13 Eylül 2021 11:23

Kuzey Ege'nin son sulak alanının sanayi bölgesi yapılmasına karşı dava açıldı

Kuzey Ege'nin en önemli sulak alanlarından olan Akçay Sazlığı ve Sulak Alanı'nın imara açılmasına izin veren Çevre Düzeni Planına dava açıldı.

Fotoğraf: Kazdağı Koruma Derneği

ÇEVRE

Paylaş

Özer AKDEMİR
İzmir

Kuzey Ege'nin en önemli sulak alanlarından olan Akçay Sazlığı ve Sulak Alanı'nın imara açılmasına izin veren Çevre Düzeni Planına dava açıldı. Yüzlerce canlıya ev sahipliği yapan sulak alanın bir kısmında Edremit Tarıma Dayalı (Süs Bitkileri ve Çiçekçilik) İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (ETDİOSB) kurulmak isteniyor. 165 kuş türünün barındığı sulak alan nesli tükenmekte olan yılan balıklarının da son yaşam alanlarından.

PLAN DEĞİŞİKLİKLERİNE DAVA AÇILDI

Aliağa Çaltıdere köyü yakınlarındaki sulak alanın doldurularak yat imalat ve onarım tesisleri yapılması süreci devam ederken Kuzey Ege'nin son sulak alanlarından Akçay sazlığı ve sulak alanının sanayi kuruluşlarına açılması için Çevre Düzeni Planında değişiklik yapıldı. Balıkesir-Çanakkale Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı yapılan değişikliklerle birlikte 1/1000 ve 1/5000 ölçekli imar planları daha önce onaylanmıştı. Türkiye'nin de taraf olduğu uluslararası Ramsar sözleşmesine, Çevre Kanunu, Kara Avcılığı Kanunu ve Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’ne göre korunması gereken sulak alanın plan değişiklikleri ile bu şekilde yapılaşmaya açılmak istenmesine karşı çeşitli çevre ve ekoloji örgütleri iptal başvuruları yapmışlardı. Başvuruların sonuçsuz kalması üzerine söz konusu planların iptali ve yürütmeyi durdurma talebiyle, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Edremit Çevre Sağlığı ve Doğayı Koruma Derneği, Doğa Araştırmaları Derneği, Doğa Derneği, Proje Evi Üretim, Eğitim, İşletme ve Çevre Koruma Kooperatifi, Yeşil Düşünce Derneği ve bölgede yaşayan iki vatandaş Bakanlıklar aleyhine Balıkesir İdare Mahkemesi'nde ve Danıştay'da dava açtılar.

BAKANLIKLARA GÖREVLERİ HATIRLATILDI

Sulak alanları korumakla yükümlü olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü ve Tarım ve Orman Bakanlığı’na karşı açılan davada iki kuruma görevleri hatırlatıldı. Gerek uluslararası gerekse ulusal yasa ve sözleşmelere göre “sulak alan” özelliklerini taşıyan ve Tarım ve Orman Bakanlığı Sulak Alan Envanter Sistemi SAYBİS’te de kayıtlı olan 148 hektar büyüklüğündeki alanın korunamadığına vurgu yapılan dilekçede Akçay Sazlığı ve Sulak Alanı’nın daha fazla zarar görmemesi için yürütmenin durdurularak söz konusu planların iptal edilmesi talep edildi.

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ HAFRİYAT DÖKÜMÜNÜ DURDURMUŞTU

Akçay Sazlığı ve Sulak Alanı bir yılı aşkın süre Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’nin hafriyat alanı olarak kullanılmıştı. Belediyenin alanın Edremit Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (ETDİOSB) yapılması için bu hafriyatları dolgu amaçlı dökmesine karşı dava açılmış bu gelişmenin ardından belediye 1 Temmuz 2021'de gerçekleştirdiği oturumda Akçay Sulak Alanı için aldığı hafriyat döküm kararını iptal etmişti.

BAKANLIĞI KENDİ İNTERNET SİTESİ YALANLADI

Öte yandan Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği ve Doğa Derneği tarafından verilen dilekçelerde OSB alanının sulak alan özelliği vurgulanarak, ETDİOSB’nin Akçay Sulak Alanı dışına çıkarılması ve sulak alanları kapsayan imar planlarının iptali talep edilmişti. Bakanlık dilekçelere "İmar Planlarının iptali ile ilgili kurumumuzun görev, yetki ve sorumluluğu bulunmamaktadır…” yanıtını vererek plan değişikliği ve iptal taleplerini reddetmişti. Davacı derneklerin yaptığı araştırmada "planların bizimle ilgisi yok" diyen bakanlığı kendi internet siteleri yalanlarken, bakanlığın ETDİOSB alanı için 1/1000 ve 1/5000 binlik planları hazırladığı, ETDİOSB alanı için parsel oluşturma işlemi de yapıldığı ve bu gelişmelerin de Bakanlığın resmi web sayfasında 28.01.2021 tarihinde duyurulduğu ortaya çıkarıldı. Bakanlığın web sitesindeki İmar Planı açıklama raporunda da ETDİOSB alanı için hem sera hem de sanayi alanlarının parsellerinin arazide belirlendiği tespit edildi. Planlara karşı açılan davanın dilekçesinde plan değişiklikleri ve parsel oluşturma işlemleri idare tarafından, ne Edremit’te ne de özellikle projenin uygulanması kararlaştırılan Çıkrıkçı Mahallesinde duyurulmadığına da özellikle dikkat çekildi.

SULAK ALAN TÜRKİYE'DEKİ KUŞ TÜRLERİNDEN YÜZDE 33'ÜNE EV SAHİPLİĞİ YAPIYOR

Organize sanayi bölgesi kurulmak istenen alanın büyük bölümünün Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sulak alan ilan edilen Akçay sulak alanı içinde kaldığına dikkat çekilen dilekçede, alanın henüz “mahalli" ya da "ulusal" sulak alan statüsünde tescillenmemiş olmasa da diğer sulak alan tipleri ile birlikte aynı şekilde korunması gerektiği dile getirildi. Yapılan araştırmalarda Türkiye'de kaydedilen 489 kuş türünden %33'üne denk gelen 165 kuş türünün Akçay Sazlığı ve Sulak Alanı’nda görüldüğünün belirtildiği dilekçede, bunun bölgenin kuş çeşitliliği bakımından zengin bir alan olduğunu ortaya koyduğu ifade edildi. Sulak alanda ayrıca Dünya Doğayı Koruma Birliği‘nin (IUCN), tükenme riski küresel ölçekte yüksek olan türleri sınıflandırdığı Kırmızı Liste’ye göre kritik tehlikede yer alan yılan balıklarının da yaşam alanı olduğuna vurgu yapılarak bu türün varlığının bile alanın korunması gerekliliğini ortaya koyduğu dile getirildi.