Sinan Araman: Börklüce ve Bedrettin’i tarihsel koşullar ortaya çıkardı

Kor Kitap tarafından yayımlanan “Bedreddin ve Börklüce-Osmanlı’da Sınıf Mücadeleleri ve 1416 İhtilali” kitabı üzerine Adana’da söyleşi gerçekleştirildi. Erdem Çevik’le birlikte kitabın editörlüğünü üstlenen isimlerden Sinan Araman, Hasan Ateş’in konuşmacı olduğu etkinlikte Bedrettin hareketini ortaya çıkaran tarihsel süreç konuşuldu. Etkinliğin ardından imza etkinliği gerçekleştirildi.

Sinan Araman kitabı hazırlarken amaçlarının yaşadıkları coğrafyanın tarihsel mirasını sınıfsal bir bakış açısı ile bugüne taşıyabilmek olduğunu ifade etti. Sınıf mücadelesinin 19’uncu yüzyılda başlamadığını dile getiren Araman, bu coğrafyada da sınıf mücadelesi açısından önemli deneyimlerin yaşandığını ve 1416 İhtilali’nin bunlardan birisi olduğunu söyledi. Araman, o dönemlerde yaşanan toprak işgallerinin ve toprağın köylüler tarafından ortaklaştırılmasının söz konusu olduğunu anlatarak tarihsel ve toplumsal koşulların Bedrettin ve Börklüce’yi ortaya çıkardıklarına dikkat çekti.

"TOPLUMSAL HAFIZADA ÇOK CANLI ÖRNEKLERİ VAR"

Geçmişteki çalışmalarda meselenin daha çok din ve felsefi eksenli ya da hareketin liderlerini öne çıkaran bir perspektifle ele alındığını dile getiren Araman, “Aslında 1416, Osmanlı tarihi içerisinde çok önemli bir sınıfsal mücadele tarihidir. Ki öncesinde Selçuklular, hatta İslam tarihi içerisinde Emeviler, sonrasında Abbasiler döneminde bu nitelikte çok sayıda ayaklanma vardır. Bunlar komün hareketlerdir. Çünkü o dönemin sınıf çelişkisi toprak sahipleri ile toprağı eken biçen çiftçiler ve köleler temelinde gerçekleşiyor” dedi.

İslam arisktokrasisi ve egemen sınıflara karşı bir mücadele geleneğinin var olduğunu ifade eden Araman, “Dönemin en temel üretim aracı toprak. Devleti yönetenlerin, egemen sınıfların geçim kaynağı da topraktan zorla aldıkları rant. Bu çatışmanın ortaya çıkardığı toplumun hafızasında çok canlı bir mücadele tarihi var. Celali İsyanı, Pir Sultan ve birçok ayaklanma söz konusu. Bunlar birçok ortak özelliklere sahip. Bunları sınıfsal bir perspektifle ele alan çalışmalar bizim coğrafyamızda çok yetersiz” dedi.

"SINIF MÜCADELELERİNİN BİR PARÇASI"

Hasan Ateş, Şeyh Bedrettin hareketine dair bugüne kadar yapılmış çalışmaları hatırlatarak başladığı konuşmasında “Bedrettin meselesi tarihsel olarak bir toplumsal bellek olma, sınıf mücadelelerinin bir parçası olarak karşımızda durduğu için biz sürekli olarak geriye doğru bakmaya ve hâlâ anlamaya çalışıyoruz” dedi. Genel olarak isimlerden, Bedrettin, Börklüce ve Torlak Kemal’den bahsedildiğini dile getiren Ateş, “Ama tarihsel bir süreç var. Osmanlı’nın kuruluşunun üzerinden 100 yıl geçtikten sonra Osmanlı’nın dağılma süreci ile karşı karşıya geldiği Fetret Devri var” dedi. Fetret Devri’ndeki taht mücadelesi içerisinde Bedrettin ve Börklüce’nin tarih sahnesine çıktığını dile getiren Ateş, “Bedrettin savaş meydanında yenilen birisi değil. İznik’ten Kastamonu’ya, oradan Karadeniz’in karşısına geçiyor. Akabinde de bugünkü Yunanistan sınırları içerisinde yakalanıp idam ediliyor. O siyaseten yeniliyor. Bir eyleme kalkışmış değil.1416’da esas tarihsel isyan Börklüce’nin toplumsal sahasında Karaburun ve çevresinde gerçekleşiyor. Bizde ’70’li yıllarda Osmanlı’da toplumsal yapı ve sınıf mücadelesine dair yoğun bir şekilde yürütülen tartışma ’80’lerde kesintiye uğruyor. 2000’lerde özellikle akademinin yaygınlaşması ile oraya ilgi arttı. Ancak Marksistler açısından akademinin alanına sığmayacak kadar değerli bir süreç var.” dedi. (Adana/EVRENSEL)

Sinan Araman ve Hasan Ateş: 1416 İhtilali toplumsal hafızada yerini almalı

Adana Demokrasi Güçleri: İnsanlık suçu işleyen İsrail’in karşısında durun

Okul masrafları velilerin sırtına bindi: İki işte çalışıyorum ancak yetişiyorum

Aladağ aileleri "Özgürlük Yürüyüşü"ne destek verdi: "Bizi savunan Can Atalay’dı"

10 Ekim aileleri: Dava daha bitmedi, duruşmalara kitlesel katılalım