Taş plaktan aşk plağa

Özlem ERTAN

İstanbul Devlet Opera ve Balesi sanatçılarından Soprano Pınar Temizel Çulha, geçen yıl tüm dijital platformlarda yayınladığı ‘Kaptanzâde’nin ardından, ikinci albümü ‘Aşk Plak’ı da kısa süre önce müzikseverlerle buluşturdu. Çulha, biri düet olmak üzere on şarkıdan oluşan yeni albümünde Muhlis Sabahattin Ezgi ve Kaptanzâde Ali Rıza Bey bestelerinin yanında bestekârı bilinmeyen üç şarkıyı da yorumladı. Daha ziyade ‘Ayşe’ ve ‘Çaresaz’ operetleriyle ve ‘Hatırla Sevgili’ şarkısıyla tanınan Muhlis Sabahattin Ezgi’yle ilgili kapsamlı bir araştırma da yapan Pınar Temizel Çulha, bestecinin uzun yıllardır seslendirilmeyen, unutulmuş eserlerini yeniden söyleyerek hayata döndürmüş oldu.

OPERET KRALI MUHLİS SABAHATTİN EZGİ

Sanatçı, ‘Aşk Plak’ albümüne giden bu süreci şu sözlerle anlattı: “Kaptanzâde Ali Rıza Bey’in eserlerinden oluşan ilk albümüm ‘Kaptanzâde’yi yaptıktan sonra eski taş plak kayıtlarını bulup dinlemeye başladım. Sahaflardan yayınlar da arıyordum bu arada. Yolum Muhlis Sabahattin Ezgi’ye çıktı. Muhlis Sabahattin Ezgi 1889 doğumlu, 1947’de vefat etmiş. Cumhuriyetin erken dönem bestecilerinden. ‘Hatırla Sevgili’ gibi sevilen şarkıları da var. Merak ettim başka neleri var diye. Ege Üniversitesi Türk Müziği Devlet Konservatuarı’ndan Prof. Dr. Berrak Taranç’ın yazdığı ‘Operet Kralının Gizli Dünyası’ kitabını buldum. Kitapta ‘Çaresaz’ opereti de çıktı karşıma. Muhlis Sabahattin Ezgi bu opereti 1917’de bestelemiş. Fehmi Ege Orkestrası, 1960’lı yıllarda TRT için bu operetten parçalar seslendirmiş. Orada Tülin Yakarçelik’in seslendirdiği ‘Geçen Ateşli Geceler’ parçasını ben bu albümümde ‘Hayatta Çoktur Bilmeceler’ adıyla söyledim.”

KAYIP OPERETLER

“İş Bankası ve Yapı Kredi Yayınları’nın da operetlerle ve kantolarla ilgili kitapları var. Onları da aldım. ‘Bir Operettir Yaşamak’, ‘Tangolar Kantolar’, ‘Direklerarası’ kitapları İş Bankası’ndan çıkmış. O kitaplardaki CD’lerden birinde de ‘Çaresaz’ operetinin bir düetini buldum. Taş plaktan alıp kaydetmişler. Kemancı arkadaşım Elif Eglar’a taş plaklarda bulduğum tüm parçaların notalarını yazdırdım, orkestrasyonunu yaptırdım. 1960’da Fehmi Ege Orkestrası’nın bu operetten seslendirdiği bazı parçaları saymazsak 1917’den beri kimse okumamış, ‘Çaresaz’ operetini. Notaları da bulunmuyordu hiçbir yerde.  

Muhlis Sabahattin yirmi yedi operet bestelemiş. Ölmeden önce Heybeliada’da sanatoryumda kalıyormuş. Kız kardeşi Neveser Kökdeş’e, ölümünden sonra tüm eserlerinin yakılmasını vasiyet ettiği söylentisi var. Ancak eşini 1. Dünya Savaşı’nda kaybeden Neveser Kökdeş’in psikolojik durumu çok iyi değilmiş ve ağabeyiyle aralarında bir çekişme de varmış. Bir rivayete göre, Neveser Kökdeş notaları hakikaten yakmış; başka bir rivayete göre ise Muhlis Sabahattin Ezgi’nin operetlerinin oynandığı Süreyya Sahnesi’nin İtalyan orkestra şefi, notaları alıp İtalya’ya gitmiş.

Sonra Kaptanzâde Ali Rıza Bey’in ‘Vurgunum’unu buldum. ‘Gel Gitme’sini de aldım. Albümümdeki ‘Ben Bu Aşka Düşeli’, ‘Bahçesi Çok Sarmaşıktır’, ‘Gözleri Yeşildir’ şarkılarının bestecileri belli değil. Sadece söyleyenler biliniyor. Onları da internetteki taş plak kayıtlarında buldum.”

MÜZİSYENLER DAYANIŞMASI

Tüm dijital platformlarda yayınlanan ‘Aşk Plak’ albümünde kemanı Elif Eglar, piyanoyu Özcan Sönmez, gitarı Onat Çulha, davulları ise Onur Güneri ile Ufuk Çulha çalmış. Opera sanatçısı Bariton Niyazi Ölmez ise ‘Çaresaz’ operetinden ‘Hep Biz Gülüşelim’ düetini Pınar Temizel Çulha ile birlikte seslendirmiş. Müzisyenlerin hiçbir karşılık beklemeden albümünde çaldığını anlatan Pınar Temizel Çulha, “Operacı kimliğime yakışan bir iş yaptığımı düşünüyorum,” diyor.

İTALYAN PRODÜKTÖRLE SEVİLEN KAYITLAR

Pandemi sürecinde sosyal medyada paylaştığı performans videoları ve dijital platformlarda yayınlanan kayıtları, Soprano Pınar Temizel Çulha’ya uluslararası bir iş birliğinin de kapılarını açtı. Sanatçıyı dinleyen İtalyan prodüktör ve gitarcı Mirko Buschiazzo, ona birlikte kayıt yapma önerisinde bulundu. Pınar Temizel Çulha, Ennio Morricone’nin ‘Macchie Solari’sini evindeki stüdyoda söyleyip Mirko Buschiazzo’ya gönderdi. Müzisyen de kaydın altyapısını hazırladı. Ardından da ‘Gladiator’ filminin bitiş temasını yine İtalyan prodüktörün önerisiyle söyledi. Her iki kayıt da internet ortamında büyük ilgi gördü.