Donbasslılar Rusya seçimlerinde oy kullanabilecek

Ukrayna’da 2014’teki rejim değişikliği üzerine ülkenin doğusunda bulunan Donbass’ta iki bölge ayaklandı, Rusya’nın da siyasi ve askeri desteğiyle ve silahlı çatışmaların ardından bölgede tek taraflı ilan edilen iki cumhuriyet; Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri kuruldu. İki bölge Kırım gibi Rusya’ya resmi olarak bağlanmadı, ancak fiili olarak Rusya’nın yönetimi altında görülüyorlar. Minsk Anlaşmalarıyla Ukrayna ordusu ile iki cumhuriyet arasında imzalanan ateşkes ise zaman zaman yeni gerilimlerle aşınıyor.

Rusya’nın 19 Eylül’de yapılacak Duma/Meclis seçimlerine bu bölgede yaşayan ancak Rusya pasaportu olanlar katılabilecek.

Moscow Times gazetesinde Konstantin Skorkin, bunun nasıl olacağı ve ne anlama geleceğini yorumladı. Putin yönetiminin Donbass’ı resmi olarak kendine bağlamak yerine Ukrayna içinde kullanabileceği bir alan olarak tutmak istediğini savunan Skorkin’in makalesi şöyle:

GERİ DÖNÜLEMEZ BİR ADIM OLACAK

“Doğu Ukrayna’daki çatışmayı sona erdirmeyi amaçlayan Minsk anlaşmaları diplomatik bir boş hayale dönüştükçe, Moskova, ayrılıkçı Donbass cumhuriyetlerini Rus yaşamına entegre etmede daha aktif hale geliyor. Rus Duması için eylül seçimleri bu yönde atılmış bir başka -belki de geri döndürülemez- bir adım olacak.

Yaklaşan Duma seçimleri, Moskova’nın, tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Lugansk Halk Cumhuriyeti (LNR) ve Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin (DNR) sakinlerini Rus iç siyasetine dahil ettiği ilk sefer olmayacak. Donbass’ın oylarından yararlanmaya yönelik ilk girişim, geçen yaz Rusya anayasasının değiştirilmesine ilişkin ülke çapında yapılan oylamada, oy kullanmak isteyen Rus pasaportu sahiplerinin bunu yapmak için Rusya’nın komşu Rostov bölgesine otobüsle getirilmesiydi. O zamanlar, seçmen sayısı (Koronavirüs pandemisi ve oradaki nispeten az sayıda Rus pasaportu sahibi tarafından) 14 bin 500 ile sınırlıydı.

Şimdi Donbass’ta Rus pasaportlarına sahip kişilerin sayısı 600 bine yükseldi ve oylamaya daha ciddi bir yaklaşımı garanti ediyor. Yeni Batı yaptırımlarına maruz kalmamak için LNR ve DNR topraklarında sandık kurulmayacak. Bunun yerine, Rusya’nın en yeni vatandaşları internet üzerinden uzaktan oy kullanabilecekler.

Rusya Merkez Seçim Komisyonu, bu yıl 21 Temmuz’da Rusya pasaportuna sahip olan ve Rusya’da kayıtlı daimi ikametgahı olmayan Donbass sakinlerinin çevrim içi oy kullanmasına izin verilmesi kararı aldı. Rostov bölgesi de elektronik oylama yapılacak bölgelere dahil edildi.

Ağustos ayı başı itibariyle, DNR’deki 148 bin kişi (300 bin Rus pasaportu arasından), devlet hizmetleri web sitesi aracılığıyla çevrim içi oylama sistemine erişmek için gerekli olan bir Rus Emekli Sandığı Kimlik numarası için başvurdu. LNR’de bu rakam 158 bin oldu.

Rus devlet hizmetleri web sitesine erişimi kolaylaştırmak için, DNR yerel ağ operatörü Phoenix, Rusya’nın uluslararası telefon kodu olan +7’ye geçiyor, LNR operatörü Lugacom ise halihazırda Rus telefon kodlarını kullanıyor. Oylamadan önce, oy kullanmak için kayıt olmakta zorlanan herkese yardım sağlamak için her iki cumhuriyette de danışma noktaları açılacak. Ve elbette, seçmenleri sınırın hemen ötesindeki Rostov bölgesindeki sandık merkezlerine götüren geleneksel otobüsler hazır olacak.

UKRAYNA İÇİNDE BİR TAMPON BÖLGE

Bu hareketlilik, Rusya’nın DNR ve LNR’yi, Rusya Federasyonu’nun bir parçası olmaları için resmi olarak davet etmeye hazırlandığı anlamına gelmiyor. Kremlin, ayrılıkçı cumhuriyetleri inatçı bir Ukrayna içinde bir tampon bölge ve Truva atı olarak görmeye devam ediyor, ancak onların Rus iç siyasetine katılımları önemli propaganda puanları kazanmalarına yardımcı olacak.

Her şeyden önce, Duma seçimlerinde oy kullanmalarına izin vermek, Moskova’nın Donbass sakinlerini, onları terk etmeyeceğine ikna etmesine yardımcı olacaktır. Ve onlara Rus pasaportları ve diğer resmi belgeleri sağlamak, en azından bireysel olarak Rusya’ya entegre olmalarını sağlayacaktır.

Kremlin, sadık seçmenlerin ek yedekleri olarak Donbass halkıyla da ilgileniyor. 2014-2015’teki en kötü savaşın ardından, Ukrayna’ya sempati duyan neredeyse herkes bölgeyi terk etti. Geri kalanlar, LNR ve DNR yetkililerine ve onların yarı kurgusal devletliğine özel bir düşkünlük hissetmeyebilir, ancak genellikle Rusya’ya sadıktırlar. Muhalefeti desteklemeleri pek olası değil ve genellikle Başkan Vladimir Putin’in politikalarına ve mevcut Rus makamlarına yüksek saygı duyuyorlar, bu yüzden Rus partileri onlara kur yapmaya hevesli.

SİYASİ PARTİLERİ NASIL ETKİLER?

Donbass meselesinden ilk yararlanan taraf “Adil Rusya” (Rusya’da bir siyasi parti) oldu. Yazar Zakhar Prilepin’in solcu ulusalcı “Gerçek İçin” projesiyle birleştikten sonra, Donbass gündemi, Rusya’nın DNR ve LNR’yi tanıması talepleri de dahil olmak üzere partinin manifestosunda sağlam bir şekilde yerleşti. Prilepin, Donbass çatışmasında bir saha komutanı olarak savaştı ve şimdi bir isyancı olarak imajını Duma’ya adayarak oylara dönüştürmeye çalışıyor. Ayrıca Adil Rusya-Gerçek İçin’i temsil eden bir başkası da, suikasta kurban giden DNR Lideri Alexander Zakharchenko’nun Eski Danışmanı Alexander Kazakov.

Rusya Komünist Partisi de Donbass seçmenleriyle ilgileniyor. Yine onun pozisyonu, Rusya’nın DNR ve LNR’yi derhal tanıması gerektiği yönünde. Geleneksel olarak, Donbass’ta komünistlere destek güçlüydü: Eskiden Ukrayna için bir tür “kızıl kuşak”tı. Ancak son zamanlarda, Rus devlet medyası (Donbass’ta pek çok kişinin koşulsuz güvenine sahiptir) onu, bölgenin aleyhine bir protesto partisi olarak tasvir ediyor.

YA PUTİN’İN PARTİSİ?

Rusya başkanlık yönetimi içindeki iç siyaset bloku, böyle bir propaganda altın madenini muhalefet partilerine -Kremlin’in rol oynamasına izin verdiği “sistem içi” partilere bile- bırakamazdı, bu yüzden iktidardaki Birleşik Rusya Partisi de dikkatini Donbass’taki seçmenlere yöneltti. Mayıs ayında, Birleşik Rusya Genel Konseyi Sekreteri Andrey Turchak Donetsk’i ziyaret etti: Bu ağırlıkta bir üst düzey partilinin DNR’ye ilk resmi ziyareti. Ayrıca, Rostov bölgesi için Birleşik Rusya Parti listesinde artık DNR’nin kurucularından ve eski başbakanlarından Alexander Boroday’ın adı da yer alıyor.

Birleşik Rusya’nın Donbass’ta en çok oyu alması muhtemel. Cumhuriyetlerin sakinleri, kaderlerini belirlemek için yalnızca Rus makamlarına güveniyorlar, bu nedenle iktidar partisine oy vermek onlar için kendi geleceklerine yatırım yapmak gibi: Sadakatlerinin Moskova tarafından unutulmayacağını umuyorlar.

UKRAYNA’NIN POZİSYONU

Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Rusya Merkez Seçim Komisyonunun Donbass’taki insanların elektronik olarak oy kullanmasına izin verme kararını şimdiden protesto etti, ancak Kiev’in yapabileceği çok az şey var. Rusya’ya ve Batı’ya, Rus seçimlerini tanımama yönündeki yeni yaptırım çağrıları büyük olasılıkla dikkate alınmayacak. (Kırım’da oylama yapıldığı için, Kiev son Duma seçimlerini de tanımamıştı.)

Ukrayna, hasım görülen ancak yine de yakında olan ve anlaşılabileceği bir bölgeyi yeniden bütünleştirmenin söz konusu olabileceği bir dönemde, Minsk Anlaşmalarını uygulamanın çok daha kolay olacağı bir fırsat penceresini kaçırdı. Çatışmanın 2014’te başlamasından bu yana geçen yıllarda Donbass, Ukrayna’dan giderek uzaklaştı. Ekonomik bağlar koptu, medya ortamı tamamen Moskova tarafından kontrol ediliyor ve bölge giderek daha fazla Rus vatandaşlığına sahip insan tarafından dolduruluyor.

Sadakati tamamen komşu bir ülkeye yönelik olan ve başka bir ülkenin parlamentosunda temsilcileri olan bir bölgeyi Ukrayna’nın yeniden bünyesine katabileceği bir durumu hayal etmek zor. Bu yalnızca, Kiev’in Minsk Anlaşmalarının uygulanmasını gelecekte bazı küresel değişiklikler umuduyla daha da erteleyeceği anlamına geliyor.

Moskova, kendi adına, Donbass’ı Ukrayna’ya yeniden entegre etmekten ve ona Ukrayna iç politikasına bir yol vermekten vazgeçmedi, ancak esasen DNR ve LNR’yi batı sınırında yararlı bir tampon bölge olarak görüyor. Moskova, Donbass’ın Ukrayna’ya dönüşü konusunda uluslararası düzeyde ısrar ederken bile, ayrılıkçı bölgeyi kendisine her zamankinden daha sıkı bir şekilde bağlıyor. Orada dağıtılan her Rus pasaportu ve Rusya seçimlerinde kullanılan her oy ile Donbass krizini Minsk 2 Anlaşmasının öngördüğü şekilde çözme şansı giderek azalıyor. (DIŞ HABERLER)

Rusya ve Türkiye arasında yeni S-400 anlaşması kapıda