IPI ve EFJ, RTÜK’ün "orman yangınları" cezalarına tepki gösterdi
Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) ve Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) RTÜK’ün televizyonlara orman yangınlarını yayınladıkları için verdiği para cezalarına tepki gösterdi.
Milas'ta yangının zarar verdiği alan | Fotoğraf: Ali Ballı/AA
Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) ve Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) RTÜK’ün televizyonlara orman yangınlarını haber yaptıkları için televizyonlara verdiği para cezalarına tepki gösterdi. IPI RTÜK kararını kınayan bir açıklama yayınlarken, EFJ “Türk hükümetinin Türkiye'de basın özgürlüğüne yönelik sürekli baskısı son derece rahatsız edici” dedi.
"GAZETECİLERE YÖNELİK BASKILAR YOĞUNLAŞTI"
Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ), geçtiğimiz hafta devasa yangınların ortasında, hükümeti eleştiren gazetecilerin basın brifinglerine erişimi engellendiğini, medya kuruluşlarının yangınları haber yaptıkları için para cezasına çarptırıldığını ve canlı yayın sırasında bir TV ekibinin saldırıya uğradığını hatırlattı. EFJ, hükümeti, medya çalışanlarını engellemeyi ve hapsetmeyi bırakmaya çağırdı.
EFJ Genel Sekreteri Ricardo Gutièrrez “Türkiye'de basın özgürlüğü alanındaki bu son gelişmeler son derece endişe verici. Basın özgürlüğü ve halkın bilgi edinme hakkı demokraside temel haklardır. Türk hükümeti, gazetecileri korumak ve özgür basını sağlamak yerine, eleştirel gazeteciliği baltalamak ve medya çalışanlarını sindirmek için aktif olarak çalışıyor. Tüm siyasi tutsakları serbest bırakmaya ve saldırılarını durdurmaya çağırıyoruz. Gazetecilik suç değil!” dedi.
"SİYASİ BİR ARAÇTAN FAZLASI"
Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) Türkiye Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun (RTÜK) altı televizyon kanalına (KRT, Fox TV, Haber Türk, Halk TV, TELE 1 ve TR 35) orman yangınlarını haber yaptıkları için uyguladığı yaptırımları kınadı.
IPI Program Koordinatörü Renan Akyavaş, "RTÜK, hem ağır para cezaları hem de medyanın kamuyu ilgilendiren önemli olayları haber yapmasını engellemek için tehdit benzeri uyarılar yoluyla, eleştirel ve bağımsız medya kuruluşlarına baskı ve gözdağı vermek için siyasi bir araçtan biraz daha fazlası haline geldi” dedi. Akyavaş, “RTÜK'ün siyasallaşmış yapısı ve kararlarının Türkiye'de basın özgürlüğü için büyük bir tehlike” olduğunu belirtirken şöyle devam etti: “RTÜK'ün siyasi amaçlı sansürüne karşı çıkan bir üyenin toplantıya girmesine izin verilmemesi korkunç ve kabul edilemez. IPI, bu kararı şiddetle kınıyor ve konseyi cezalarını geri çekmeye çağırıyor.”
CEZA, GÖZALTI, AKREDİTE ENGELİ
Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) yaptığı açıklamada basın özgürlüğüne yönelik en son saldırılara ilişkin kapsamlı olmayan bir genel bakış yaptı ve son zamanlarda yaşananları şöyle sıraladı:
- Türkiye Radyo ve Televizyon Üst Kurulu RTÜK, 3 Ağustos'ta yangınları haber yapan kritik TV ağlarına ilk olarak yazılı uyarıda bulundu. ‘Başarıyla’ söndürülen yangınların görüntülerini içermemeleri halinde yaptırımlarla tehdit etti. 11 Ağustos'ta RTÜK, KRT, Fox TV, Habertürk, Halk TV, TR 35, TELE 1 olmak üzere altı TV kanalına para cezası verdi.
- 5 Ağustos'ta, Marmaris’te orman yangınlarını işleyen canlı yayın sırasında bir Halk TV ekibi saldırıya uğradı. Beş saldırgandan oluşan bir grup, ekibe ve program misafirlerine sözlü ve fiziksel olarak saldırdı. Yayın geçici olarak durdurulmak zorunda kaldı. Beş saldırgan da polis tarafından gözaltına alındı ancak kısa süre sonra serbest bırakıldı.
- FOX, Halk TV, Reuters, Euronews ve AFP muhabirlerinin 5 Ağustos'ta Muğla'da orman yangınları sırasında zarar gören bir elektrik santralinin sahasında düzenlediği basın toplantısına erişimleri engellendi. Seçilmiş devlet dostu medya kuruluşlarına erişim hakkı verilirken, bu kritik medya kuruluşları akredite kuruluşlar arasında listelenmedi.
- 9 Ağustos 2021'de, BirGün gazetesinin hükümeti eleştiren muhabiri Sarya Toprak'ın çekim yapması Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından engellendi. Kurum, yangının çıktığı Muğla'da vatandaşlarla bir araya gelerek orman yangınlarının yol açtığı zararı anlattı. Bu konuşmaları kaydeden gazeteciyi fark eden Kurum, “Gazeteci olsanız da burada çekim yapamazsınız!” dedi. Polis ayrıca ona kamerasını kapatmasını söyledi ve uymadığı için onu zorla çıkardı.
- Yangınlarla ilgili olarak eleştirel gazetecilere yönelik baskıların yanı sıra, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün nisan ayında yayınladığı oldukça tartışmalı genelge de gazetecilik çalışmalarının önünde ek bir engel olarak ortaya çıktı. 3 Ağustos'ta BirGün Gazetesi Haber Müdürü Uğur Şahin, İstanbul Şişli'de bir kadına yönelik erkek şiddeti olayını filme almaya çalışırken polis tarafından gözaltına alındı. Polis genelgeye atıfta bulunarak Şahin'e kaydın “yasak” olduğunu söyledi. Gazeteci, karakoldaki işlemlerinin tamamlanmasının ardından serbest bırakıldı. (MEDYA SERVİSİ)
