İşsizlik de işçi başına üretim de arttı, reel ücretler eridi, sömürü katmerlendi

Patronlar, pandemi bahanesiyle işten atmaları hızlandırırken, çalışan işçi başına üretimi bir yılda yüzde 22 artırdı. Büyüyen ekonomiden işçi ve emekçilere işsizlik, eriyen ücretler ve daha ağır çalışmak kaldı.

KATMERLİ SÖMÜRÜ

Türkiye’de, işten çıkarma yasağının kalkmasının ardından (haziran) dar tanımlı işsiz sayısında patlama yaşandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre geniş tanımlı işsizlik yüzde 23,6’ya çıkarken, işsiz sayısı 8 milyon 421 bin oldu.

TÜİK, temmuz ayına ilişkin işsizlik verilerini açıkladı. Temmuz 2020’de mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 449 iken Temmuz 2021’de 3 milyon 902 bine düştü. TÜİK’in atıl işgücü olarak adlandırdığı, DİSK-AR’ın ise geniş tanımlı işsizlik olarak ifade ettiği işsizlik oranı ise yüzde 23,6 olarak açıklandı.

Mevsim etkisinden arındırılmış (MEA) geniş tanımlı işsizlik oranı son bir aylık dönemde ise 1,2 puan arttı. Geniş tanımlı işsizlik Temmuz 2019’dan Temmuz 2021’e 1 milyon 790 bin kişi artarak 8 milyon 421 olarak hesaplandı.

İşsizliğin bir bölümü Temmuz 2021’de işgücü piyasasına yeni girişlerin artmasından; daha önce iş aramayanların iş aramasından bir bölümü ise işten çıkarmalardan kaynaklandı.

GENÇ İŞSİZLİĞİ YÜZDE 23

Genç nüfusta mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 23,1, istihdam oranı yüzde 31,3 oldu. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre değişim göstermeyerek yüzde 23,1, istihdam oranı 0,3 puanlık azalışla yüzde 31,3 oldu. Bu yaş grubunda işgücüne katılma oranı ise bir önceki aya göre 0,4 puan azalarak yüzde 40,7 seviyesinde gerçekleşti.

İŞÇİ DAHA AĞIR ÇALIŞTI, YÜZDE 22 DAHA FAZLA ÜRETTİ

Sanayide çalışan kişi başına üretim endeksi, yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22,8 yükseldi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Nisan-Haziran 2021 dönemine ilişkin verimlilik istatistiklerini açıkladı.

Buna göre, takvim etkilerinden arındırılmış toplam sanayi çalışan kişi başına üretim endeksi, söz konusu zaman diliminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22,8 arttı.

Bu yılın ikinci çeyreğinde toplam sanayi çalışılan saat başına üretim endeksi, yıllık bazda yüzde 6,7, çeyreklik bazda yüzde 0,4 düştü.

DAYANIKLI TÜKETİM MALI ÜRETİMİNDE YÜZDE 35,2 ARTIŞ

Takvim etkilerinden arındırılmış ana sanayi grupları verileri incelendiğinde, çalışan kişi başına üretim endeksinde yıllık bazda en fazla artış yüzde 35,2 ile dayanıklı tüketim malı üretiminde gerçekleşti.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış çalışan kişi başına üretim endeksinde, ikinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre en fazla artış yüzde 4,3 ile enerji üretiminde oldu.

CUMHURBAŞKANLIĞI VERİLERİ SANAYİDE REEL ÜCRETLERİN ERİDİĞİNİ ORTAYA KOYDU

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından açıklanan sanayide birim ücretleri endeksine göre sanayi işçilerinin birim ücreti eridi. 2020 başında TL bazında 112,5 birim ücret alan sanayi işçisinin ücreti 2021 yılı ilk çeyreğinde 6 puan eriyerek 106,6 bitime kadar düştü. Dolar bazında erime daha büyük oldu. 2020 başında dolar bazında 86 birim ücret alan işçi 2021 yılına 77 birim ücret ile başladı.

YILDAN YILA ERİME BÜYÜK

2009’da dolar cisinden 110 birim ücret alan bir işçinin ücreti 2015 yılında 100 birime düştü. Aynı işçinin 2020’de aldığı dolar cinsinden ücret ise 71,7 birim oldu.

Erime avro cinsinden de yaşandı. 2015’te avro cinsinden 100 birim ücret alan işçinin ücreti 5 yılda yüzde 30 eriyerek 70 birime kadar düştü.

Türk lirası cinsinden 2015’te 100 birim ücret alan işçi 2019’da 105 birim ücret alırken, pandemi yılı olan 2020 ile ücreti 3,7 birim eriyerek 102 birime geriledi. İşçinin ücreti 2009 yılında da 100 birimdi. (EKONOMİ SERVİSİ)

TÜİK’e göre temmuz ayı mevsim etkisinden arındırılmış atıl işgücü oranı %23,6 oldu