Fabrikalarda ek zam talebi büyüyor
Trakya’da işçiler arasında örgütlenme ve mücadele eğilimi artıyor. Ücretlerdeki erime ve hayat pahalılığına karşı ek zam talebi büyüyor.
Fotoğraf: Mehmet Yirun/DHA
Tuncay SAĞIROĞLU
Tekirdağ
Trakya’da Bel Karper ve AdkoTurk başta olmak üzere iki grev, Denim Kumaş’ta direniş ve Lila Kağıt, Vatan Kablo, Günöz Tekstil, Kopaj Kozmetik gibi birçok fabrikada işçilerin örgütlenme mücadelesi sürüyor. Kopaj Kozmetik fabrikasında sendikalaştığı için işten atılan Erhan Arpacı, “Kopaj Kozmetik’te 4 yıl taşeron 16 yıl da kadrolu çalışmama rağmen asgari ücretin biraz üzerinde ücret ile çalışıyorum. 7 yılın altında olan işçilere ikramiye de vermiyorlar. Hayat pahalılığı karşısında dayanacak gücümüz kalmadı. Enflasyon ücretlerimizi eritiyor. Sendikaya üye olup örgütlenmekten başka çaremiz kalmadı” diyor. Vatan Kablo işçileri ise “5 yıl önce de bir girişimimiz olmuştu. Ama başarısız olduk. Başarısız olmamıza rağmen birçok hak almayı başarmıştık. Zamanla bu haklar geri alınmaya başlanınca yeniden örgütlenmeye başladık” diyor.
ÜRETİM TAM GAZ DEVAM EDİYOR
TÜİK verilerine göre 2021 yılının ikinci çeyreğinde ülke ekonomisi yüzde 21.7 büyüdü. İşçiler “Bu kadar büyüme var da bize niye yansımıyor” diye soruyor. Özellikle tekstil patronları yeni yatırımlar yaparak üretimlerini arttırdığı dönemde Taner Triko’dan bir işçi şunları söylüyor: “Patron sürekli yeni makineler alıyor. Üretim bir yıl önce aylık 60-70 ton iken şimdi 500 tonu geçti. Bir makinenin 1 dakika durmasına tahammülleri yok.”
Barış Tekstil’den bir işçi ise üretim artışını şöyle tarif ediyor: “Fabrikanın neredeyse 1 yıl sonraki siparişleri hazır. Müşterileri arttı. Yurt dışı üretim tam gaz devam ediyor.”
İŞÇİ ÜCRETLERİ DAHA DA GERİ GİTTİ
Patronlar üretim ve kâr rekorları kırarken işçiler olduğu yerde bile saymıyor; geri gidiyor. Beybo Tekstil’de çalışan bir işçi “Yılbaşında asgari ücrete yüzde 21 zam gelince patron ortalama yüzde 25’e denk gelen zam yaptı. Ama verilen zam üç ay bile dayanmadı. Çocukların masrafı, pazar gideri yüzde 50’nin üzerinde zamlandı. Biz olduğumuz yerde bile sayamadık. Geri gittik” diye anlatıyor.
İŞÇİLER TEKSTİL SEKTÖRÜNDEN KAÇIYOR
Trakya, önemli tekstil üretim merkezlerinden biri olmasına rağmen fabrikalar kalifiye işçi bulmakta zorlanıyor. Üretim artışı ile birlikte tekstil fabrikalarının önünde “Boyacılar, ramcılar, baskıcılar aranıyor” pankartları asılı. 40 yılı aşkındır tekstil üretim merkezi olmasına rağmen kalifiye operatör bulunmamasını bir tekstil işçisi şöyle açıklıyor: “Tekstilde ücretler düştü. Çalışma koşulları ağırlaştı ve uzadı. Fazla mesai yapmadan geçim yapmak zorlaştı. Birçok tekstil işçisi 2-3 yıldır yeni açılan metal fabrikalarına gidiyor.”
EK ZAM TALEBİ YAYILIYOR
“Tekstil işçisi sürekli arayış içinde” diyen bir Turbo Tekstil işçisi de şunları söylüyor: “Çalıştığı yerden biraz fazla ücret veren fabrikalara kayıyor. Eleman sıkıntısı da olunca bu bıraktığı fabrika yönetimini de biraz harekete geçiriyor. Bir iki patron işçiler başka fabrikalara gitmesin diye 200-300 lira ara zam yaptı. Bu duyulmaya başlanınca diğer fabrikalarda da işçiler ek zam istemeye başladı. Bizim fabrikada da işçiler müdüre gidip ara zam yapılmasını istediler. Aslında çok bir çaba gösterilmeden 200 lira ara zam aldık” diyor. Yine ek zam için müdür ile görüştüklerini ama müdürün reddettiğini belirten Barış Tekstil işçisi “Daha sonra bazı toplantılar yapıldı ve patronun fabrikaya gelmesinden sonra ara zam yapılmayacağını ama yılbaşında yapılacak zammın ekim ayına çekildiğini duyurdular” dedi.
Kendi fabrikalarında ek zam yapılmadığını belirten Taner Triko işçisi ise “Fabrikada herkes ara zam konuşuyor, şu fabrika bu kadar yaptı diye. Şimdi hepimiz ara zam bekliyoruz” diyor.
PATRONLARIN OYALAMASINA İZİN VERMEYECEĞİZ
Başta tekstil olmak üzere birçok fabrikada ara zam tartışmaları var. Kimi fabrika ara zam verirken, bazı patronlar ocak ayını işaret ediyor veya şimdilik sessiz kalıyor. Bunun böyle gitmeyeceğini belirten tekstil işçisi, “Bu kadar fabrika ara zam yaparken diğerleri olduğu yerde duramaz. Sürekli işçinin nabzına bakacaklar. Oyalamaya çalışacaklar. Buna izin vermemeliyiz. Bu dönem tekstil işçisi ortaklaşabilirse her istediğini alabilir. Bunun için sadece kendi fabrikamıza bakmadan bütün tekstil işçisinin kazanımına bakmalıyız. Bu olmaz ise bugün verdiklerini yarın ilk fırsatta geri alacaklar. Daha önce ikramiyeler, primler vardı. Bir fabrikada kalkınca diğer fabrikalarda da kalkmaya başladı. Mutlaka ortak hareket etmeliyiz” diyerek işçilere birleşme çağrısı yapıyor.
