramayacağını söyleyen Türkiye Ormancılar Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Özer, dikilen ağaçların yüzde 90’ının kuruduğunu söyledi. Bu kampanyalar nedeniyle vatandaştan para toplandığını belirten Özer, ormanlara yaptıkları tahribatın kamuoyunda oluşturduğu algıyı yıkmak, tersine çevirmek üzere ağaç diktiklerini belirtti.
“AYNI GÜN ANTALYA’DA DA ERZURUM’DA DA ARDAHAN’DA DA AĞAÇ DİKİLİR Mİ?”
“Kasım ayında aynı gün Antalya’da da Erzurum’da da Ardahan’da da ağaç dikilir mi?” diye soran Özer, Kasım ayında dikilen ağaçların yeterli neme ulaşamadıkları için kuruduğunu, dikilen ağaçların büyük bir kısmının orman değil meyve ağacı olduğunu söyledi. “Meyve ağacı orman ağacı değildir, zeytin ağacı orman ekosistemine dahil bir ağaç değil” diyen Özer şunları söyledi: “Türkiye Ormancılar Derneği olarak yaptığımız çalışmalar, temsilcilikler aracılığıyla aldığımız raporlar gösteriyor ki, kampanyalarla dikilen ağaçların büyük miktarı kurudu, tutmadı. Şunu da biliyoruz, kontrol edileceğini bildikleri sahalarda kurumuş ağaçların yerine ağaç diktiler”.
‘AĞAÇ DİKMEYİ ŞOVA DÖNÜŞTÜRMENİN BİR ANLAMI YOK’
İktidarın yılda 20-30 bin hektar gibi düşük ağaçlandırma miktarına rağmen büyük bir propaganda yaptığını belirten Özer, “Bu işi şova dönüştürmenin bir anlamı yok. Sekiz on yılda hatta 15 yılda yapılan yıllık ağaçlandırma miktarları çok düşük. Bakmayın siz siyasi propagandaya. 2000 öncesi yapılan yıllık ağaçlandırma 2003’ten sonra yapılanların 3-4 katı. Ben de 10 yıl ağaçlandırma erozyon kontrol başmühendisi olarak çalıştım. 2000 öncesi yüzlerce bin hektar ağaçlandırma yaptığımız yıllar oldu. Şimdi 20-30 bini geçmiyor. Ayrıca hektardan da bahsetmiyorlar. Bilmem kaç milyon ağaç diktik diyorlar. Ağaçlandırma milyonla ifade edilmez, alan bazında, hektar bazında belirtilir. İnsanların kafasında bir algı yaratmaya çalışıyorlar. Şehirlerde ağaç kesiyorlar, işte biz ağaç dikiyoruz diyorlar. Şehirdeki bir ağacın kıymetiyle şehir dışındaki bir ağacın kıymeti aynı olamaz” dedi.
‘YANAN ALANLAR KORUMAYA ALINMALI’
Yanan ormanlık alanlarda hemen dikime geçilmemesi gerektiğini belirten Özer şunları söyledi: “Öncelikle alan yanmış ağaçlardan temizlenmeli. Dalları ve kozalakları sahaya serip bir yıl beklenmeli. Bu işlemin de kasıma, en geç aralığa kadar yapılması şart. Sonrasında yanan alanlar -hayvanların girebileceği yerlerde tel örgülerle- korumaya alınmalı.”
Bu koşullar sağlandıktan sonra, yanan alanların kendi haline bırakılması gerektiğini belirten Özer, mart ya da nisan ayında çimlenmenin başlayacağını söyledi. Bölgedeki kızılçamların yangına karşı evrimleştiğini belirten Özer toprağın tohumlar için elverişli hale gelmesini şöyle anlattı. “Toprağın üzerindeki çimlenmeye engel örtü yandı. Böylece yanan ağaçların üzerindeki kozalaklar açılıp tohumları toprağa saçılacak.”
“KIZILÇAMIN KOZALAKLARINDAKİ TOHUM YANMAZ”
Yangınlarda kızılçam kozalaklarındaki tohumların yanmamasını evrimle açıklayan Özer şu bilgileri verdi: “İnsandan önce var olan kızılçamın milyonlarca yıllık evrimi sonucu kartelleri kalın olan tür kalmıştır, yangından etkilenmez. Kendi evrimsel özelliği açısından, toprak altında da kızılçamın yeni nesil için tohumları mevcuttur. O topraktakiler kasımdan sonra çimlenmeye hazır olacak. Ne zaman ısıyı bulacak, nemi bulacak, yağmurlar başlayacak, topraktaki örtü de yanmış olacağı için engel kalkmış olacak. Üç olumlu şart bir araya gelecek. Şubatta tohumlar patlamaya başlar.”
Bu sürecin tamamlanabilmesi için yanan alanları korumaya aldıktan sora kendi haline bırakmak gerektiğini belirten Özer, “Ağaçlandırma olayı hem ekonomik olarak zor hem de orman bilimine uymaz. Bekleyeceğiz, kendi kendine yenileyecek. Birkaç yıl sonra bakarız tohumun gelmediği yerler olabilir bu yerleri ancak ağaçlandırabiliriz o da iki üç yıl sonra. Ağaçlandırma yapacağız söylemi, çok afaki, bilime uzak.”
CHP’Lİ GÜRER: İKTİDARIN DİKTİĞİNİ İDDİA ETĞİ AĞAÇ SAYISI DOĞRU OLSAYDI TÜRKİYE ORMANA KESERDİ
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2019 yılında İzmir'de meydana gelen orman yangınından sonra Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın başlattığı 11.11.2019 saat 11.00’de 11 milyon fidan dikme kampanyasına ilişkin Meclis’e araştırma önergesi vermişti. Konu hakkında sayısız önerge verdiğini söyleyen Gürer, “Dünyada 21 Mart Ormancılık Haftası olarak kutlanır. Bu günde Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinde iklimsel olarak ağaç dikmek olanaklıdır. Ne var ki, iktidar Milli Ağaçlandırma Günü olarak 11 Kasım’ı seçmiştir. Bazı bölgelerde kasım ayında yapılan dikimler istenen koşullar oluşmadığı için dikilen ağaçlar sonradan kuruyor. Ayrıca, iktidarın diktiğini iddia ettikleri ağaç sayısı doğru olsaydı Türkiye’nin ormana kesmesi gerekirdi” dedi.
“AYNI GÜN 11 MİLYON AĞAÇ DİKİLEBİLİR Mİ?”
Gürer, 2019 yılında verdiği bir önergede kampanya ile ilgili şunları sormuştu: “Aynı gün 11 milyon adet fidan dikimi yapılması için tüm ormancılık teşkilatı ile kamu kurum ve kuruluşları talimatla seferber edilmiş ve büyük masraflarla fidan dikim etkinlikleri gerçekleştirilmiştir. Ancak ülke çapında yapılan, büyük emek ve masrafa karşılık dikilen fidanların büyük bir bölümü kurumuş ve yeniden dikimi yapılmış, fidan tutturma başarısı sağlanamamıştır. ‘1 saat içinde en fazla fidan dikme’ rekoruna dönüştürülen kampanyanın ülkemize ve topluma ne kazandırdığının ortaya konulması iyi bir analiz ile mümkün olacaktır. 11 milyon fidanın aynı gün toprakla buluşturulması hedefinin teknik olarak mümkün olmayacağı sonradan anlaşılınca, kampanya Endonezya'ya ait olan "1 saat içinde en fazla fidan dikme" rekorunun (232 bin 647 adet fidan dikimi) kırılmasına dönüştürüldü. Nitekim Çorum'da, 1 saat içinde 303 bin 150 fidan dikilerek rekorun Türkiye’ye geçtiği açıklanmıştır. Bunun ülkemize ve topluma ne kazandırdığı tartışmalıdır. İş bununla sınırlı kalmamış aynı gün 11 milyon adet fidan dikimi yapılması için tüm ormancılık teşkilatı ile kamu kurum ve kuruluşları talimatla seferber edilmiş ve büyük masraflarla fidan dikim etkinlikleri gerçekleştirilmiştir.”
TAHMİNİ HARCAMA 200 MİLYON LİRA
Fidan dikim etkinliği, fidan bağış kampanyaları, ağaçlandırma törenleri vb. faaliyetlerin iki temel amacının olduğunu belirten Gürer, “Birinci ve en önemli amacı; toplumda orman sevgisini artırmak, fidan dikim alışkanlığı kazandırmak, orman ve çevre bilincini geliştirmektir. İkinci amacı ise dikilen fidanların tutma başarısıdır. Burada da amaca ulaşmak zorundayız. Çünkü etkinliğe katılan kişilerin önemli bir bölümü diktikleri fidanın tutup tutmadığını kontrol etmektedir. Fidan dikiminde başarı sağlarsanız birinci amaca daha kolay ulaşırsınız. Ülke çapında yapılan büyük emek ve masrafa (tahmini harcama 200.000.000 TL) karşılık dikilen fidanların büyük bir bölümü kurudu ve yeniden dikimi yapılmasına rağmen tutmadı. Gerçekleşmesi mümkün olmayan bir hedef konduğu, etkinliklerin gösterişe dönüştüğü ve bir günlük etkinlikle sınırlı olduğu için ‘toplumda orman sevgisini artırmak, fidan dikim alışkanlığı kazandırmak, orman ve çevre bilincinin geliştirilmesi’ bakımından da başarısızdır” dedi.
