Yurtlar yetersiz kiralar ateş pahası | Üniversiteliler barınma sorununa çözüm istiyor

Eylem NAZLIER
İstanbul

Pandemiyle derinleşen ekonomik kriz inşaat maliyetlerinin katlanmasına neden oldu. Bu dönemde ev fiyatlarının yanı sıra kiralar da ‘kontrolden’ çıkmış durumda. Kira artışı en çok dar gelirli işçi ve emekçileri vururken yüksek fiyatların mağdurlarından biri de üniversite öğrencileri. Barınma sorunu yaşayan öğrenciler hem yurt fiyatlarındaki artışa hem de kiraların artmasına tepkili. Öğrenciler sorunlarını gazetemize anlatırken; Ekonomist Mustafa Sönmez çözümün sosyal konutlardan geçtiğini vurguluyor.

"5 KİŞİ DE YAŞANMAZ ARTIK"

İTÜ’ye bağlı vakıf yurdunda kalan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Şehir ve Bölge Planlama 3. Sınıf Öğrencisi Esra Demirel, yurdun kayıt yenileme işlemini üniversitenin açılmasına iki ay kala peşin ödeme talep ederek yaptığını ifade etti. Peşin ödeme yapmadığı taktirde yurt kaydının silineceğini söyleyen Demirel, “Yurt fiyatları çok zamlandı. Kaldığım yurt 1100 lira. Neredeyse ev kirası kadar.” diyor.

Pandemi döneminde kiralık ev fiyatlarının da çok arttığını söyleyen Demirel, “Kiralar o kadar yükseldi ki artık eve çıkmak da kolay değil. Hem yurt zamlandı hem ev kiraları zamlandı. İki ay önce 3 bin lira olan kiralar şimdi 4-5 bin liraya yükselmiş durumda. Bu fiyata verilen evler o kadar kötü ki anlatamam. Yaz başında iki kişi eve çıkmayı planladık, kira fiyatlarını görünce üç kişiye çıkardık. İki kişi hem kira hem faturaların altından kalkamayız” dedi. Kiralardaki artışın sürdüğünü belirten Demirel, “Böyle devam ederse 4 kişi ev bakacağız. Bir evde 5 kişi de yaşanmaz artık” diye sitem ediyor.

Geri ödemeli kredi ve ailesinden destek aldığını, özel ders vererek de gelir elde ettiğini söyleyen Demirel, “Ne üniversiteden ne devletten bir destek gördüm. İstanbul’a döndüğümde nasıl bir tabloyla karşılaşacağımı düşünüyorum kara kara” dedi.

UYGUN FİYATLI EVLER YAŞANILABİLECEK DURUMDA DEĞİL

Ev bulma macerasına iki arkadaş başladıklarını söyleyen Boğaziçi Üniversitesi Yüksek Lisans Öğrencisi Cenk Yılmaz ise, “Başta bütçemizi 2 bin TL civarında belirledik. Ev fiyatlarının anormal derecede artması üzerine bütçeyi 2 bin 500’e çıkardık. Bu fiyatta dahi ev bulamadık. Özellikle sahibinden ilanlar on dakika içerisinde tutuluyor. Okula ulaşımı nedeniyle Yenikapı-Hacıosman metro hattı üzerinde olması bizim için önemliydi. Osmanbey, Levent, 4. Levent civarında evlere baktık. İlanlarda gözüme çarpan iki ayda metrekare başına kira fiyatlarının katlanmasıydı. Uygun fiyatlı evler o kadar kötü koşullarda ki, taşınan kişinin tadilatsız yaşaması mümkün değil” diye konuştu.

1 ay boyunca her gün Kurtuluş, Kule, Baruthane civarında emlakçıları gezdiğini söyleyen Yılmaz, “Hangi emlakçıya girsek istediğimiz kriterlere uygun ev bulamadık. Bulduğumuz evlerin sahiplerine ise bekar, öğrenci olmamızdan ötürü kendimizi beğendiremedik” dedi. Arayışı sonucu güzel bir ilan bulduğunu, koşarak emlakçıya gittiğini söyleyen Yılmaz, “Emlakçının söylediğine göre ilanı 15 dakika içerisinde 15 kişi aramış. Bütçemizi biraz daha zorlayarak bu ilanı 2 bin 750 liraya tuttuk. Bu civarlar için bu fiyatlar oldukça yüksekti ancak bu semtin yeni normali haline geldi” dedi. Ev tuttuğu için bir nebze rahatladığını söyleyen Yılmaz, gelecek aylar için kaygısını ise şöyle ifade ediyor: “Bu kira fiyatları bizi ileriki zamanlarda yoracağa benziyor. Kendi açımdan burslarla ve ailemden alacağım maddi destekle üstesinden gelmeyi umuyorum.”

BARINMA SORUNU DERSE ODAKLANMAYI ENGELLİYOR

Bu sene yurtta kalacağını söyleyen İTÜ Öğrencisi Yağmur Soğan ise “Şu anda 900 lira veriyorum, 3 kişilik bir oda” diyor. Fiyata yemek dahil değil. Yüksek fiyat nedeniyle 2 arkadaşıyla eve çıkmaya niyetlendiklerini söyleyen Soğan, “En azından herkesin kendine ait bir odası olsun dedik. Ama bütçemize uygun bir ev bulabilmek çok zor. Tercihim yurt değildi, kendime ait bir alanım olsun istiyordum, ama olmadı. Ailem üç öğrenci okutuyor” dedi.

Tuzla’da yaşayan İTÜ Öğrencisi Fatih, okulun ikametgah adresiyle aynı şehirde olması nedeniyle kendisine devlet yurdu çıkmadığını belirtiyor: “İTÜ yurtları da beni yedeğe atıyor ve bu yedek asla ilerlemiyor. Tuzla’dan okula gidip gelmeyi denedim olmadı, çok zor geldi. Ben de eve çıkmaya karar verdim. Okulların online olmayacağını anladıktan sonra iş ciddiye bindi ev aramaya başladık. Kiralar inanılmaz yüksek. Önce 2 bin liraya ev baktık, bulamayınca 3 bine çıktık. Maksimum 2 bin 400 TL verebiliriz ama o fiyata ev yok. Bir ay var okulların açılmasına. Bir ay daha bu şekilde ev kovalayacağım. Ev bulamazsak yanımıza bir kişi daha alacağız. 4 kişiye çıkar mıyız bilmiyorum.” diye konuştu.

"ÖĞRENCİLERİN ZOR DURUMUNDAN FAYDALANIYORLAR"

Benzer sorunlar yaşayan İTÜ Öğrencisi Berzan ise “10-15 eve gittim. Ev sahipleri, kız arkadaşının gelmesinden tut eve gelecek misafire, 1 sene sonra yapacağı zamma kadar her şeyi belirliyor. Çaresiz durumda olduğunuzu görerek kabul etmemizi istiyor. Ben ev ararken okulların açılacağı net değildi. Okulların açılacağını duyduklarında fiyatlar daha da yükseldi. Resmen öğrencilerin bu zor durumundan faydalanıyorlar” dedi.

"MAKUL EV KİRALARI KAMUSAL MÜDAHALEDEN GEÇİYOR"

Yüksek kira fiyatlarıyla konut fiyatlarındaki artışı beraber değerlendiren Ekonomist Mustafa Sönmez, “Konut yetersizliği var. Yüz yüze eğitime geçme ihtimali de öğrenci taleplerini gündeme getirdi. Bunların hepsi kiraların artışına neden oluyor. Bir de genel enflasyon var. Yani bir yandan konut arzının yetersizliği bir yandan genel enflasyonun yükselmesi ev sahiplerini de ev kiralarını artırma noktasına getiriyor. Uzun vadede kiralık konut arzının belediyeler tarafından gerçekleştirilmesi belli ölçüde ev kiralarını aşağıya çekebilir. Çözüm sosyal konut. Makul kira fiyatları kamusal müdahaleden geçiyor” dedi.