İklim değişiminin görünmeyen yüzü
İklim değişikliği ve küresel ısınma sorunlarının temelinde hangi sorunun yattığını biraz kurcalarsak dünyaya her açıdan zararı dokunan kapitalist sistemi yine karşımızda göreceğiz.
Görsel: Pixabay
Fatih KAYA
ODTÜ
Orman yangınları ülkemizin son iki haftadır ana gündemini oluşturuyor. Orman yangınları tartışmalarıyla birlikte iklim değişikliği ve küresel ısınmayı sıkça duymaya başladık. “Peki iklim değişikliği ve küresel ısınmanın orman yangınlarıyla nasıl bir bağlantısı var? Küresel ısınma ve iklim değişikliği sürecini temelde ne gibi oluşumlar hızlandırıyor?” sorularına kısaca bir göz atalım.
KÜRESEL ISINMA ORMAN YANGINLARINI NASIL ETKİLİYOR?
Öncelikle orman yangınları ekosistemlerin birer parçası. Doğada kendiliğinden de zaman zaman birçok kez yangın çıktığına şahit oluyoruz. Yıldırım düşmesi, volkanik patlamalar gibi doğal sebeplerden de yangınlar kaynaklanabilir. Bu yangınların ekosistemdeki yerine baktığımızda kurumuş, ölmüş bitki parçalarını temizlemek, memeli hayvanlara doğal barınak inşa etmek, taze fidanların yeşermesi için arazide yer açmak gibi birçok faydası da bulunmakta. Ancak şunu unutmayalım ki doğal sebeplerden çıkan yangınların sayısı, insan kaynaklı, sönmemiş izmarit atımı ve doğaya çöp bırakılması gibi sebeplerden çıkan orman yangınlarının sayısından ciddi derecede azdır.
Peki küresel ısınma ve iklim değişikliği orman yangınlarını nasıl etkiliyor? Küresel ısınma sebebiyle artan hava sıcaklığı ormanlarda büyük miktarlarda enerji birikmesine neden oluyor. Bu biriken enerji bir noktada en ufak bir kıvılcımla bir alevlenmeye sebep olup ardından orman yangınlarına yol açıyor. Benzer şekilde iklim kaymaları da bu yangınların çıktıktan sonra büyüyüp yayılmasında önemli rol oynarken söndürülmesini de güçleştiriyor. İklim değişikliği ve küresel ısınma sorunlarının temelinde hangi sorunun yattığını biraz kurcalarsak dünyaya her açıdan zararı dokunan kapitalist sistemi yine karşımızda göreceğiz. Şöyle ki ihtiyaç fazlası seri üretimler sonucu ortaya çıkan yüksek karbondioksit emisyonları, üretim maliyetlerini azaltmak için zararlı atıkların doğaya hiçbir aşamadan geçmeyerek ya da yeterli olmayan aşamalardan geçirilerek atılması, gereksinimi duyulan kaynakların üretiminde tekrar aynı sorunların sermayedarların ceplerine katkı sağlayacak şekilde sonlanması bu sorunların sadece birkaçı. Akıllarında geçenlerin sadece karlarına kar katmak istemeleri olduğu için yaşadığımız alanın temizliği, yaşanılabilirliği ve geleceği asla düşüncelerinde yer bulmuyor.
YAŞAM ALANLARIMIZI KORUMAK ADINA MÜCADELEYE
Bütün bunların yanında orman yangınların sebeplerine değinmişken yangın çıktıktan sonraki süreçte de yangınların etkili bir şekilde kontrol altına alınamaması ve kontrolden çıkmasının en büyük sebeplerinden birinin hükümet tarafından orman yangınlarına ayrılmamış bütçe olduğunun da altını çizmeliyiz. Yetersiz yangın söndürme aracı sayısı ve yetersiz altyapı nedeniyle orman yangınlarının kontrol altına alınması günler sürdü.
Sonuç olarak, iklim değişikliği ve küresel ısınma bu yangınların direkt bir sebebi değil ancak başladıktan sonra büyümesi ve söndürülmesinin zorlaşması noktasında bu faktörlerinin yattığını söyleyebiliriz. Bu faktörlerin faillerine bakmak istediğimizde ise karşımızda sermayedarların “yeşil” fabrikalarının “siyah” dumanlarını görebiliriz. Unutmamalıyız ki iklim nedeniyle üretecek daha fazla yiyecek bulamadığımızda, nefes alacak daha fazla oksijen bulamadığımızda, ceplerimizdeki parayı yiyemez ve soluyamayız. Bu yüzden gerekli önlemler alınması, söndürme ve soğutma çalışmalarının acil ve bilinçli bir şekilde yapılması, bölge halkının ve bölgede yaşayan canlılarının zararlarının en uygun biçimde giderilmesi, sermayedarların çıkarları uğruna doğal yaşam alanlarının tahrip edilmemesi için herkesi mücadeleye davet ediyoruz.
