Tıp öğrencileri TUS’a değil, göçe hazırlanıyorlar

Hasan Metin TAŞKIRAN
İstanbul

Sağlıkta şiddet, pandemiyle katlanan iş yükü ve ücretlerde erime… Bu ve daha fazla sebep her gün daha fazla tıp fakültesi öğrencisi ve genç hekimi yurt dışında yaşamaya itiyor. Pandemide getirilen istifa yasağının kaldırılmasıyla devlet memurluğundan istifa eden hekimlere her gün yenileri ekleniyor. TTB’ye ulaşan verilere göre yılın ilk 8 ayında 805 hekim yurt dışına çıktı. TTB Genel Sekreteri Vedat Bulut, 2016 öncesi yurt dışına çıkmak isteyip başvuru yapanların sayısı yıllık ortalama 50-100 aralığındayken bugün bu sayının 1000’e yükseldiğine dikkat çekiyor.

Tıp öğrencileri arasında ise tıpta uzmanlık sınavına (TUS) hazırlanmak yerine hayatını ve mesleğini sürdürmek üzere Almanya ve bazı İngilizce konuşulan ülkelere gitme eğilimi ağırlık kazandı. TUS dershanelerinden kayıt sildirenlerin buluşma noktalarından biri Telegram’da kurulan bir grup. Bu grubun 8 bin 500 üyesi var ve yurt dışına çıkış sürecine ilişkin deneyimler paylaşılıyor, bilgi akışı sağlanıyor.

Tıp öğrencilerinin yurt dışına çıkma eğilimindeki artış yeni bir sektörün de oluşmasına neden oldu. Bazı aracı şirketler, belirli miktar para karşılığında öğrencilerin ve hekimlerin evrak işlemlerinden yurt dışına gidilmesine kadar tüm süreci takip ediyor.

GÜNDE 36 SAATİ BULAN ÇALIŞMA SÜRESİ

Telegram grubunda bulunan Necip’in önceliği Türkiye’de kalmak. Ancak yurt dışı ihtimali de sürekli gündeminde. 36 saate varan nöbet süreleriyle pandemi dönemindeki ağır çalışma koşullarına dikkat çeken Necip, “36 saat çalışan biri başkasının sağlığına ne kadar faydalı olabilir? Son yıllarda hasta ve hasta yakını şiddetindeki artış, çalışma şartlarının zorluğu, TUS’a hazırlık sürecindeki zorluklar yurt dışına gitme isteğini artırdı. Yurt dışındaki sınavlar daha kolay. Oraya gidenler daha rahat koşullarda çalışıyor ve daha az mobbinge maruz kalıyorlar” diye karşılaştırıyor koşulları.

Yurt dışına çıkan hekimlerin olumlu deneyimlerini paylaşmasının da yurt dışına çıkış tercihini kolaylaştırdığını vurgulayan Necip, daha önce yurt dışına çıkma fikrine çok uzak olan arkadaşlarının bile gündeminde artık bu konunun olduğunu söylüyor.

UZMANLIK ALANLARI BOŞ KALIYOR

TUS dershanesine yazılanların kayıtlarını sildirip arayışa girdiğini ifade eden Necip, bu yıl ilk defa bazı uzmanlık alanlarının boş kalmaya başladığını, cerrahi branşların tercih oranının da düştüğünü ifade etti: “Kimse o yükün altına girmek istemiyor hem çalışma saatlerinin fazlalığı hem verdiğin emeğin karşılığını alamama…”

Acil serviste görevli bir hekimin günde 300’e yakın hastayı muayene ettiğini söyleyen Necip, “Yurt dışında acil serviste görevli hekimler 20-30 hasta baktığında ‘Çok yoğun bir gündü’ diyor. Burada ‘Hastamla ilgilenmedin’ diye tepkiler oluyor. Oysa Sağlık Bakanlığının hastaya ayırdığı süre o. O sürede hasta şikayetlerini ne kadar dinleyebilirsin?​” ifadelerini kullandı.

Hekim göçünün Türkiye’ye faturasının önümüzdeki yıllarda daha net anlaşılacağını söyleyen Necip, “Cerrahi branşlarda büyük bir açık olacak. Bugün bile özellikle doğu illerinde bazı branşlarda hekim yok” ifadelerini kullandı.

HASTANELERİN GÜVENLİĞİ YETERLİ DEĞİL

Sağlıkta şiddet konusuna da değinen Necip, Türkiye’de sağlık alanında yaşanan tüm sorunlardan hekimleri sorumlu tutma anlayışının yaygın olduğuna dikkat çekerek “Sağlıkta şiddet artıyor ve insanlar bunun cezasız kaldığını görünce hekimlere saldırmakta daha da cesaretli oluyor. İnsanlar AVM’ye bile X-Ray’den aranarak giriyor. Üstünde kesici delici alet olan biri elini kolunu sallayarak hastaneye girebiliyor. Hastanelerin güvenliği yeterli değil” ifadelerini kullandı.

‘İMZALADIĞIMIZ EVRAK SAYISI İKİ KATINA ÇIKTI’

Mezun olan tıp öğrencilerinin ve hekimlerin mesleklerini yurt dışında sürdürebilmeleri için Türk Tabipleri Birliğinden (TTB) iyi hal belgesi almaları gerekiyor. Konuya ilişkin gazetemize konuşan TTB Genel Sekreteri Vedat Bulut, “Son bir ayda imzaladığım evraklar 2 katına çıktı. Eskiden günde 5 evrak imzalardım şimdi günde 8-10 tane imzalıyorum. Yurt dışına çıkmak isteyen hekimler son derece başarılı profile sahip” diyerek tablonun ağırlığına dikkat çekti.

Yurt dışı arayışının dört temel sebebi olduğunu söyleyen Bulut, “İlk sebep mali. Hekimlerin maaşı ile satın alma gücü temel ürünlerde yüzde 30-40 gerilemiş durumda. Türkiye’de kalmayı teşvik etmek için maaşlarda yüzde 150’lik bir artış gerekiyor” dedi. Birçok öğrencinin atama sürecinde güvenlik soruşturması beklediğine de dikkat çeken Bulut, “İki emniyet memurunun iki dudağı arasına bırakıldı tıp öğrencilerinin geleceği. ‘Şu örgütün mensubu’, ‘Ailesi şu partiye oy veriyor’, ‘Filancanın akrabası’ denilerek tıp öğrencileri fişleniyor. Bu tabloda gençler neden Türkiye’de kalsın?​” diye sordu.

Diğer iki temel sebebin de mecburi hizmet ve sağlıkta şiddet olduğunu söyleyen Bulut “Ticarete gelince serbest piyasacı kapitalist akıl, iş doktorlara gelince otokratik uygulamalara sarılıyor. Mecburi hizmet yerine rızayı oluşturacak cezbedici koşullar üretilmeli” çağrısında bulundu.

Sağlıkta şiddet karşısında cezasızlığın yaygınlaştığını da hatırlatan Bulut, 12 Eylül darbesi ardından sağlık sisteminde başlayan piyasacı düzenin bugün AKP ile devam ettiğini söyleyerek; “Doktorlara kölelik düzeni dayatılıyor. Oy popülizmi nedeniyle sağlık sisteminin yükü hekimlerin sırtına yükleniyor” dedi.