Rusya seçimleri: Putin’den duvara bir çentik daha

Sinan ÖZBEY
Moskova

Rusya’da üç güne yayılan ve bu kez internet üzerinden de oy kullanılabildiği Duma seçimleri beklendiği gibi Birleşik Rusya Partisinin galibiyeti ile sonuçlandı. Birçok ihlal iddialarına sahne olan seçimlere katılım, 2016’da yapılan bir önceki seçimlere göre hafif yükselişle yüzde 51,7 olurken, Putin’in partisi Birleşik Rusya, oyların yüzde 49,84’ünü alarak 450 koltuklu Duma’da 324 milletvekili çıkararak anayasal çoğunluğunu korudu. Bu sonuçla Putin ve ekibi, muhalefetin görüşlerini dikkate almadan yasal değişiklikler yapmaya devam edebilecek. Bir önceki seçimde Birleşik Rusya’nın oy oranı yüzde 54,2 ve sandalye sayısı da 343 olarak gerçekleşmişti.

RFKP OYLARINI ARTIRDI

İkinci sırada gelen Rusya Federasyonu Komünist Partisi ise kullanılan oyların yüzde 19’unu alarak bir önceki seçimde aldığı yüzde 13,3 oy oranını 1,5 kat civarına çıkararak seçimde görece en başarılı performanslardan birisini sergiledi. RFKP’nin Mecliste aldığı sandalye sayısı ise 57 oldu. Bir önceki dönem bu sayı 42 olmuştu.

Kamuoyunda sansasyonel çıkışları ile tanınan ve en son Tataristan’da Türkçe şarkı söylemesi ve Tevfik Fikret’in şiirini okuması ile gündeme gelen -ki Tatarlar bunun ne kadarını anladılar bilinmez- Jirinovski’nin Liberal Demokrat Partisinin oyları yarı yarıya düşerek yüzde 7,5’e geriledi. Birleşik Rusya’nın ‘merkez sol’ versiyonu olan Adil Rusya Partisinin oyları da çok az artarak yine yüzde 7,5 seviyesine geldi ve Mecliste temsil edilmeye hak kazandı.

Önümüzdeki dönemde, bir önceki dönemdekilere ek olarak bir parti daha yüzde 5 barajını aşarak Meclise girmeyi başardı. Bu yeni partinin adı “Yeni İnsanlar”. Daha çok Putin’in çevresindeki liberal burjuvazi temsilcileri tarafından 2020’de kurulan bu partinin bu kadar hızlı onay alıp seçimlere katılım hakkı kazanması, diğer oluşumlara gösterilen tahammülsüzlük ortadayken, Kremlin bağlantıları konusunda pek şüpheye yer bırakmıyor.

"YAŞLI KOMÜNİSTLER"DE KISMİ GENÇLEŞME

Rusya Federasyonu Komünist Partisinin bu seçimlerde oyunu artırması ise büyük oranda iki etkene bağlanabilir. Birincisi, önceki dönemlerdeki SSCB nostaljisinden ibaret ve suya sabuna dokunmayan “muhalefet” yerine söylemlerini daha fazla halkın taleplerini içerecek şekilde düzenlemesi ve bünyesinden dikkat çekici genç aktivistler çıkarması. Böylece “Eskiye özlem duyan yaşlı komünistler” imgesinin yerine bir miktar da olsa gerçek sorunlara dikkat çeken daha dinamik bir muhalefet tarzının görünür olması.

İkincisi ise Navalnıy ve destekçileri tarafından, önceki seçimlerde de uygulanan ve yer yer etkili olan “akıllı oylama” taktiği gereğince Birleşik Rusya adaylarına en yakın güçte adayların RFKP adayları olmasından dolayı birçok seçim bölgesinde bu adayların desteklenmesi. Bu şekilde, dışarıdan bakınca bu seçimlerde epeyce ilginç gelebilecek bir durum ortaya çıkmış oldu. Navalnıy gibi antikomünist ve yer yer aşırı milliyetçi söylemleri olan bir politik figür ve ekibinin kampanyası sayesinde en azından adı “komünist” olan bir partinin adayları halk desteğini artırdı. Burada, daha önce Navalnıy’ın Rusya’ya dönüşünde hapse atılması dönemindeki eylemlerde RFKP tabanının da yer yer aktif yer aldığını ve bunun o dönemki Putin karşıtı eylemciler nezdinde sempati yarattığını da hatırlatmakta fayda var. Dolayısıyla, RFKP son dönemdeki daha fazla halka dokunan söylemlerinin ve tabanındaki gençlerin politik özgürlükler için gösterdiği çabaların karşılığında desteğini artırmış oldu.

BASKI DÖNEMİ DEVAM EDECEK

Rusya’da bu seçimlerin genel olarak neyi değiştirdiğini soracak olursak çok uzun bir liste yapamayız. Zaten halk nezdinde güvenilirliği sorgulanır durumda olan seçimlerden desteğini üç aşağı beş yukarı koruyarak çıkan Putin iktidarı, kazasız belasız geçirdiği bir seçim dönemi için daha duvara çentik atıp politik baskıların devam ettiği, devasa gelir adaletsizliğinin görmezden gelinip tepkilerin dış politikadaki diplomatik ‘zaferlerle’ eritildiği bir dönemin hazırlığı içinde yoluna devam ediyor.

Pandemi döneminde daha da fazla içe kapanan, aşı kampanyasını bile “Batıya karşı Rusya” ikilemine indirgeyen, her türlü muhalif gazete ve yayın organını, aralarından bazıları böyle olsa da, resmen “yabancı ajan” olarak damgalayan ve bunun karşılığında da özellikle seçim dönemlerinde bir miktar ayni yardımlarla halkın “aç ve açıkta” kalmamasını sağlayan bir iç politikanın bir süre daha devam edeceğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Mecliste ayrı partiler olarak bulunsalar da Adil Rusya, Liberal Demokrat Parti ve şimdi de Yeni İnsanlar partisinin lafta bile olsa bu politikaların çoğuna itiraz dahi etmeyecekleri de rahatlıkla öngörülebilir.

ALTERNATİFİN KOŞULLARI

Bunun karşısında şimdiye kadar ya sadece Putin’in ve ekibinin yolsuzlukları üzerinden politika üretip oligarşik burjuvazinin sadece “oligarşi” tarafı ile ilgilenen, bunun karşılığında uluslararası burjuvaziyi imdada çağıran Navalnıy tarzı, ya da önceki dönemlerde görülen, halkın gerçek taleplerinden uzak ve “Sovyetleri” tekrar kurmak dışında fazla bir iddia taşımayan, dolayısıyla Putin iktidarına doğru dürüst muhalefet edemeyen içi geçmiş RFKP tarzının da değişerek daha geniş halk muhalefetini bünyesinde birleştirebilecek bir damar geliştirilebilirse, ancak bu durumda Birleşik Rusya Partisi ve Putin iktidarının yolu engebelerle dolu olabilir.

Rusya’da Duma seçimlerinden Putin’in partisi Birleşik Rusya birinci çıktı