Adanalı işçiler: İhtiyacımız olan sınıf kardeşliğinde buluşmak

Adem YILMAZ
Adana

ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi ve Türkiye’nin Afganistan’da NATO adına görev alma hevesi Türkiye’de Afgan göçünü yeniden gündeme getirdi. AKP iktidarının politikaları sonucunda ülkede başta Millet İttifakı bileşenleri olan muhalefet partilerinin mülteci ve yerli işçiler arasında düşmanlığı körükleyen mülteci karşıtı söylemleri, emekçiler üzerinde de etkili oluyor. Emek Partisi Adana İl Örgütünün gerçekleştirdiği söyleşide metal, tekstil ve depo iş kolunda çalışan işçiler işyerlerindeki tartışmaları aktardı, kaygılarını ve almaları gereken tutumu tartıştı. Mültecilerin ucuz iş gücü olarak kullanıldığı belirtilen toplantıda, bu sorunun çözümünün de iş sınıfının elinde olduğu vurgulandı.

MUHALEFETİN AYRIMCI SÖYLEMİ ETKİLİ OLUYOR

Mültecilerin bu kadar çok tartışılmasında yaşanan ekonomik sorunlar etkili oluyor. İşsizlik de rekabeti arttıran bir başka etken. Ekonominin kötü durumda olması, güvencesiz kalan işçilerin sayısının artması, “Mültecilerin vatandaşlardan öncelikli olduğu, mültecilerin ülkeye yük olduğu” söylemi işçilerde tepkilere neden oluyor. Dün sigortalı olarak bir fabrikada çalışırken işsiz kalıp eski mesleğine dönen bir ayakkabı işçisi, yanında Suriyeli mültecilerin çalıştığını belirtiyor. İşçi, ücretlerinin düşük olmasının nedenini Suriyelilerin düşük ücretlerle çalıştırılmasına bağlıyor. Güvencesiz çalışmanın yaygın olduğu ayakkabı iş kolunda uzun süredir yaşanan işsizlik, parça başı fiyatların ve ücretlerin düşüklüğü işçilerin en çok şikayet ettiği konular arasında. Bu konudan yakınan ayakkabı işçisi, “Kimsenin zaten hakkını almadığı bu ortamda Suriyeli işçilere de az bir ücret veriliyor. Doğal olarak biz yerli işçiler de yüksek ücretler alamıyoruz” diyor ve çözümü iktidarın değişmesinin akabinde Suriyeli mültecilerin Suriye’ye gönderilmesinde buluyor. Muhalif sistem partileri başta olmak üzere pek çok çevre tarafından dile getirilen ‘ülkelerine geri gönderilmesi’ konusu işçiler arasında da rağbet gören tutumların başında yer alıyor.

Tekstil iş kolunda çalışan bir başka işçi de Suriye göçünün 10 yılı geride bıraktığını söyleyerek mültecilerin büyük kısmının savaş sona erse dahi geri dönme koşullarının ortadan kalktığını söylüyor ve çözümün yerli işçilerin mülteci işçilerle birlikte hareket etmesi gerektiğini vurguluyor.

HÜKÜMETİN TUTUMU KUTUPLAŞTIRICI

İşsizliğe mültecilerin neden olduğu fikri çok yaygın. Bu konuda bir depo işçisi işyerinde sigortasız çalışan olmadığı için mülteci işçi olmadığını ancak ülke genelindekine benzer tepkilerin kendi işyerinde de hakim olduğunu anlatıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve hükümet temsilcilerinin sık sık “Suriyelilere 50 milyar dolar harcadık” şeklindeki söylemin mültecilere yönelik tepkilerde etkili olduğunu ifade eden işçi, şunları söyledi: “Mültecilere yönelik tepkinin altında hükümetin mültecilere verdiği söylenen yardımlar var. Vatandaş bu yardımların devletin kasasından yaptığını düşünüyor. ‘Hükümet bizi görmeyip onları görüyor’ gibi tepkiler oluyor.”

"MÜLTECİLER ÇAREYİ HEMŞEHRİCİLİKTE BULUYOR"

Mülteci işçiler hukuki bir güvencelerinin, sendikalarının olmadığı ülkede patron karşısında çareyi hemşehricilikte buluyor. Toplantıya katılan işçiler “Bizim işçiler birleşemiyor, adamlar birlikte hareket ediyor” diye ifade ediyor. Eski bir saya işçisi mülteci işçilerin birlik olma konusunda yerli işçilere göre daha iyi olduğunun altını çiziyor. Daha önce çalıştığı işyerinde 100 işçinin 75'inin mülteci olduğunu ve daha çok üretim kısmında yer aldığını belirten işçi, “Mülteciler birlikte hareket etmede daha iyiler. Eğer zam istemeye gidip zam alamıyorlarsa ‘Burada ucuza çalışacağıma başka yerde çalışırız’ diyerek işi bırakabiliyorlar toplu olarak. Yapılan bir hatanın faturası işçilere kesilirken yerli işçiler bu duruma sessiz kalıyor. 4 mülteci arkadaş hayır biz bu durumu kabul etmiyoruz diyerek işten ayrılıyorlar” dedi.

"GERİ DÖNÜŞ MÜMKÜN MÜ?"

Tartışmaya katılan bir mülteci işçi ise geri gönderme söylemlerine dair konuşuyor. Birçok mültecinin burada düzenini kurduğunu, birçok çocuğun burada eğitim aldığını belirterek “Geriye dönmek isteyenler de olur, istemeyenler de. Buna bir şey diyemem ama çoğunluk kalacak” dedi. Bir başka işçi ise yeniden konuşmaya dahil olup şunları söylüyor: “Dünyaya bakalım, giden hangi mülteci geri dönmüştür? Çok çok azdır bu sayı. Savaş bugün bitse ülkenin kendini toparlaması en az 10 yılı bulur. Çoğunun çocuğu burada doğmuş. Çocuk kendi ülkesine gitse kendini yabancı hissedecektir. Bu süreç içinde çalışma ve sosyal haklardan mahrum kalmaları onları resmen köle yerine koymaktadır. Çalışma ve sosyal haklar bir an önce tanınmalıdır” diyor. 

ÜLKE ARTIK UCUZ İŞÇİ DEPOSU

Toplantıya katılan Emek Partili işçiler ise sorunun kaynağının Suriyelilerin burada olup olmamasının değil, başta Türkiye’deki hükümetin iç ve dış politikalarından kaynaklandığını ifade etti. Mültecilerin Avrupa Birliğine karşı koz olarak kullanıldığını belirten işçiler, “Türkiye mültecileri güvencesiz bırakılarak ucuz iş gücü deposu haline geldiği bir ülke. İşçi sınıfı bu soruna müdahale etmediği müddetçe bu iş çözülmez. İşçilerin bulunduğu her yerde kara propagandayı kırması gerekir. Türkiyeli Suriyeli işçiler sınıf kardeşliği temelinde hareket etmelidir” dedi.