28 Şubat sürecinde ve sonrasında neler yaşandı?
28 Şubat 1997’deki MGK toplantısı sonrasında açıklanan kararlar, Erbakan’ın istifa sürecine yol açtı. Generaller icraatlarını irtica ile mücadele ile gerekçelendirip siyasal alanın dizaynına girişti.
Fotoğraf: Hikmet Saatçi/AA
Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesi, 28 Şubat davasında müebbet hapis cezası alan, aralarında Çevik Bir ile Çetin Doğan’ın da bulunduğu 14 sanık hakkında tutuklama kararı verdi. Önceki gün verilen kararın ardından cezası kesinleşen 14 emekli general, gözaltına alınmaya başladı. Dönemin Genelkurmay Harekat Başkanı Emekli Orgeneral Çetin Doğan, tutuklanarak cezaevine gönderildi.
28 Şubat 1997’de yapılan uzun Milli Güvenlik Kurulu toplantısı sonrasında açıklanan kararlar, Dönemin Başbakanı Necmettin Erbakan ve iktidardaki RP-DYP koalisyonu için sonun başlangıcı olmuştu. Generaller icraatlarını, "irtica ile mücadele" ile gerekçelendirerek siyasal alanın dizaynına girişirken, medya, rektörler ve yargı da bu amaç etrafında harekete geçirilmişti. 28 Şubat’ın üzerinden 24 yıl geçtikten sonra 14 isim hakkında tutuklama kararı verildi.
28 ŞUBAT SÜRECİNDE NELER YAŞANDI?
Aralık 1995’te yapılan seçimlerde Erbakan yüzde 21 oyla Meclisteki 550 sandalyenin 158’ini kazanmıştı. 28 Haziran 1996’da Erbakan’ın başkanlığında Tansu Çiller’in Doğru Yol Partisi ile koalisyon hükümeti kuruldu. O dönem 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Erbakan’a rejim konusunda endişelerini dile getirdiği bir mektup göndermişti.
11 Ocak 1997’de Erbakan’ın tarikat liderleri ve şeyhlere resmi konutunda iftar yemeği vermesi, sakallı, sarıklı, cübbeli şeyhlerin kameralara yansıyan görüntüleri kamuoyunda tartışılırken, Sincan’da 30 Ocak 1997’de “Kudüs Gecesi” düzenlendi ve rejim tartışmaları alevlendi. Kudüs Gecesi’nin ertesi günü ise, üniversitelerde başörtüsünü serbest bırakan kararname imzaya açıldı.
TANKLAR SİNCAN’DA
4 Şubat’ta Ankara’nın Sincan ilçesi güne tank sesleriyle uyandı. 15 tank ve 20 zırhlı araçtan oluşan konvoyun geçidi askerin darbe uyarısı olarak algılandı.
Dönemin Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Çevik Bir, o görüntü için, “Demokrasiye balans ayarı yaptık” ifadesini kullandı.
KRİTİK MGK
Tüm bu gelişmelerin ışığında, 28 Şubat 1997’de kritik MGK, Cumhurbaşkanı Demirel’in başkanlığında toplandı. 8 saat 45 dakika süren Milli Güvenlik Kurulu toplantısından, 20 maddelik bildiri çıktı. Başbakan Necmettin Erbakan, bu kararları ilk etapta imzalamadı. TBMM’deki diğer parti liderleriyle görüştü ancak destek bulamadı. İşçi ve işveren sendikaları da MGK toplantısında alınan kararları desteklediklerini açıkladı. Erbakan, ülke yönetimindeki kademelerin arasındaki tansiyonu düşürmek için bir süre sonra geri adım attı ve 5 Mart günü MGK kararındaki 20 maddeden 4’ünü imzaladı.
ERBAKAN İSTİFA ETTİ
Erbakan, MGK kararlarını imzalasa da tansiyon düşmedi. 21 Mayıs’ta Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Refah Partisinin kapatılması için dava açtı. 11 Haziran’da irtica ile mücadele gerekçesiyle Genelkurmay Başkanlığı bünyesinde “Batı Çalışma Grubu” kuruldu.
Gerilim, Başbakan Necmettin Erbakan’ı istifaya götürdü. Erbakan’ın 18 Haziran’da istifasını vermesi ile hükümeti kurma görevi ANAP Lideri Mesut Yılmaz’a devredildi. Yargıtayın açtığı kapatma davası ise 16 Ocak 1998 günü sonuçlandı. Refah Partisi resmi olarak kapatıldı. Partinin Lideri Necmettin Erbakan’a ise beş yıl siyaset yasağı konuldu.
28 ŞUBAT DAVASI
28 Şubat davasında 103 sanık, “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini cebren devirmeye, düşürmeye iştirak” suçlaması ile tutuksuz olarak yargılandı.
Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesi, nisan 2018’de 103 sanıktan 21’i hakkında müebbet hapis cezası verdi.
Davada 68 sanık beraat etti. 10 sanık için zaman aşımının dolması, 4 sanık için de ölmüş olmaları nedeniyle dava düşürüldü.
Yargıtay 3. Ceza Dairesi, temmuz 2021’de darbeye teşebbüs suçundan 14 sanığa verilen müebbet hapis cezasını onadı.
Kararın ulaşmasının ardından davaya bakan Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesi aralarında, dönemin Genelkurmay 2. Başkanı Emekli Orgeneral Çevik Bir ve Genelkurmay Harekat Başkanı Emekli Orgeneral Çetin Doğan’ın da bulunduğu isimlerin cezalarını kesinleştirdi.
YARGITAY SÜRECİ
Daha önce Yargıtay 3. Ceza Dairesinin onadığı ceza, yargılamayı yapan Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesine gelen dava dosyasıyla birlikte 14 sanık hakkında müebbet hapis cezası verilmişti.
İnfaz savcılığına gönderilen dosyaların incelenmesinin ardından aralarında Ahmet Çörekçi, Aydan Erol, Cevat Temel Özkaynak, Çetin Doğan, Çetin Saner, Çevik Bir, Erol Özkasnak, Fevzi Türkeri, Hakkı Kılınç, İdris Koralp, İlhan Kılıç, Kenan Deniz, Vural Avar ve Yıldırım Türker isimlerinin yer aldığı sanıklar hakkında tutuklama kararı çıkarılmıştı. Emekli Orgeneraller Çetin Doğan ve Fevzi Türkeri, avukatları aracılığıyla “adil yargılanma hakkının ihlali” iddiasıyla Anayasa Mahkemesine (AYM) başvuruda bulunmuştu. AYM bu başvuruya ilişkin henüz bir karar vermedi. (HABER MERKEZİ)
Vicdansızlık!
Sistematik işkence
Barış ümitleri de patladı
Derin sessizlik
Küçük tek adam
Hakemler ve rakipler kirli, biz tertemiziz!
OVP’yi yerli yerine koymak ya da bir fasit dairedir zulüm
Nefret öğretisi şiddet doğuruyor
Çivisi çıkmış toplumda çocuk olmak
